پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس - شبهه):

«توقع» یعنی: «انتظار واقع شدن - انتظار رسیدن - انتظار به دست آوردن - انتظار انجام کاری از خود یا دیگران»

حتی وقتی استغفار (طلب بخشش و پوشش) می‌نمایید، توقع (انتظار) دارید که او شما را مشمول مغفرت خویش گرداند و آنگاه که دعا می‌نمایید (او را می‌خوانید و از او چیزی می‌خواهید)، توقع دارید که دعای شما را مستجاب و نیازتان را مرتفع سازد.

توقع خداوند منّان

بدیهی است که خداوند منّان، با موهبت نعمت وجود و سایر نعمات درونی چون: عقل، قلب، فطرت، شنوایی و بینایی روحی (سمع و بصر) ...، و هم چنین نعمات بیرونی چون پیامبر صلوات الله علیه و آله، وحی (قرآن مجید)، حجج الهی و امامان علیهم السلام ...، و هم چنین نعمات ظاهری و مادی، از برکات زمین و آسمان گرفته تا بدن و اعضا و تا رزق و روزی ... و نیز نعمات معنوی چون هدایت و ولایت و خلاصه نعماتی که نمی‌توان به شمارش درآورد، توقع (انتظار) دارد که بندگانش شاکر باشند، قدر نعمات را بدانند، نه به او کفر و شرک ورزند و نه کفران نعمت کنند، او را بشناسند، بپرستند، دوست داشته باشند، بصیرت و عاقبت اندیش باشند، ایمان بیاورند، تقوا پیشه کنند و عاقبت به خیری، رشد، کمال و قرب او را به دست آورند.

خداوند سبحان توقع دارد تا بندگانش از آن چه بدان امر نموده و یا از آن نهی نموده، پیروی نمایند.

توقع پیامبر اکرم و اهل بیت صلوات الله علیهم اجمعین نیز همان توقع خداوند سبحان می‌باشد.

توقع بجا

توقع بجا، یعنی انتظار رود که آن چه حق است و در توان است، محقق گردد؛ خواه در امور شخصی و توقع از خود باشد، یا امور اجتماعی و توقع از دیگران - خواه کاری ساده باشد، یا کاری بسیار مهم و سخت.

اگر کسی هنگام راه رفتن به زمین بیفتد، توقع (انتظار) از هر کسی که می‌بیند و می‌تواند این است که دست او را بگیرد و بلند کند - مردم از مجلس، دولت، نهادها، سازمان‌ها و ...، توقع دارند که در حدّ توان در مدیریت و پیشبرد جامعه و تأمین نیازهای عمومی و آن چه بر عهده دارند، بکوشند، مسئولیت پذیر و امین باشند، درست عمل کنند ... و انتظار اهمال، تنبلی، سستی، خودنگری، گروه‌گرایی و تلاش برای منافع شخصی و گروهی و هیچ کار خلافی را ندارند.

همچنین است توقع پدر و مادر از فرزندان - زن و مرد، از همسران - معلمان و مربیان از دانش‌آموزان و بالعکس - کارفرما از کارگر و بالعکس ... حتی توقع (انتظار) امام از امّت و امّت از امام. چرا که هر کدام جایگاه و مسئولیت‌هایی دارند و توقع این است که درست و به موقع به انجام رسانند.

توقع بی‌جا

«توقع بی‌جا»، را می‌توان در دو دستۀ کلی بر شمرد:

الف - «انتظار دور از عقل - انتظار نشدنی»!  

مانند این که کسی از کودک کلاس اول، توقع داشته باشد که یک انشای بلند بنویسد! یا انتظار داشته باشد که برجی را روی پایه‌های سستی که تحمل یک طبقه را هم ندارد بسازد! - یا از امریکا و انگلیس، توقع دوستی و وفای به عهد داشته باشد! یا از کسی که چشمش را بسته، توقع دیدن داشته باشد! یا توقع داشته باش که ظالم هدایت شود و ... .

«كَيْفَ يَهْدِي اللَّهُ قَوْمًا كَفَرُوا بَعْدَ إِيمَانِهِمْ وَشَهِدُوا أَنَّ الرَّسُولَ حَقٌّ وَجَاءَهُمُ الْبَيِّنَاتُ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ» (آل عمران، 86)

- چگونه خداوند قومى را كه بعد از ايمانشان كافر شدند هدايت مى‌‏كند با آنكه شهادت دادند كه اين رسول بر حق است و برايشان دلايل روشن آمد و خداوند قوم بيدادگر را هدايت نمى‌‏كند.

ب - انتظار خارج از توان و امکان، چه از خود و چه از دیگران!

خداوند متعال، به رغم تمامی نعماتی که موهبت نموده و اهداف، برنامه‌ها و مسئولیت‌هایی که برای بندگانش وضع و ابلاغ نموده، می‌فرماید: «لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا - خداوند هیچ کس را بیش از توانش مکلف نمی‌کند» (البقره، 286) - و نیز می‌فرماید: «لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا مَا آتَاهَا - خداوند هیچ کس را به جز (بیش) از آن چه به او داده، مکلف نمی‌کند» (الطلاق، 7).

خداوند سبحان، توقع ندارد آن که استطاعت ندارد، به حج تمتع رود - آن که بیمار است، در ماه مبارک رمضان، روزه بگیرد - ناتوان به جنگ رود و ...، چنان که توقع ندارد همگان در سطحی مساوی، علیم و حکیم شوند، یا فقیه، فیلسوف و عارف گردند! اما، از هر کسی توقع دارد که به تناسب داده‌ها بکوشد و ظرفیت خود را بیشتر نماید.

توقع از خود

بدیهی است که هر کسی باید پیش و از بیش از دیگران، از خودش متوقع باشد که قدر نعمات را بداند - فرصت‌ها را غنیمت شمرد - به حد توان کار کند - در ارتقای سطح دانش و بینش خود بکوشد - و در مسیر رشد و کمال حرکت کند.

بی‌تردید اگر کسی از خودش متوقع نباشد، بی‌انگیزه می‌شود - داده‌ها را ضایع می‌کند - فرصت‌ها را می‌سوزاند و رشد نمی‌نماید.

مشارکت و هم‌افزایی - پرسش و نشانی پیوند پاسخ، جهت ارسال و انتشار؛ متشکریم.

پرسش:

لطفا در‌بارۀ توقع بجا یا بی‌جا، توقع خوب و بد توضیح دهید. آیا اساساً می‌شود از خود یا دیگران، توقع بجا داشت؟ آیا پیامبران و امامان معصوم، از مردم توقع داشتند که هدایت شوند؟

پاسخ (نشانی پیوند):

https://www.x-shobhe.com/shortanswer/12865.html

 

 

 

کلمات کلیدی:  پاسخ های کوتاه