پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه):

آیات قرآن مجید، نیازی به توجیه ندارند، چرا که بسیار روشن و مبرهن می‌باشند، بلکه خواننده قرآن کریم، نیاز به توجه دارد و باید بکوشد که ضمن دانستن معانی و مصادیق واژگان، مباحث را در ذهن مخلوط ننماید.

«وَلِكُلِّ أُمَّةٍ رَسُولٌ فَإِذَا جَاءَ رَسُولُهُمْ قُضِيَ بَيْنَهُمْ بِالْقِسْطِ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ» (یونس علیه السلام، 47)

ترجمه: براى هر امّتى، فرستاده‌ای است؛ هنگامى كه رسولشان به سوى آنان بيايد، به عدالت در ميان آنها داورى مى‌شود؛ و ستمى به آنها نخواهد شد!

●- از سیاق آیه مشخص است که مقصود بیشتر "داوری در قیامت" می‌باشد؛ چرا که در دنیا، به صِرف آمدن رسول، فضاوت [داوری] برپا نمی‌شود؛ بلکه چون بر امتی رسولی بیاید، حجّت بر آنان تمام می‌شود و باید در محکمه عدل الهی پاسخگو باشند.

دقت به چند نکته، بسیار ضروری و روشنگر می‌باشد:

یک – "نبی"، یعنی کسی که به او وحی می‌شود و "رسول" یعنی فرستاده. بنابراین، اگر مقصود رسولان الهی باشد، یقیناً هر رسولی، ابتدا نبی می‌باشد؛ اما الزاماً هر نبی‌ای رسول نمی‌باشد.

دو – بنابراین، وقتی می‌فرماید که ایشان "خاتم الانبیاء" می‌باشند، یعنی دیگر به کسی وحیِ دین و شریعت نازل نمی‌شود؛ در نتیجه کسی هم رسول نمی‌شود؛ لذا تمامی مدعیان، دروغگو هستند:

«مَا كَانَ مُحَمَّدٌ أَبَا أَحَدٍ مِنْ رِجَالِكُمْ وَلَكِنْ رَسُولَ اللَّهِ وَخَاتَمَ النَّبِيِّينَ وَكَانَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمًا» (الأحزاب، 40)

ترجمه: محمّد (صلوات الله علیه و آله) پدر هيچ يك از مردان شما نبوده و نيست؛ ولى رسول خدا و ختم كنندۀ و آخرين پيامبران است؛ و خداوند به همه چيز آگاه است!

سه – رسول معنای عام و خاص دارد. معنای خاصش همان انبیا علیهم السلام می‌باشند که به رسالت به سوی امتی مبعثوث و مأمور شدند، اما معنای عامش "فرستاده" است، خواه نبی و رسول الهی باشد و یا نباشد. اگر خیر خواهی، نصیحتی کرد، فرستاده‌ای است که به سوی شما آمده است؛ چنان که فرشتگان مأمور به الهام نیز رسولان هستند.

چهار – برخی مصداق "امّت" را یک "ملت" می‌دانند، مثلاً ایرانی‌ها یا عراقی‌ها، یا آلمانی‌ها را هر کدام یک "امت" محسوب می‌کنند؛ در صورتی که معنای "امت" در آیات و احادیث و ادبیات دینی، تمامی مردمانی می‌باشند که مخاطب پیامبر یا امامی می‌باشند؛ و یا گروهی از مردمان که از پیشوایی پیروی می‌کنند، اگر چه آن پیشوا و آن مردم، همه بر باطل باشند؛ و حتی به یک گروه خاص نیز "امت" گفته شده است.

بی‌تردید آنجا که می‌فرماید: «وَمِنْ قَوْمِ مُوسَى أُمَّةٌ يَهْدُونَ بِالْحَقِّ وَبِهِ يَعْدِلُونَ - و از قوم موسى، گروهى هستند كه به سوى حق هدايت مى‌كنند؛ و به حق و عدالت حكم مى‌نمايند / الأعراف، 159»؛ و یا آنجا که می‌فرماید: «كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ ... - شما بهترين امتى بوديد كه به سود انسانها آفريده شده‌اند؛ (چه اينكه) امر به معروف و نهى از منكر مى‌كنيد و به خدا ايمان داريد ... / آل عمران، 110»؛ مقصود این نیست که برای این امت‌ها، پیامبر و یا امامی جداگانه آمده است؛ بلکه به یک گروه از میان یک امّت نیز "امت" گفته شده است.

