پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): در این پرسش، دو موضوع مطرح شده است، یکی رویای صادقانه، دیگر معنی و مصداق "بشارت"؟

در آیات قرآن کریم، به رویای صادق اشاره و تصریح شده است، چه مؤمن آن رویا را ببیند و چه کافر، چنان که هم به رویای پیامبر اعظم صلوات الله علیه و آله درباره فتح مکه تصریح شده است و هم به رویای فرمانروای مصر که تعبیرش هفت سال رونق و هفت سال قطحی بود.

«لَقَدْ صَدَقَ اللَّهُ رَسُولَهُ الرُّؤْيَا بِالْحَقِّ لَتَدْخُلُنَّ الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ إِنْ شَاءَ اللَّهُ آمِنِينَ مُحَلِّقِينَ رُءُوسَكُمْ وَمُقَصِّرِينَ لَا تَخَافُونَ فَعَلِمَ مَا لَمْ تَعْلَمُوا فَجَعَلَ مِنْ دُونِ ذَلِكَ فَتْحًا قَرِيبًا» (الفتح، 27)

ترجمه: خداوند آنچه را به پیامبرش در عالم خواب نشان داد [در عالَم واقع] تصدیق نمود [صدقش را با واقع شدنش نشان داد]؛ بطور قطع همه شما بخواست خدا وارد مسجد الحرام می‌شوید در نهایت امنیّت و در حالی که سرهای خود را تراشیده یا کوتاه کرده‌اید و از هیچ کس ترس و وحشتی ندارید؛ ولی خداوند چیزهایی را می‌دانست که شما نمی‌دانستید (و در این تأخیر حکمتی بود)؛ و قبل از آن، فتح نزدیکی (برای شما) قرار داده است.

هم چنین رویا (اعم از صادق و یا غیر صادق)، در احادیث و روایات متعددی بیان گردیده است، از جمله، حدیثی که ظاهراً در پرسش به آن استناد شده است:

پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله: الرؤيا ثلاثةٌ: بُشرى مِن اللّه ِ و تَحزِينٌ مِنَ الشيطانِ و الذي يُحَدِّثُ بهِ الإنسانُ نَفسَهُ فَيَراهُ في مَنامِهِ    .  ( بحار الأنوار : ۶۱/۱۹۱/۵۸ )

ترجمه: رؤيا سه گونه است :بشارتى از جانب خدا و غمى از جانب شیطان و حديث نفس‌هاى انسان با خويش كه آنها را در خوابش مى‌بيند .

نکته‌ی مهم:

ما گاهی آیه یا حدیثی را نارسا و یا حتی غلط ترجمه می‌کنیم، از آن ترجمه نیز برداشت نادرست‌تری می‌نماییم، سپس با انتساب ترجمه و برداشت خود به حدیث، دچار چون و چرا می‌گردیم! به عنوان مثال: در این پرسش مطرح شده است که «در این حدیث ذکر شده خواب‌های ناراحت کننده از ناحیه شیطان است و فقط خواب‌های خوش از ناحیه خداوند است»! حال با توجه به توضیحات فوق، این حدیث را مکرر و با دقت بخوانید و دقت کنید که در کجای آن آمده: «هر رویای حزن‌آوری حتماً از ناحیه‌ی شیطان است و "فقط" خواب‌های خوش از ناحیه‌ی خداوند است»؟!

بدیهی است که با این ترجمه و برداشت، هر کسی با خود می‌گوید: «چه بسا کسی در خواب ببیند که مادرش وفات نموده است و سپس این اتفاق رخ دهد؛ آیا این رویای حزن‌آور، از شیطان بوده است»؟!

● – اگر دقت شود، در این حدیث، به علت یا مبدأ پیدایش رویا اشاره دارد، نه به متن یا موضوع آن؛ و می‌فرماید: یا بشارتی از جانب خداوند متعال است، یا غمی از جانب شیطان (به معنای اعم آن) است و یا حدیث نفس.

در احادیث دیگری، به توصیف رویا اشاره دارند و به اقسامی چون: «رویای حسنه و رویای صالحه» تصریح نموده‌اند؛ و در تعریف رویای صالحه، می‌فرمایند: آن دسته از رویاهایی می‌باشند که در آن از جانب خدا به مؤمن، "بشارتی" داده می‌شود و تصریح می‌نماید که این دسته از رویاها، نوعی وحی، از جانب پروردگار عالم به بندگانش نیز می‌باشند:

«لم يَبقَ مِنَ النبوَّةِ إلاّ المُبَشِّراتُ.  قالوا: و ما المُبَشِّراتُ ؟ قال: الرؤيا الصالِحَةُ» (بحار الأنوار : ۶۱/۱۷۷/۳۹)

ترجمه: از نبوّت، جز نويد دهنده‌ها باقى مانده است .پرسيدند : نويد دهنده‌ها چيستند؟ فرمود: روياى صالحه.

