پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس - شبهه):

چگونه می‌توان با استناد به تاریخی مبهم، نظری متقن بیان نمود؟! بله، برای مجوسیان پیامبری آمده بود، اما حتی معلوم نیست که نامش «زرتشت» بوده باشد! ولی به زرتشت و زرتشتی معروف شدند و اهل کتاب محسوب می‌شوند.

اگر چه این پرسش به همراه پاسخ، در سال 1393 و ... نیز در این پایگاه درج شده است، اما پاسخ اجمالی دیگری نیز ایفاد می‌گردد.

الف - به فرض که زرتشت یکی از انبیای الهی بوده باشد، حال می‌خواهیم چه کنیم؟! آیا انبیای الهی را با رویکردی ملّی‌گرایانه بشناسیم و برای او چون ایرانی بوده، امتیاز ویژه‌ای قائل شویم؟!

ب - خداوند سبحان، 124 هزار پیامبر (نبی) و 313 رسول برای هدایت بندگانش فرستاده است که اگر مجموع اسامی آنها در آیات و روایات را مورد مطالعه قرار دهیم و زرتشت را نیز یکی از آنان به حساب آوریم، بیش از 40 اسم نمی‌شود و مابقی ناشناخته‌اند؛ چرا که لزومی به شناخت آنها نبوده است.

*- اسامی، شجره‌نامه و قبور 33 نبی در ایران کاملاً مشخص و تثبیت شده است که از جمله آنها جناب قیدار نبی فرزند اسماعیل و جدّ پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله می‌باشند و مزار ایشان در شهرستان قیدار می‌باشد - و همین‌طور، حضرات ارمیا در شاهرود - شیث در فیروزآباد، دانیال در شوش و ... .

ج - زرتشت حتی اگر پیامبر الهی بوده باشد [که احتمال می‌رود باشد] نیز جزو پیامبران اولی العزم، یعنی صاحب کتاب و شریعت خاص نبوده است.

د - سلسلۀ پیامبران الهی [انبیا و رسولان]، ختم شده است به حضرت محمد مصطفی صلوات الله علیه و آله که دین و کتابش نیز جهانی و همیشگی اعلام شده است.

زرتشت

از تاریخ تولد زرتشت، اطلاع دقیق و مستندی وجود ندارد؛ برخی تولد او را قرن یازدهم پیش از میلاد گفته‌اند و برخی دیگر قرون هفتم یا هشتم؛ یعنی بین چهار تا پنج قرن تفاوت نظر!

براساس نظریه مشهور، زرتشت (پیامبر آیین زرتشتیان)، در سال 660 قبل از میلاد به دنیا آمد و در 630 قبل از میلاد، (در سن 30 سالگی) به پیامبری مبعوث شد. گفته می‌شود وی در سال 583 قبل از میلاد، در سن 77 سالگی در آتشکده‌ای در بلخ (افغانستان) به دست تورانیان کشته شده است.

از محل تولد وی نیز اطلاعات مستندی وجود ندارد، لذا از آذربایجان گفته‌اند تا خوارزم، بلخ، بین النّهرین و حتی ری!

پیروان زرتشت

بیشتر انبیا و رسولان الهی از پیروان قومی برخوردار بوده‌اند، مانند اقوام عاد، ثمود، لوط ... و بنی اسرائیل.

قوم «مجوس» که در قرآن مجید نیز از آنان یاد شده، پیروان زرتشت بودند؛ البته مجوسیان پیش از زرتشت، و حتی پیش از پادشاهی مادها، قومی بودند غیر آریایی و دینی داشتن به نام «آیین مغان» و حتی در اوستا از مجوس به عنوان مخالفان زرتشت یاد شده است؛ اما در هر حال این قوم به وی گرویدند.

کتاب زرتشتیان

معروف است که کتاب زرتشیان «اوستا» نام دارد. علت این نام آن است که به خط اوستایی نوشته شده است که متعلق به ایران باستان بوده و با زبان‌های پهلوی و سانسکریت، هم ریشه است.

کتاب اوستا که یک یا چند نسخۀ خطی بیشتر نبود، در دوران سلطۀ اسکندر سوزانده شد و سپس دورۀ ساسانیان، بنابر نقل قول‌ها بازنویسی شد.

اما در واقع «گات‌ها» کتاب مقدس زرتشتیان بوده و می‌باشد که حاوی 17 سروده (شعر و سرود) می‌باشد که به زرتشت منسوب است و می‌گویند: «گات‌ها کتاب مقدس و اوستا کتاب شرع است».

بسیاری از اشعار گات‌ها، کاملاً توحیدی می‌باشد، در حالی که نفوذ اندیشه‌های شرک‌آلود، در اوستا آشکار است! لذا بی تردید، این کتاب دستخوش تحریف‌های بسیاری شده است، تا جایی که از دو مبدأ آفرینش، ربوبیّت و اثر به نام‌های «خدای اهورا مزدا (یزدان) و خدای اهریمن» یاد می‌کند!