*- در قرآن کریم، واژۀ امت، برای دستجات پرندگان نیز به کار رفته است؛ چرا که آنها نیز گروه‌های خاص خود هستند و بسیاری از آنان در پرواز و فرود در محل مناسب، از پیشوایی گروه پیروی می‌کنند.

پنج – خداوند متعال، تا پیش از بعثت پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله، انبیا و رسولانی را فقط برای یک گروه از مردم در منطقه‌ای مشخص فرستاد، مانند حضرات لوط، شعیب، یوسف و ... علیهم السلام،  اما چون سلسله نبوت را به حضرت محمد مصطفی صلوات الله علیه و آله ختم نمود، فرمود که این پیامبر، این دین و این کتاب، جهانی و همیشگی می‌باشد.

بنابراین، همان خدایی که فرمود برای هر امتی، رسولی هست، فرمود: که دیگر نبی و رسولی از سوی من نمی‌آید، دیگر دین و شریعت و کتابی نمی‌آید؛ پس این آخرین، برای همگان در تمامی زمان‌ها می‌باشد.

شش – با توجه به نکات فوق، امت رسول خدا صلوات الله علیه و آله، در معنای خاص، کسانی هستند که به ایشان پیوستند و از ایشان پیروی می‌کنند، یعنی "مسلمانان"؛ اما در معنای عام، امت ایشان کسانی هستند که این پیامبر، برای آنان مبعوث شده است، برای دعوت آنان آمده و آنان را مخاطب قرار داده است، یعنی همگان در تمامی اعصار و ازمنه، از هر ملیتی و در هر کجا.

هفت – امت‌های غیر مسلمان، دو گروه می‌باشند، یا "اهل کتاب" هستند، یعنی پیرو یکی از انبیای اولوالعزم الهی هستند و یا کافر.

تمامی آحاد این دو گروه، به لحاظ خاص، امت همان دین و مکتبی می‌باشند که به آن گرویده و از آن پیروی می‌کنند، مانند: یهودی، مسیحی، بودایی، هندو ... و یا پیروان "ایسم"ها؛ اما به لحاظ عام، همه مخاطب آخرین پیامبر و دین و شریعت الهی می‌باشند.

هشت – به طور حتم، پرندگان، انواع حیوانات و هر چه هست، تحت ربوبیت و هدایت الهی می‌باشند، اما "هدایت تکوینی"؛ یعنی در خلقت هدایت می‌شوند، مانند: بارور شدن و روئیدن یک بذر، یا گردش زمین و آسمان و ...؛ و هدایت "تشریعی = دین، کتاب و شریعت" مخصوص انسان و سپس جنّ می‌باشد که قوای عقل، اختیار و انتخاب نیز به آنان موهبت شده و برای رسیدن به رشد و کمال مطلوب، نیازمند به پیامبر، وحی (کتاب) و امام می‌باشند.

●- از این‌رو، حیوانات نه اختیار دارند و نه تکلیف، پس نیاز به شریعت «حقوق، احکام و فقه» ندارند که برایشان پیامبر یا امامی بیاید و آنها را بشارت و انذار دهد و راهنمایی کند؛ و در آخرت نیز برای رسیدگی به مواضع و اعمال، و در نتیجه پاداش یا کیفر محشور نمی‌شوند. بلکه، حشر آنها به دلایل دیگری صورت می‌پذیرد که یکی از آنها "گواهی" دادن است، چون شاهد و یا وسیله عبادت و یا ظلم بوده‌اند، چنان که نه تنها اعضای بدن، بلکه زمین و آسمان و فرشتگان و ... نیز گواهی می‌دهند.

مشارکت و هم‌افزایی – پرسش و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی.

پرسش:

طبق آیات برای هر امتی رسولی هست. با توجه به اینكه پيامبر اكرم خاتم النبين هستند (و واژه نبی، عام از رسول است‌) آیات فوق چگونه قابل توجيه می‌باشند.

پاسخ (نشانی لینک):

http://www.x-shobhe.com/quran/11204.html

 

 

کلمات کلیدی:  قرآن   آیات قرآن