پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): همان‌طور که مشاهده می‌فرمایید، سوء استفاده‌ی سیاسی به وسیله جوّسازی در فضای مجازی، راجع به رؤیت هلال ماه مبارک رمضان و نیز اول شوال و عید فطر، به مراتب بیش از سیاسی بودن اعلام روز عید می‌باشد و معمولاً کسانی که به این جوّها [به ویژه در فضای مجازی] دامن می‌زنند، اصلاً اهل روزه و عید فطر و کلاَ عبادت نیستند، بلکه فرصت و بهانه‌ای خوبی برای ضد تبلیغ و ایجاد تشویش در اذهان پیدا می‌کنند!

رؤیت هلال اول ماه، پیش از آن که یک مسئله‌ی دینی، مذهبی و فقهی باشد، یک امر "علمی" و تقویمی می‌باشد، یعنی یک کافر، مشرک و منافق نیز می‌تواند هلال اول ماه را با کمک وسایل و یا بدون آن مشاهده نماید؛ حالا اگر در شرع بیان شد که در این ماه روزه بگیرید و یا در آن ماه به حج تمتع بروید، تازه موضوع "اول یا آخر ماه"، در دین مطرح می‌شود، که باز هم یا با کمک وسایل دیده می‌شود و یا مانند هلال امسال در اول شوّال، برای همگان با چشم غیر مسلح نیز قابل رؤیت است.

بنابراین، کسی نمی‌تواند به خاطر همزمانی مناسبت‌ها یا هر هدف دیگری، ماه را یک روز زودتر یا دیرتر در بیاورد! و البته هیچ مسلمانی هم دین، دنیا و آخرت خود را به این حرف‌های سبک نمی‌فروشد، به ویژه اگر فقیه و مرجع باشد.

روزه‌داران نیز اهل فقه، فقاهت و مرجعیت هستند؛ اگر چه گواهی دو عادل برای رؤیت ماه کافیست، اگر چه اگر کسی خودش ببیند، حجت بر او تمام است و این مسئله تقلیدی نیست؛ اما چون رؤیت برای همگان امکان‌پذیر نمی‌باشد، کار را به فقیه و مرجع واگذار نمودند، پس هر گاه او اعلام کرد، اینها نیز می‌پذیرند و تکلیف از مردم ساقط است؛ پس دیگر وارد این "اگر، شاید و اما"های بی‌جهت نمی‌شوند.

فتاوا نیز مبناهای متفاوت دارد؛ مثل این که کسی "افق" را برای یک منطقه لحاظ کند، یا کسی برای یک کشور کافی بداند، یا کسی بگوید: افق در یک نیم‌کره حجت است. و یا کسی قائل باشد که رؤیت علمی [بر اساس محاسبه تقویمی یا دیدن با چشم مسلح] کافیست، و دیگری بگوید که خیر، بلکه حتماً باید "رؤیت عینی" [دیدن با چشم غیر مسلح] واقع شود.

و البته این تفاوت مبانی، مربوط به فقیه و مجتهد است و برای مردم مقلد هیچ فرقی ندارد، هر وقت را که اعلام نمودند، او مکلف به انجام می‌گردد و به دنبال این جوّسازی‌ها و اشتغالات بی‌جهت ذهنی نمی‌رود.

استفتائات – امام خامنه‌ای:

س 836: اگر هلال ماه شوال در یک شهر دیده نشود، ولی تلویزیون و رادیو از حلول آن خبر دهند، آیا کافی است یا تحقیق بیشتری واجب است؟

پاسخ: اگر مفيد اطمينان به ثبوت هلال گردد يا صدور حکم به هلال از طرف ولى فقيه باشد، کافى است و نيازى به تحقيق نيست   .

