ایکس – شبهه: مگر می‌شود که انسان هیچ چیزی را دوست نداشته باشد؟! اگر انسان چیزی را دوست نداشته باشد، اصلاً حرکت نمی‌کند و هلاکت فرا می‌رسد، چرا که هر حرکتی (مادی یا معنوی)، فقط برای رسیدن و وصال محبوب (دوست داشته شده) است.

الف - خداوند متعال خود در قرآن کریم فرمود که «محبت» به جنس مخالف و شهوت (که سمبل و تبلورش زن است)، طلا، نقره و سایر امکانات زندگی را در وجود انسان نهادینه کرده و زینت داده است، چرا که اگر انسان به آنها علاقه و محبتی نداشته باشد، اساساً کار، تلاش و پویایی صورت نمی‌گیرد و چرخه زندگی فردی و اجتماعی به هم می‌خورد.

«زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوَاتِ مِنَ النِّسَاء وَالْبَنِينَ وَالْقَنَاطِيرِ الْمُقَنطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَالْفِضَّةِ وَالْخَيْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَالأَنْعَامِ وَالْحَرْثِ ذَلِكَ مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَاللّهُ عِندَهُ حُسْنُ الْمَآبِ» (آل عمران، 14)

ترجمه: محبت مشتهيات (دنيا) از زنان و فرزندان و اموال انبوه فراوان از طلا و نقره و اسبان نشاندار و چهارپايان و كشت و زرع، براى مردم مزيّن و آراسته شده است، حال آنكه اينها وسيله برخوردارى زندگى دنياست، و خداست كه بازگشت نيكو نزد اوست.

ب - در امور غیر مادی نیز همین‌طور است. مگر می‌شود انسان به معرفت، علم، اخلاق، قرآن، دعا، نماز، حج، جهاد و ... محبت نداشته باشد، اما دنبال کسب آنها برود و یا به  پیامبر اکرم و اهل بیت او صلوات الله علیهم اجمعین محبت نداشته باشد، ولی آنان را اسوه و الگو خویش قرار بدهد و از آنان اطاعت و تبعیت نماید؟! لذا به مؤمنین و آنان که عمل صالح انجام می‌دهند، فرمود: اساساً نتیجه و اجر هدایت [یعنی تحقق هدایت در شما که هدف کار انبیا علیهم‌السلام بود]، در «مودت» اهل بیت (ع) است:

«ذَلِكَ الَّذِي يُبَشِّرُ اللَّهُ عِبَادَهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ قُل لَّا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى وَمَن يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَّزِدْ لَهُ فِيهَا حُسْنًا إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَكُورٌ» (الشوری، 23)

ترجمه: اين همان [پاداشى] است كه خدا بندگان خود را كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده‏اند [بدان] مژده داده است بگو به ازاى آن [رسالت] پاداشى از شما خواستار نيستم مگر دوستى در باره خويشاوندان و هر كس نيكى به جاى آورد [و طاعتى اندوزد] براى او در ثواب آن خواهيم افزود قطعا خدا آمرزنده و قدرشناس است.

ج – پس، خداوند متعال هیچ نفرموده که بندگانش چیزی را دوست ندارند و یا نباید داشته باشند، بلکه به محبت اشخاص یا چیزهای دیگر سفارش مؤکد نیز نموده است، مثل محبّت به پدر و مادر، به همسر، به فرزند، به هم نوع، به مظلوم، به یتیم ... یا حتی به پاکی، تمیزی، بوی عطر ... و هم چنین به علم، زیبایی و تمامی مظاهر کمال.

بلکه، آن چه مورد مذمت قرار گرفته است، مخلوقات و چیزهای دیگر را هدف و غایت گرفتن و قرار دادن به جای «الله» و اختصاص محبت الهی به آنان است – یعنی إله و معبود قرار دادن هر چیزی به غیر از خدا. لذا فرمود: مشرک  و کافر چیزهایی را به جای خدا گذاشته و آنها را مانند دوست داشتن خدا دوست می‌دارند، اما مؤمن، شدت محبتش «الله جل جلاله» است، یعنی هر شخص یا چیز دیگری را در راستای محبت او دوست می‌دارد و اگر قرار باشد آن شخص یا چیز مانعی برای وصال او به محبوب حقیقی و واقعی‌اش گردد، آن را کنار می‌گذارد و نه محبوب و خداوند متعال را:

«وَمِنَ النَّاسِ مَن يَتَّخِذُ مِن دُونِ اللّهِ أَندَادًا يُحِبُّونَهُمْ كَحُبِّ اللّهِ وَالَّذِينَ آمَنُواْ أَشَدُّ حُبًّا لِّلّهِ وَلَوْ يَرَى الَّذِينَ ظَلَمُواْ إِذْ يَرَوْنَ الْعَذَابَ أَنَّ الْقُوَّةَ لِلّهِ جَمِيعًا وَأَنَّ اللّهَ شَدِيدُ الْعَذَابِ» (البقره، 165) 

ترجمه: و برخى از مردم در برابر خدا همانندهايى [براى او] برمى‏گزينند و آنها را چون دوستى خدا دوست مى‏دارند، ولى كسانى كه ايمان آورده‏اند شدت (غایت) محبت‌شان خداست، (هر چیز دیگری را در طول عشق او دوست دارند و نه در عرض)، كسانى كه [با برگزيدن بتها به خود] ستم نموده‏اند اگر مى‏دانستند هنگامى كه عذاب را مشاهده كنند تمام نيرو[ها] از آن خداست و خدا سخت‏كيفر است.

نتیجه:

پس، اگر کسی دنیا و مظاهرش، از سلامتی، موفقیت، مال، همسر، فرزند، زیبایی‌ها، کار و ... گرفته تا پیامبر اکرم و اهل بیت کرامش صلوات الله علهیم اجمعین، قرآن، نماز و ... را به خاطر خدا و به خاطر محبت خدا و به خاطر دوست داشتن آن چه خدا دوست دارد و می‌پسندد که بنده‌اش دوست بدارد دوست داشت، عین محبت به خداست که ای چنین تجلی و ظهور می‌یابد، اما اگر کسی هر چیز یا شخص دیگری را بالاستقلال و در عرض محبت خدا دوست داشت، (حتی اهل عصمت علیهم‌السلام)، محبتش مذموم است و به شکست در محبت (وصال محبوب) و یا حتی شرک منجر می‌گردد.

 

دقت شود که محبت به خداوند متعال، در محبت به آن چه او دوست دارد و آن چه فرموده دوست بدارید، تحقق یافته و متجلی می‌گردد. و این که برخی می‌گویند: ما فقط خدا را دوست داریم و به این بهانه هر آن چه خدا دوست دارد را کنار می‌گذارند، دروغ محض و توجیه انحراف‌شان است.

کلمات کلیدی:  اعتقادی   توحید