پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس - شبهه):

متن و برگردان (ترجمۀ) دو آیه مورد بحث به شرح زیر می‌باشند:

«‌وَقَاتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَكُمْ وَلَا تَعْتَدُوا إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ» (البقره، 190)

- و در راه خدا، با كسانی كه با شما می‏جنگند، نبرد كنيد و از حد تجاوز نكنيد، كه خدا تعدی كنندگان را دوست نمی‏دارد!

«الشَّهْرُ الْحَرَامُ بِالشَّهْرِ الْحَرَامِ وَالْحُرُمَاتُ قِصَاصٌ فَمَنِ اعْتَدَى عَلَيْكُمْ فَاعْتَدُوا عَلَيْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدَى عَلَيْكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِينَ» (البقره، 194)

- ماه حرام، در برابر ماه حرام! (اگر دشمنان، احترام آن را شكستند، و در آن با شما جنگيدند، شما نيز حق داريد مقابله به مثل كنيد). و تمام حرامها، (قابل) قصاص است. و (به طور كلی) هر كس به شما تجاوز كرد، همانند آن بر او تعدی كنيد! و از خدا به پرهيزيد (و زياده روی ننماييد)! و بدانيد خدا با پرهيزكاران است!

●- در تلاوت آیات قرآن مجید، احادیث [و البته هر متن دیگری]، نه تنها باید در معانی کلمات به ویژه در جمله دقت نمود، بلکه گاه باید آیات یا جملات بعدی را نیز مطالعه نمود تا مقصود روشن گردد.

●- واژۀ «تعدی»، هم به معنای «تجاوز، ظلم و ستم» می‌باشد و هم به معنای «دست‌اندازی کردن - حمله - تعرض - اِعمال زور و ...»؛ بنابراین با توجه به جمله، معنای مورد نظر مشخص می‌گردد.

●- در هر دو آیه، بحث از جنگ و مرزها و حقوق دو طرف است و شاکلۀ هر جنگی، تعدی، اِعمال فشار، حمله و تعرض می‌باشد؛ منتهی ممکن است «تعدی» یک طرف ظلم باشد و «تعدی» طرف مقابل، در دفاع و عقب راندن و شکست ظالمِ تجاوزگر باشد.

 ●- در آیۀ اول فرمود: «با آنها که با شما می‌جنگند، بجنگید»، اما به سه اصل تأکید نمود: اول آن که با کسانی که به جنگ شما می‌آیند بجنگید - دوم آنه که جنگ شما باید در راه خدا (فی سبیل) باشد و سوم آن که در این جنگ، ظلم نکنید - تجاوز ظالمانه نکنید که خداوند متعال تجاوزگران ظالم را دوست ندارد.

●- در آیۀ دوم، به شکستن معاهدات و تجاوز به حقوق تصریح نمود و تبیین نمود که محرمات، قصاص دارد، پس اگر حدود را شکستند، ظلم کردند، به حریم‌ها تجاوز نمودند، همانگونه «تعدی» کنید. یعنی معاهده‌های نوشته شده یا نشده (رسوم) را فسخ کنید - به آنها حمله کنید - آنها را عقب برانید - به مرزهایشان تعدی کنید... ، اما در همان مقدار، نه این که ظلم کنید. لذا تأکید نمود که در این عرصه نیز باید «تقوا» را رعایت کنید و بدانید که خداوند با تقوا پیشگان است.

 

به عنوان مثال: اگر در جنگ دشمن از جبهه‌ای حمله کرد، تعدی کرد، نفوذ و اشغال نمود؛ هیچ منعی ندارد که شما از جبهۀ دیگری به او حمله کنید، نفوذ و اشغال نمایید و این خودش نوعی «تعدی» می‌باشد، اما به حق.

●- بنابراین، دو گزارۀ «خداوند تجاوزگران را دوست ندارد» با «خداوند با تقوا یپشگان است»، دو مقولۀ متفاوت می‌باشند و با هم قیاس نمی‌شوند؛ اما دو گزارۀ «تعدی» با هم بررسی می‌شوند که یکی به معنای تجاوز ظالمانه می‌باشد و دیگری به معنای شکستن حدود آنها، در مقابلۀ به مثل و قصاص.

 

 

کلمات کلیدی:  پاسخ های کوتاه   آیات قرآن