پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس - شبهه):

برخی گمان دارند که علت انحرافات و گناهان انسان، فقط شیطان می‌باشد؛ در حالی که ابلیس و سایر شیاطین، فقط اغوا کننده و فریب دهنده و دعوت کننده به باطل می‌باشند و پذیرنده انسان است!

   ●- بخش اول حدیث را که می‌فرمایند: «شیطان به غل و زنجیر کشانده می‌شود» می‌خوانند، اما بخش دوم را که می‌فرمایند: «شما بازش نکنید»؛ نمی‌خوانند! یعنی خداوند سبحان، به برکت این ماه، شیطان شما را به زنجیر می‌کشد و کلیدش را به دست خود شما می‌دهد، لذا بازش نکنید! اما برخی در همان شب اول ماه مبارک، با عجله و همّت بسیار، غل و زنجیر شیطان خود را باز می‌کنند و او را برخود مسلط می‌نمایند؛ پس شیطان آنها در این ماه نیز در غل و زنجیر نمی‌باشد.

به چند نکته توجه شود:

الف - شیاطین، جمع شیطان است و معلوم می‌شود که شیطان فقط ابلیس لعین نمی‌باشد.

ب - در قرآن کریم می‌فرماید: «عَدُوًّا شَيَاطِينَ الْإِنْسِ وَالْجِنِّ - دشمنانی از شیاطین جنّ و انس» (الأنعام، 112)؛ بنابراین، بسیاری از انسان‌ها نیز شیطان می‌باشند؛ یعنی نه تنها از رحمت خداوند متعال دورند، بلکه نسبت به هدایت و سعادت دیگران، حسادت و دشمنی دارند و می‌کوشند تا آنها را نیز منحرف سازند.

ج - ابلیس لعین و سایر شیاطین جنّ و انس، فقط دعوت کننده و وسوسه کننده می‌باشند و نه در ماه مبارک رمضان و نه در هیچ ماه و روز دیگری، هیچ تسلطی بر مؤمن و متوکل ندارند و تسلط آنان فقط بر کسانی است که خودشان ولایت (سرپرستی) او را برمی گزینند:

«إِنَّهُ لَيْسَ لَهُ سُلْطَانٌ عَلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ * إِنَّمَا سُلْطَانُهُ عَلَى الَّذِينَ يَتَوَلَّوْنَهُ وَالَّذِينَ هُمْ بِهِ مُشْرِكُونَ» (النّحل، 99 و 100)

- چرا كه او تسلطی بر كسانی كه ايمان دارند و بر پروردگارشان توكل می‏كنند ندارد * تنها تسلط او بر كسانی است كه او را به سرپرستی خود برگزيده‏‌اند و آنها كه نسبت به او شرك می‏ورزند (و فرمانش را بجای فرمان خدا لازم الاجرا می‏دانند).

در قرآن مجید فرمود که ابلیس لعین در روز قیامت، خطاب به اهل جهنم که او را مقصر می‌خوانند، می‌گوید:

«وَقَالَ الشَّيْطَانُ لَمَّا قُضِيَ الْأَمْرُ إِنَّ اللَّهَ وَعَدَكُمْ وَعْدَ الْحَقِّ وَوَعَدْتُكُمْ فَأَخْلَفْتُكُمْ وَمَا كَانَ لِيَ عَلَيْكُمْ مِنْ سُلْطَانٍ إِلَّا أَنْ دَعَوْتُكُمْ فَاسْتَجَبْتُمْ لِي فَلَا تَلُومُونِي وَلُومُوا أَنْفُسَكُمْ مَا أَنَا بِمُصْرِخِكُمْ وَمَا أَنْتُمْ بِمُصْرِخِيَّ إِنِّي كَفَرْتُ بِمَا أَشْرَكْتُمُونِ مِنْ قَبْلُ إِنَّ الظَّالِمِينَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ» (ابراهیم علیه السلام، 22)

- و شيطان هنگامی كه كار تمام می‏شود می‏گويد خداوند به شما وعده حق داد و من هم به شما وعده (باطل) دادم و تخلف كردم، من بر شما تسلطی نداشتم جز اينكه دعوتتان كردم و شما پذيرفتيد، بنابراين مرا سرزنش نكنيد، خود را سرزنش كنيد، نه من فريادرس شما هستم، و نه شما فريادرس من، من نسبت به شرك شما درباره خود كه از قبل داشتيد (و اطاعت مرا همرديف اطاعت خدا قرار داديد) بيزار و كافرم، مسلماً ستمكاران عذاب دردناكی دارند.