‌س 837: اگر تعیین اول ماه رمضان و عید سعید فطر به علت عدم امکان رؤیت هلال اول ماه به سبب وجود ابر در آسمان یا اسباب دیگر، ممکن نباشد و سی روز ماه شعبان یا ماه رمضان کامل نشده باشد، آیا برای ما که در ژاپن زندگی می‏کنیم، جایز است که به افق ایران عمل کرده و یا به تقویم اعتماد کنیم؟ وظیفه ما چیست؟

پاسخ: اگر اول ماه از طريق رؤيت هلال حتى در افق شهرهاى مجاورى که اتحاد افق دارند، و يا از طريق شهادت دو فرد عادل و يا از طريق حکم حاکم ثابت نشود، بايد احتياط کرد تا اول ماه ثابت شود.

 س 838: آیا اتحاد افق در رؤیت هلال شرط است یا خیر؟

پاسخ: بلى شرط است.

 س 839: مقصود از اتحاد افق چیست؟

پاسخ: منظور از آن، شهرهايى است که از جهت احتمال رؤيت و عدم احتمال رؤيت هلال يکسان باشند.

‌س 840: اگر روز بیست و نهم ماه در تهران و خراسان عید باشد، آیا برای افرادی هم که در شهری مانند بوشهر مقیم هستند، جایز است افطار کنند؟ با توجه به اینکه افق تهران و خراسان با افق بوشهر یکی نیست.

پاسخ: به طور کلّی اگر اختلاف بين افق دو شهر به مقداری باشد که با فرض رؤيت هلال در يکی، هلال در ديگری قابل رؤيت نباشد، رؤيت آن برای شهرهايی که احتمال رؤيت در آن به طور قطع و يقين منتفی باشد، کفايت نمی کند.

‌س 841: اگر بین علمای یک شهر راجع به ثبوت هلال یا عدم آن اختلاف رخ دهد و عدالت آنها هم نزد مکلّف ثابت بوده و به دقت همه آنها در استدلال خود مطمئن باشد، وظیفه واجب مکلّف چیست؟

پاسخ: اگر اختلاف دو بيّنه به‌صورت نفى و اثبات باشد، يعنى يکى مدعى ثبوت هلال و ديگرى مدعى عدم ثبوت آن باشد، اين اختلاف موجب تعارض دو بينه و تساقط هر دو است، و وظيفه مکلّف اين است که هر دو نظر را کنار گذاشته و درباره افطار کردن يا روزه گرفتن به آنچه که مقتضاى اصل است، عمل نمايد. ولى اگر بين ثبوت هلال و عدم علم به ثبوت آن اختلاف داشته باشند، به اين صورت که بعضى از آنها مدعى رؤيت هلال باشند و بعضى ديگر مدعى عدم مشاهده آن، قول کسانى که مدعى رؤيت هلال هستند، در صورت عادل بودن، حجت شرعى براى مکلّف است و بايد از آن متابعت کند، و همچنين اگر حاکم شرعى حکم به ثبوت هلال نمايد، حکم وى حجت شرعى براى همه مکلفين است و بايد از آن پيروى کنند.

‌س 842: اگر شخصی هلال ماه را ببیند و بداند که رؤیت هلال برای حاکم شرع شهر او به هر علتی ممکن نیست، آیا او مکلّف است که رؤیت هلال را به حاکم اطلاع دهد؟

پاسخ: اعلام بر او واجب نيست مگر آنکه ترک آن مفسده داشته باشد.

 س 843: همانگونه که می‏دانید اکثر فقهای بزرگوار پنج راه برای ثبوت اول ماه شوال در رساله‏های عملیه خود بیان کرده‏اند که ثبوت نزد حاکم شرع در ضمن آنها نیست، بنا بر این چگونه بیشتر مؤمنین به مجرد ثبوت اول ماه شوال نزد مراجع، روزه خود را افطار می‏کنند؟ شخصی که از این راه اطمینان به ثبوت هلال پیدا نمی‏کند، چه تکلیفی دارد؟

پاسخ: تا حاکم حکم به رؤيت هلال نکرده، مجرد ثبوت هلال نزد او، براى تبعيّت ديگران از وى کافى نيست، مگر آنکه اطمينان به ثبوت هلال حاصل نمايند.