●- دقت شود که "وحی"، الزاماً به دین و شریعت اختصاص ندارد که فقط به انبیای الهی علیهم السلام نازل گردد. چنان که فرمود: به مادر حضرت موسی و حضرت مریم علیهم السلام وحی نمودیم. لذا الهامات نیز نوعی وحی هستند و هم چنین رویای صادقه نیز گاه وحی است و همگان دریافت کننده‌ی این نوع از وحی می‌باشند.

●- بنابراین، اگر از جانب خداوند منّان، به انسان بشارت و مژده‌ی خوشی برسد، آن رویای صالحه است، نه این که هر رویای خوشایندی، الزاماً بشارتی از ناحیه‌ی خداوند سبحان می‌باشد.

بشارت:

اگر چه بشارت، معمولاً برای اخبار خوش به کار می‌رود، اما در قرآن کریم می‌خوانیم که خداوند متعال، به اهل ایمان بشارت بهشت می‌دهد و به اهل کفر، بشارت جهنم و عذاب می‌دهد. یعنی "بشارت" در هر دو مورد به کار رفته است. بنابراین بشارت از جانب حق تعالی، چه در وحی و چه در رویا نیز الزاماً یک خبر خوش و مژده‌ی سرورآور نمی‌باشد:

«يُبَشِّرُهُمْ رَبُّهُمْ بِرَحْمَةٍ مِنْهُ وَرِضْوَانٍ وَجَنَّاتٍ لَهُمْ فِيهَا نَعِيمٌ مُقِيمٌ» (التّوبة، 21)

ترجمه: پروردگارشان آنان را از جانب خود به رحمت و خشنودى و باغ‌هايى [در بهشت] كه در آنها نعمت‌هايى پايدار دارند مژده مى‌دهد.

«إِنَّ الَّذِينَ يَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَيَقْتُلُونَ النَّبِيِّينَ بِغَيْرِ حَقٍّ وَيَقْتُلُونَ الَّذِينَ يَأْمُرُونَ بِالْقِسْطِ مِنَ النَّاسِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ» (آل‌عمران، 21)

ترجمه: کسانی که نسبت به آیات خدا کفر می‌ورزند و پیامبران را بناحق می‌کشند، و (نیز) مردمی را که امر به عدالت می‌کنند به قتل می‌رسانند، و به کیفر دردناک (الهی) بشارت ده!

رویای غم‌افزا و اندوه‌بار:

در حدیث مذکور نفرموده است که مبدأ هر رویایی که غم و اندوهی به همراه داشته باشد، الزاماً شیطان است، بلکه می‌فرماید: یک دسته از رویاها، رویاهایی هستند که شیطان با آن غم و اندوهی را القا می‌نماید، پس ممکن است در رویای صادق، غم و اندوهی ایجاد گردد که مبدأش شیطان نباشد. مضافاً بر این که خوشایند بودن یا نبودن یک خبر، در افراد متفاوت است. ممکن است کسی در رویای صادق ببیند که فلانی مُرد و خیلی خوشحال شود، و دیگری همان رویا را ببیند و بسیار ناراحت شده و وحشت نماید. حال آیا مبدأ این دو رویا متفاوت می‌شود؟!

به طور قطع، وقتی فرمانروای مصر در عالم رویا دید که هفت گاو لاغر، هفت گاو چاق را می‌خورند، نه تنها خوشحال و مسرور نگردید، بلکه کلی وحشت کرد و به همین دلیل معبران را خواست که تعبیر کنند؛ و البته که وحشت در خواب، غم و اندوه دارد و خوشحال کننده نیست؛ و می‌دانیم که این رویای صادقه‌ای از جانب خداوند متعال بوده است، نه از جانب شیطان؛ تا ماجرا به احضار حضرت یوسف علیه السلام از زندان و آزادی وی و اتفاقات پس از آن بیانجامد. و بسیاری از رویاهای صادقی که در خواب غم و اندوهی می‌آورند، تعبیر خوشحال کننده‌ای دارند. مثل آن که در برخی موارد، تعبیر مرگ، عمر طولانی‌تر است؛ و تعبیر گریه و اشک، خوشحالی می‌باشد.

مشارکت و هم‌افزایی (سؤال به همراه نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی)

پرسش:

در حدیث فرمود: رویای صادق، یا بشارت خداست و یا غم و اندوهی از سوی شیطان! اما گاه انسان خواب‌های حزن‌آوری می‌بیند که واقع می‌شوند!

پاسخ:

 

http://www.x-shobhe.com/shobhe/9552.html

پیوستن و پیگیری در پیام‌رسان‌ها:

 

 

  

   

 

 

کلمات کلیدی:  قرآن   ذکر