پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): آیا تا کنون هیچ حقیقت پشت‌پرده‌ای را ندیده‌اید؟! آیا بسیاری از حقایقی که برای دیگران در "غیب" است، برای شما معلوم و مشهود نمی‌باشد؟! پس هم واقعیت دارد و هم عجیب، غریب و نادر نیست.

مقصود شما از دو آیه در سوره فرقان را نمی‌دانیم، اما متن و ترجمه آیه مذکور در پرسش، به شرح زیر می‌باشد:

«وَلَوْ نَشَاءُ لَأَرَيْنَاكَهُمْ فَلَعَرَفْتَهُمْ بِسِيمَاهُمْ وَلَتَعْرِفَنَّهُمْ فِي لَحْنِ الْقَوْلِ وَاللَّهُ يَعْلَمُ أَعْمَالَكُمْ» (محمد صلوات الله علیه و آله، 30)

ترجمه: و اگر ما بخواهيم آنها را به تو نشان مى‌دهيم تا آنان را با قيافه‌هايشان بشناسى، هر چند مى‌توانى آنها را از طرز سخنانشان بشناسى؛ و خداوند اعمال شما را مى‌داند!

●- ما باید هنگام تلاوت آیات قرآن کریم، ضمن توجه به واژگان و معانی صحیح آنها و متن و پیام آیه، به شدت از تفسیر و تأویل به رأی اجتناب ورزیم. در کجای این آیه، بحث از باز شدن چشم برزخی و یا حتی اشاره به آن شده است؟!

●- در این آیه، بحث از کنار رفتن پرده‌ها و آشکار شدن صورت‌های حقیقی هر کسی است، نه باز شدن چشم دیگران. خداوند متعال می‌فرماید: «من اگر می‌خواستم، آنها را به صورت‌شان می‌شناساندم، ولی این را نخواستم، اما به "لحن قول – آهنگ گفتارشان، می‌شناسانم".

●- صیرت (و اخلاق = مواضع) انسان‌ها، در شکل حقیقی صورت آنها نقش می‌بندند؛ لذا صورت حقیقی یکی نورانی می‌شود و دیگری ظلمانی. یکی مانند لولوء و مرجان می‌درخشد، و یکی به شکل گرگ، مار و عقرب در می‌آید، و این صورت‌ها در آخرت نمایان می‌شوند.

اما، خواست خداوند متعال این است که صورت‌های حقیقی در این دنیا محجوب و مستور باشند و صورت‌های ظاهری و مادی، همه یک شکل باشند، وگرنه شاید انسان از وحشت دیدن صورت حقیقی خودش و یا دیگران دِق می‌کرد و هیچ دو نفری با هم ارتباط نمی‌گرفتند و البته راه تعقل، تفکر، بصیرت، تحقیق و ... نیز بسته می‌شد.

از این‌رو، در این دنیا صورت‌ها همه مثل هم هستند و صیرت‌ها در صورت‌ها نمایان نمی‌شوند؛ و شاید حتی به حسب ظاهر، صورت و ظاهر یک انسان کافر، جنایتکار، وحشی، فاسد و مفسد، از صورت یک مؤمن و متقی زیباتر هم باشد.

آیا صورت کریه و وحشتناک جنایتکاران و ظالمان عالَم، در صورت مادی آنان نمایان می‌شود؟! آیا دندان‌ها و ناخن‌های این درّندگانِ خونخوار، بلندتر و تیزتر است؟! لذا خود فرمود که وقتی آنان را می‌بینی، گاه به حسب ظاهر آنقدر آراسته و پیراسته هستند که گمان می‌کنی لابد اهل فهم و شعور انسانی نیز هستند، ولی حقیقت این است کهه پست‌تر از چهارپایان می‌باشند:

«أَمْ تَحْسَبُ أَنَّ أَكْثَرَهُمْ يَسْمَعُونَ أَوْ يَعْقِلُونَ إِنْ هُمْ إِلَّا كَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِيلًا» (الفرقان، 44)

ترجمه: آيا گمان مى‌برى بيشتر آنان مى‌شنوند يا مى‌فهمند؟! آنان فقط همچون چهارپايانند، بلكه گمراه‌ترند!

چشم برزخی:

"چشم برزخی"، یک اصطلاح است که متأسفانه به تخیلات و اوهام نیز مبدل شده است!

