پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس - شبهه):

به ویژه در ایام ناراحتی و عزاداری، چون محرم و ...، می‌پرسند: «چه کنیم که مصیبت برایمان آسان شود و اندوهگین نشویم؟!» در حالی که بزرگی این مصیبت باید فهم شود و اندوهش نیز باید بسیار سنگین باشد؛ تا انسان با دو بال عقل و عاطفه رشد کند و در مواضع حق قرار گیرد و راه درست را برود!

نادانی، غفلت، بی‌تفاوتی، بی‌غیرتی، تکبر و خودبینی و خودخواهی، اندوه‌های لازم را کم و مصیبت‌های واقعی را آسان می‌کند!

از یک سو باید توجه داشت که «اندوه و شادی» در خلقت آدمی نهادینه شده است، مانند احساس راحتی و ناراحتی، یا احساس نشاط و بی‌حوصلگی که شدت آن به افسردگی می‌انجامد؛ و از سویی دیگر باید توجه نمود که دنیا نیز جای راحتی، خوشحالی و شادی محض نیست؛ چرا که دارِ فانی می‌باشد و غم و اندوه همیشه برای نرسیدن‌ها و از دست دادن‌ها می‌باشد؛ مضافاً بر این که در این دنیا، هم انسان محدود است و هم دنیا خودش محدود است!

راحتی، شادی و نشاط محض و عدم مواجهۀ آدمی با هر چه که موجب غم و ترس او می‌شود، فقط در بهشت واقع می‌شود:

«بَلَى مَنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ فَلَهُ أَجْرُهُ عِنْدَ رَبِّهِ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ» (البقره، 112)

- آرى هر كس كه خود را با تمام وجود به خدا تسليم كند و نيكوكار باشد پس مزد وى پيش پروردگار اوست و بيمى بر آنان نيست و غمگين نخواهند شد.

«أَلَا إِنَّ أَوْلِيَاءَ اللَّهِ لَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ» (یونس علیه السلام، 62)

- آگاه باشيد که اوليای خدا (آنان که ولایت او را پذیرفته‌اند - دوستان خدا) نه ترسی دارند و نه غمگين می‏شوند.

●- بنابراین، هرگز در پی راه حلّی نباشید که هرگز ناراحت، اندوهگین و نگران نشوید؛ به ویژه در جایی که باید حتماً ناراحت، اندوهگین و نگران شوید. حتی انسان بی‌فکر، بی‌مسئولیت، بی‌وجدان، بی‌تفاوت و بی‌غیرت نیز در مواقفی ناراحت، اندوهگین و ترسان می‌شود.

●- بلکه اولاً باید در مواضعی باشیم که خوشحالی و ناراحتی ما به حق باشد؛ برای رسیدن به بی‌ارزش‌ها و حتی ضد ارزش‌ها خوشحال نشویم و برای نرسیدن به آنها، ترسان، نگران و اندوهگین نگردیم - ثانیاً در موارد حق و به جا، باید شاید و یا اندوهگین شد، اما به حدّ و اندازه؛ تا نه غافل شویم و نه ناامید و افسرده!

راه‌کار

شدت اندوه‌ها، همیشه به میزان وابستگی‌ها و دوست داشتن‌ها (محبّت و تعلق) می‌باشد. اگر کسی فقط ده هزار تومان پول داشته باشد که نانی بخرد و آن را گم کند یا از او بربایند، خیلی ناراحت می‌شود، چون دیگر نمی‌تواند نانی بخرد و ...؛ اما اگر کسی ده یا یک میلیون نقدینگی داشته باشد و ده هزار تومانش را از دست بدهد، زیاد ناراحت نمی‌شود.

اگر کسی خدا، اسلام، پیامبر اکرم و اهل عصمت صلوات الله علیهم اجمعین را دوست داشته باشد، به شادی آنها شاد می‌شود و به غم و اندوه آنان اندوهگین می‌شود و بسیار از مصائب وارده بر آنها، ناراضی و ناراحت می‌شود و البته برای دنیا و آخرت خودش و جمیع مردمان، نگران می‌شود.

«مصیبت» به امری می‌گویند که به آدمی برخورد (اصابت) می‌کند، مانند اصابت تیر به هدف و معمولاً به حوادث ناگوار گفته می‌شود.

دنیا دارِ مصیبت است؛ به قول مرحوم آیت الله حائری شیرازی: «خداوند می‌فرماید: من تیر می‌زنم و خوب هم می‌زنم و درست به هدف اصابت می‌کند، اما من زنجیرهایی که به دست و پای تو بسته شده [وابستگی‌ها و تعلقات] را می‌زنم تا تو آزاد شوی، تو چرا آخ می‌گویی و بی‌تابی می‌کنی؟!»

فرمود: کسانی که به توحید و معاد شناخت و باور دارند، کسانی که ایمان دارند، کسانی که توکل دارند و کسانی که خدا را دوست دارند، کسانی که اخلاق و غیرت دارند نیز خوشحال یا ناراحت و اندوهگین می‌شوند، اما نه به آن حدّی که خودشان را ببازند؛ آنها در شدیدترین مصیبت‌ها می‌گویند: «ما از خدائیم و به سوی او برمی گردیم»؛ یعنی به چیز دیگری وابستگی نداریم که ما را بیش از حدّ خوشحال یا ناراحت کند.

اگر به این سه آیه دقت کنیم، همان کتابی است که دنبالش می‌گردیم:

«وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ»

- و قطعا شما را به چيزى از [قبيل] ترس و گرسنگى و كاهشى در اموال و جانها و محصولات مى ‏آزماييم و مژده ده شكيبايان را.

«الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ»

- [همان] كسانى كه چون مصيبتى به آنان برسد مى‏‌گويند ما از آن خدا هستيم و به سوى او باز مى‌گرديم.

«أُولَئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَوَاتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَرَحْمَةٌ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ» (البقره، 155 تا 157)

- اينها همانها هستند كه الطاف و رحمت خدا شامل حالشان شده و آنها هستند هدايت يافتگان.

 

 

کلمات کلیدی:  پاسخ های کوتاه