●- بنابراین، این انسان است که دعوت را می‌پذیرد یا رد می‌کند. گروهی دعوت خداوند سبحان به وسیلۀ انبیاء، امامان، اولیایش علیهم السلام، عقل و فطرت را می‌پذیرند و گروهی دیگر، دعوت ابلیس لعین و سایر شیاطین جنّ و انس را می‌پذیرند!

●- از خود بپرسیم: «اگر شیاطین در ماه مبارک رمضان در غل و زنجیر هستند، پس این همه کفر، شرک، نفاق، ظلم و جنایت در این ماه، چگونه رخ می‌دهد؟!

پاسخ این است که:

اولاً: ابلیس لعین و احیاناً شیاطین جنّ غل و زنجیر می‌شوند، اما انسان‌های شیطان، هم چنان آزادند؛ شیطان رجیم، نه تنها لشکریان، بلکه برادرانی در میان انسان‌ها دارد [و البته واژۀ برادران، اختصاص به مردان ندارد و همگان را شامل می‌گردد]؛ چنان که فرمود:

«إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كَانُوا إِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِرَبِّهِ كَفُورًا» (الإسراء، 27)

- بی تردید اسراف کنندگان‌، برادران شیاطین‌اند، و شیطان همواره نسبت به پروردگارش بسیار ناسپاس است.

ثانیاً: شیطان غل و زنجیر می‌شود، اما دعوت، درس‌ها و وسوسه‌هایش در دل‌ها باقیست و گمراهان، همچنان پیروی می‌کنند و راهش را ادامه می‌دهند.

رابعاً: هوای نفس آدمی آزاد است و انسان از هوای نفس خودش تبعیت می‌نماید.

خامساً: برخی از انسان‌ها، خود شیطان شده‌اند.

و دیگر آن که، مقصود این نیست که شیطان در این ماه، هیچ تلاشی برای اغوای انسان ندارد، بلکه موفق نمی‌شود؛ مضافاً بر این که برای کسی که اسیر شیطان شده و از او پیروی می‌کند، فرقی ندارد که اربابش در زندان باشد یا آزاد باشد.

سبب غل و زنجیر

غل و زنجیر ابلیس لعین و شیاطین، یک حادثۀ اتفاقی نیست، بلکه هر امری، علت و حکمتی دارد.

ماه مبارک رمضان، ماه میهمانی خداوند کریم است، اما همگان دعوت او را نمی‌پذیرند و وارد این میهمانی نمی‌شوند و از برکاتش بهره‌مند نمی‌گردند. لذا سبب این غل و زنجیر، توجه بیشتر بندگان به خداوند سبحان و میزبان کریم می‌باشد - سببش روزه داشتن یا نداشتن به امر خداوند است - سببش توجه به کلام الله و تلاوت قرآن کریم، با تأمل و تفکر و تعقل می‌باشد - سببش نمازهای اول وقت و با خلوص بیشتر می‌باشد - سببش اتصال محکم‌تر و ارتباط بیشتر به اهل عصمت و به ویژه امیرالمؤمنین علیه السلام و امام زمان علیه السلام می‌باشد - سببش، اهتمام مسلمانان، به پرهیز از گناهان می‌باشد - سببش، وحدت مسلمانان و توجه بیشترشان به نیازمندان، مستضعفان و مظلومان می‌باشد ...؛ این رویکردها سبب می‌شود که قدرت اغواگری شیطان ضعیف شود و حتی به صفر برسد؛ به ویژه در ماه مبارک رمضان که درهای رحمت الهی به روی همگان باز شده و درهای جهنم بسته شده؛ اما عده‌ای در صف می‌ایستند و مترصند تا این درها باز شود و با سر وارد جهنم شوند.

بدیهی است که ابلیس لعین و سایر شیاطین جنّ و انس، نه در این ماه و نه در ماه‌های دیگر، بر چنین مؤمنانی، تسلط ندارند؛ نه این که در این ماه مبارک، برای وسوسه و اغوای آنها، کاری نمی‌کنند.

مرتبط:

مقصود از "در ماه رمضان شیاطین به زنجیر کشیده می‌شوند" چیست؟ آیا واقعاً چنین اتفاقی می‌افتد؟ و آیا خود ابلیس نیز به زنجیر کشیده می‌شود؟ (8 خرداد 1396)

مشارکت و هم‌افزایی - لطفاً این پرسش و پاسخ را در راستای «جهاد تبیین»، برای دوستان به اشتراک بگذارید؛ متشکر.

 

 

 

کلمات کلیدی:  گوناگون