به دیدن حتی یک پرده از پشت نمایش ظاهر، "چشم برزخی" گفته‌اند، بنابراین هر دیدنی به چشم عقل و چشم قلب [چشم جان]، نه تنها نگاه برزخی، بلکه بالاتر از آن می‌باشد.

*- یکی گفت: «فلانی چشم برزخی دارد»! پرسیدم: یعنی چه؟ گفت: «مثلاً می‌بیند که صورت فلانی شبیه کفتار است». گفتم: «این که چیز مهمی نیست، هر کسی که به توحید و معاد معرفت و ایمان داشته باشد، چشم برزخی که هیچ، بلکه چشم اخرویش نیز باز است و تا قیامت را می‌بیند – او حقیقت مال حرامی که مردم می‌خورند را می‌بیند که آتش به شکم می‌ریزند»:

«إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ الْكِتَابِ وَيَشْتَرُونَ بِهِ ثَمَنًا قَلِيلًا أُولَئِكَ مَا يَأْكُلُونَ فِي بُطُونِهِمْ إِلَّا النَّارَ وَلَا يُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَلَا يُزَكِّيهِمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ» (البقره، 174)

ترجمه: كسانى كه كتمان مى‌كنند آنچه را خدا از كتاب نازل كرده، و آن را به بهاى كمى مى‌فروشند، آنها جز آتش چيزى نمى‌خورند؛ (و هدايا و اموالى كه از اين رهگذر به دست مى‌آورند، در حقيقت آتش سوزانى است ) و خداوند، روز قيامت، با آنها سخن نمى‌گويد؛ و آنان را پاكيزه نمى‌كند؛ و براى آنها عذاب دردناكى است.

*- یکی گفت: «دوست داشتم چشم برزخی من باز می‌شد و صورت حقیقی دیگران را می‌دیدم»! پرسیدم: «که چه شود؟!» گفت: «دوست و دشمن خدا را می‌شناختم». گفتم: «آیا دوست داری پرده از صورت تو کنار رود و دیگران نیز تو را به صورت بشناسند؟! پس این چه تکبری است که تو داری؟! پس اول خودت را ببین. چشم برزخی و اخرویت را به دیدن خودت باز کن. برو جلوی آینه بایست و سعی کن دقت کنی که خود را به چه شکلی می‌بینی؟! نورانی یا ظلمانی؟ شبیه آدم، یا خَرتر از خَر - و روباه‌تر از روباه – یا لاشخورتر از لاشخور»؟!

یک حکایت:

در قول آیت الله مولوی قندهاری رحمة الله علیه نقل شده: «در سن جوانی به آیت الله العظمی سیّد ابوالحسن اصفهانی عرضه داشتم: آقاجان! چه کنیم چشم برزخیمان باز شود؟»

ایشان فرمودند: «آسیّد محمّدحسن    !    من انتظار داشتم تو بگویی: چه کنم چشم قیامتی و اُخروی‌ام باز شود؟ این فقط با اخلاص است. اگر اخلاص باشد، در همین دنیا آن شعبه‌های نور کار خودش را انجام می‌دهد. کاری می‌کند که انسان به آن مقام والا و عالی می‌رسد».

چشم‌ها را باید باز نگه‌داشت:

بنابراین، همگان چشم حق‌نگر و حقیقت‌بین دارند، منتهی باید آنها را باز نگه‌دارند تا ببینند، با چشم بسته که نمی‌توان دید.

به همگان، عقل، قلب، بصیرت، علم، وحی و الگو و میزان داده شده است، پس می‌توانند فراتر از ظاهر و پشت پرده و یا همان "غیب" را ببینند و به آن ایمان آورند، چنان که یکی از ویژگی‌های مؤمن، ایمان به غیب می‌باشد. «الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ» یعنی کسانی که سطحی‌نگر و ظاهربین نیستند و عقل و بصیرت خود را محبوس و تعطیل نمی‌کنند؛ پس پشت پرده [غیب] را می‌بینند. فرمود:

«قُلْ هَذِهِ سَبِيلِي أَدْعُو إِلَى اللَّهِ عَلَى بَصِيرَةٍ أَنَا وَمَنِ اتَّبَعَنِي وَسُبْحَانَ اللَّهِ وَمَا أَنَا مِنَ الْمُشْرِكِينَ» (یوسف علیه السلام، 108)

ترجمه: بگو: «اين راه من است من و پيروانم، و با بصيرت كامل، همۀ مردم را به سوى خدا دعوت مى كنيم! منزّه است خدا! و من از مشركان نيستم!»