منابع اسلامی

الفاظی چون زرتشت، گات‌ها و اوستا، در قرآن مجید و احادیث نیامده است، اما از آنجا که پیروان زرتشت به «مجوس» معروف بودند، به همین نام اشاراتی شده است که نشان می‌دهد زرتشت نیز یک نبی بوده و کتابی هم آورده بود [البته نه به عنوان پیامبر اولی العزم، بلکه به تمامی انبیای الهی وحی نازل می‌شد].

قرآن مجید

«إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَادُوا وَالصَّابِئِينَ وَالنَّصَارَى وَالْمَجُوسَ وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا إِنَّ اللَّهَ يَفْصِلُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ» (الحج، 17)

- كسانى كه ايمان آوردند و كسانى كه يهودى شدند و صابئى‏ ها و مسيحيان و مجوس (زرتشتيان) و كسانى كه شرك ورزيدند البته خدا روز قيامت ميانشان داورى خواهد كرد زيرا خدا بر هر چيزى گواه است.

●- در این آیه، از مجوسیان (زرتشتیان) به عنوان اهل کتاب یاد شده و از صف مشرکان جدا شده‌اند.

علامه طباطبایی رحمة الله علیه:

«منظور از "مجوس" قوم معروفى هستند كه به زرتشت گرويده، كتاب مقدس‌شان "اوستا" نام دارد. چيزى كه هست تاريخ حيات زرتشت و زمان ظهور او بسيار مبهم است، به طورى كه مى‌توان گفت به كلى منقطع است.

اين قوم كتاب مقدس خود را در داستان استيلاى اسكندر بر ايران به كلى از دست دادند، و حتى يك نسخه از آن نماند، تا آنكه در زمان ملوك ساسانى مجدداً به رشته تحرير در آمد، و به همين جهت ممكن نيست بر واقعيت مذهب ايشان وقوف يافت. آنچه مسلم است، مجوسيان معتقد هستند كه براى تدبير عالم دو مبدأ است، يكى مبدأ خير، و ديگرى مبدأ شر. اولى نامش "يزدان" و دومى "اهريمن" و يا اولى "نور" ،و دومى "ظلمت" است.‌» (المیزان، در تفسیر آیه)

حدیث

1- مشرکان «مکّه» از پیامبر(صلى الله علیه وآله) تقاضا کردند از آنها جزیه بگیرد، و اجازه بت پرستى به آنها بدهد! پیامبر(صلى الله علیه وآله) فرمود: من جز از اهل کتاب جزیه نمى گیرم، آنها در پاسخ نوشتند: تو چگونه چنین مى‌گوئى در حالى که از مجوس منطقه «هَجَر» جزیه گرفته‌اى؟!

ایشان فرمودند: «أِنَّ الْمَجُوسَ کَانَ لَهُمْ نَبِیٌّ فَقَتَلُوهُ وَ کِتَابٌ أَحْرَقُوهُ - مجوس پیامبرى داشتند و کتاب آسمانى، پیامبرشان را به قتل رساندند، و کتاب او را آتش زدند!‌» (وسائل الشيعه»، جلد 11، ص 96)

2- در حدیث دیگرى از «اصبغ بن نباته» آمده است: على(علیه السلام) بر فراز منبر فرمود: «سَلُونِی قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِی - از من سؤال کنید پیش از آن که مرا نیابید».

«اشعث بن قیس» (منافق معروف) برخاست و گفت: «اى امیر مؤمنان! چگونه از «مجوس» جزیه گرفته مى‌شود، در حالى که کتاب آسمانى بر آنها نازل نشده و پیامبرى نداشته‌اند؟»

ایشان فرمودند: آرى اى اشعث! «قَدْ أَنْزَلَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ کِتَاباً وَ بَعَثَ إِلَیْهِمْ نَبِیّا - خداوند کتابى بر آنها نازل کرده و پیامبرى مبعوث نموده است.» (همان)

●- طبق این دسته از روایات نیز آن زرتشتی که به پیامبر مجوسیان معروف شده است، یکی از 124 هزار انبیای الهی بوده که خودش را به شهادت رساندند و کتابش را سوزاندند و اثر قابل توجه و استنادی از خودشان و دین‌شان باقی نمانده است.

●- طبق برخی از گزارشات، حتی معلوم نیست که نام آن پیامبر الهی، «زرتشت» بوده باشد، بلکه می‌گویند: «مجوس، پیامبری از سوی خدا داشتند که وی را کشتند، اما بعدها شخصی به نام زرتشت، به دروغ ادعای نبوت نمود و مردم او را از شهر بیرون کردند و ...» لذا آن پیامبر واقعی، نام دیگری داشت که معلوم نیست و بعدها او را «زرتشت نامیدند».

*- می‌توانید در کتاب‌های «خدمات متقابل اسلام و ایران» - «عدل الهی» - مجموعه آثار ج 14» از شهید آیت الله مطهری، مطالب بیشتری بخوانید.

مرتبط

●- آیا دین زرتشت از دیدگاه اسلام یک دین الهی است؟ (13 خرداد 1393)

مشارکت و هم‌افزایی - پرسش و نشانی پیوند، جهت ارسال و انتشار؛ متشکریم.

پرسش:

آیا زرتشت یک دین الهی است و یا غیر الهی؟

پاسخ (نشانی پیوند):

https://www.x-shobhe.com/history/12657.html 

 

 

کلمات کلیدی:  تاریخی