‌س 844: اگر ولی امر مسلمین حکم نماید که فردا عید است و رادیو و تلویزیون اعلام کنند که هلال در چند شهر دیده شده است، آیا عید برای تمامی نواحی کشور ثابت می‏شود یا فقط برای شهرهایی که ماه در آنها دیده شده و شهرهای هم افق با آنها، ثابت می‏گردد؟

پاسخ: اگر حکم حاکم شامل همه کشور باشد، حکم او شرعاً براى همه شهرها معتبر است.

‌س 845: آیا کوچکی هلال و باریک بودن و اتصاف آن به خصوصیات هلال شب اول، دلیل بر این محسوب می‏شود که شب قبل شب اول ماه نبوده، بلکه شب سی‏ام ماه قبلی بوده است؟ اگر عید برای شخصی ثابت شود و از این راه یقین پیدا کند که روز قبل عید نبوده، آیا قضای روزه روز سی‏ام ماه رمضان را باید به جا آورد؟

پاسخ: مجرد کوچکى و پائين بودن هلال يا بزرگى و بالا بودن و يا پهن يا باريک بودن آن دليل شرعى شب اول يا دوم بودن نيست، ولى اگر مکلّف از آن علم به چيزى پيدا کند بايد به مقتضاى علم خود در اين زمينه عمل نمايد.

‌س 846: آیا استناد به شبی که در آن ماه به‌صورت قرص کامل است (شب چهاردهم) و اعتبار آن به عنوان دلیل برای محاسبه اول ماه جایز است تا از این راه وضعیت یوم الشک معلوم شود که مثلاً روز سی‌ام ماه رمضان است و احکام روز ماه رمضان بر آن مترتب شود، مثلاً بر کسی که این روز را بر اساس بیّنه روزه نگرفته، حکم به وجوب قضای روزه شود و کسی هم که به دلیل استصحاب بقای ماه رمضان روزه گرفته، بری‏ء الذمّه باشد؟

پاسخ: امر مذکور حجت شرعى بر آنچه ذکر شد، نيست، ولى اگر مفيد علم به چيزى براى مکلّف باشد، واجب است که طبق آن عمل نمايد.

‌س 847: آیا استهلال در اول هر ماه واجب کفایی است یا احتیاط واجب؟

پاسخ: استهلال فى‌نفسه واجب شرعى نيست.

‌س 848: آیا اول ماه مبارک رمضان و آخر آن با رؤیت هلال ثابت می‏شود یا با تقویم، هرچند ماه شعبان سی روز نباشد؟

پاسخ: اول يا آخر ماه رمضان با رؤيت شخص مکلّف يا با شهادت دو فرد عادل يا با شهرتى که مفيد علم است يا با گذشت سى روز و يا به وسيله حکم حاکم ثابت مى‏شود.

‌س 849: اگر تبعیت از اعلام رؤیت هلال توسط یک دولت جایز شد، و آن اعلام معیاری علمی برای ثبوت هلال سرزمین‌های دیگر را تشکیل دهد، آیا اسلامی بودن آن حکومت شرط است، یا اینکه عمل به آن حتی اگر حکومت ظالم و فاجر هم باشد، ممکن است؟

پاسخ: ملاک در اين مورد، حصول اطمينان به رؤيت در منطقه‏اى است که نسبت به مکلّف کافى محسوب مى‏شود.

مرتبط:

چرا در مملکت ما همه چیز [حتی روزه، فطر، دعا و ...] را سیاسی می‌کنند؟! این شبهه در فضای مجازی دست به دست می‌شود!

مشارکت و هم افزایی (پرسش و نشانی لینک پاسخ)، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی.

پرسش:

(فضای مجازی): تعیین روز عید فطر رو هم سیاسی کردن؛ چطور که افغانستان رویت شده؟! مشخصه برای این بوده که عید فطر در روز رحلت امام نباشه!

پاسخ:

http://www.x-shobhe.com/shobhe/9825.html

 

 

 پیوستن و پیگیری در پیام‌رسان‌ها:

 

 

  

       

 

کلمات کلیدی:  حقوقی و احکام