●- اما، باز بودن چشم و گوش نیز نسبی است. در برخی قوت دارد و در برخی ضعف، و برخی نیز کَر و کور هستند و حتی همین مقدار معرفی منحرفین و دشمنان از "لَحْنِ الْقَوْلِ = آهنگ، طرز و متن گفتار" را نیز درک نمی‌کنند، چرا که «صُمٌّ بُكْمٌ عُمْيٌ فَهُمْ لَا يَرْجِعُونَ / البقره، 18» هستند، یعنی: «كرند لالند كورند بنابراين به راه نمى‌آيند».

باز شدن چشم و گوش اخروی در کلام مولا امیرالمؤمنین علیه السلام:

«وَ إِنَّ لِلذِّكْرِ لَأَهْلًا أَخَذُوهُ مِنَ الدُّنْيَا بَدَلًا، فَلَمْ تَشْغَلْهُمْ تِجَارَةٌ وَ لَا بَيْعٌ عَنْهُ، يَقْطَعُونَ بِهِ أَيَّامَ الْحَيَاةِ وَ يَهْتِفُونَ بِالزَّوَاجِرِ عَنْ مَحَارِمِ اللَّهِ فِي أَسْمَاعِ الْغَافِلِينَ وَ يَأْمُرُونَ بِالْقِسْطِ وَ يَأْتَمِرُونَ بِهِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ يَتَنَاهَوْنَ عَنْهُ؛ ...» (نهج البلاغه، خطبه 222 از نسخه صبحی صالح)

ترجمه: مردمانى هستند كه ياد خدا را به جاى دنيا برگزيده اند و تجارت و خريد و فروخت، آنان را از آن مانع نشود. سراسر عمر را با ياد خدا گذرانند و نهى و منع خداوند را در آنچه حرام كرده به گوش غافلان مى خوانند. مردم را به عدالت فرمان مى‌دهند و خود به عدالت كار مى‌كنند. مردم را از كارهاى زشت بازمى دارند و خود مرتكب آن نمى‌شوند.

گويى دنيا را طى كرده‌اند و به آخرت رسيده‌اند و اكنون در جهان آخرت اند و آنچه را كه آن سوى دنياست به عيان ديده‌اند. گويى به حالات پوشيده اهل برزخ با وجود طولانى بودن اقامتشان در آنجا آگاه‌اند و مى‌دانند كه چه مدت است كه در آن عالم به سر مى‌برند.

قيامت وعده هايش را برايشان تحقق بخشيده و زنگ ترديد از دلشان زدوده است. و اكنون براى مردم دنيا پرده از آن بر مى‌گيرند، چنانكه گويى آنچه مردم نمى‌بينند، آنان مى‌بينند و آنچه نمى‌شنوند، مى‌شنوند.

اگر آنان را در عقل خود تصور كنى بينى كه در آن جايگاه پسنديده و مجلس شايسته دفترهاى اعمال خود را گشوده اند و براى محاسبه نفس خود از هر كار دست كشيده‌اند، هر خرد و بزرگ را كه به آن مأمور شده‌اند، ولى در انجامش قصور ورزيده‌اند، يا از آن نهى شده‌اند و مرتكب آن شده‌اند، مى‌نگرند. در حالى كه، بار گناهان بر پشتشان سنگينى مى‌كند و از تحمل آن ناتوان شده‌اند، گريه گلويشان را مى‌فشارد و با مويه و ناله پاسخ يكديگر را مى‌دهند. به درگاه پروردگار خود پشيمان و معترف به زارى آواز بر‌مى دارند ... .

مشارکت و هم‌افزایی – پرسش و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی.

پرسش:

آیا چشم برزخی واقعیت دارد؟ به این دلیل می‌گویم که در آیه 30 محمد (ص) و دو آیه فرقان به آن اشاره شده است.

پاسخ (نشانی لینک):

http://www.x-shobhe.com/quran/11092.html

 

 

 

کلمات کلیدی:  قرآن   سوره فرقان