پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس - شبهه):

نام مبارک این پیامبر اولی‌العزم الهی، "موسی بن عمران" می‌باشد و نام پدر و اجدادش تا حضرت ابراهیم علیه‌السلام، به ترتیب: "عمران، پسر یصهر، پسر قاهث، پسر لوی (لاوی)، پسر یعقوب، پسر اسحاق و پسر ابراهیم علیهم‌السلام – و نام مادر ایشان نیز «یوکابد» است.

برخی نوشته‌اند که ایشان3760 سال بعد از هبوط آدم علیه السلام به دنیا آمد و در باره محل تولد موسی علیه السلام، همه مورّخان معتقدند که آن‌حضرت در کشور مصر به دنیا آمده است. کاخ فرعون در شهر «منف» در کنار رود نیل بود، و چون موسی علیه السلام در آن منطقه توسط اطرافیان فرعون از آب گرفته شد، می‌توان گفت که محل تولد او در این شهر و یا اطراف آن بوده است.

وی در زمان سلطنت "رامسیس دوم" به دنیا آمد، و در زمان پسر رامسیس دوم، که "منفتاح" نام داشت و او را به "فرعون" می‌شناسیم مبعوث شدند.

●- «موسی» لفظ عربی «موشه» به عبری می‌باشد که یعنی:  «از آب گرفته شده». ابن عباس گفته است: جهت تسمیه طفل، به موسى این است که میان درخت و آب افتاده بوده و آب در زبان قبطى (مو) و درخت (سا) است.

طبق تصریح آیات قرآن مجید و هم چنین فرازهایی از تورات و نیز نقل مورخان، فرعون پس از رؤیایی که در خواب دیده بود، دستور داد نوزادان پسر را بکشند؛ اما خداوند سبحان به مادر حضرت موسی علیه السلام وحی نمود که وی را در تابوتی قرار دهد و به آب بیندازد و نگران نباشد چرا که او را به مادر بازمی گرداند.

«إِذْ أَوْحَيْنَا إِلَى أُمِّكَ مَا يُوحَى * أَنِ اقْذِفِيهِ فِي التَّابُوتِ فَاقْذِفِيهِ فِي الْيَمِّ فَلْيُلْقِهِ الْيَمُّ بِالسَّاحِلِ يَأْخُذْهُ عَدُوٌّ لِي وَعَدُوٌّ لَهُ وَأَلْقَيْتُ عَلَيْكَ مَحَبَّةً مِنِّي وَلِتُصْنَعَ عَلَى عَيْنِي» (طه، 38 و 39)

- آن زمان كه به مادرت آنچه را لازم بود الهام كرديم * كه او را در صندوقی بيفكن، و آن صندوق را به دريا بينداز، تا دريا آنرا به ساحل بيفكند، و دشمن من و دشمن او آن را بگيرد و من محبتی از خودم بر تو افكندم، تا در برابر ديدگان (علم) من پرورش يابی.

رحلت حضرت موسی علیه السلام

در مورد طول عمر ایشان، اقوال متفاوت است، حتی تا 240 سال نیز گفته‌اند؛ و برخی بر 126 سال تأکید دارند.

صندوق (تابوت) - حضرت موسی علیه‌السلام، در روزهای آخر عمر خود، الواح مقدّس تورات (كتاب آسمانی) را به انضمام زره خود و یادگارهای دیگر از رسالتش، در میان صندوقی نهاد و آن را به وصی خود "یوشع بن نون" سپرد. مشهور است این صندوق، همان تابوتی است که مادرش او را به امر خدا در آن نهاده و به دریا سپرده بود.

در قرآن کریم نیز به این صندوق عظیم‌الشأن، به عنوان دلیل وصایت "یوشع بن نون" و تعیین "طالوت" برای خلافت از سوی خداوند منّان تصریح شده است، چنان چه می‌فرماید:

«وَقَالَ لَهُمْ نِبِیهُمْ إِنَّ آیةَ مُلْكِهِ أَن یأْتِیكُمُ التَّابُوتُ فِیهِ سَكِینَةٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَبَقِیةٌ مِّمَّا تَرَكَ آلُ مُوسَى وَآلُ هَارُونَ تَحْمِلُهُ الْمَلآئِكَةُ إِنَّ فِی ذَلِكَ لآیةً لَّكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِینَ» (البقره، 248)

- و پيامبرشان (یوشع) به آنها گفت: نشانه حكومت او (طالوت)، اين است كه (صندوق عهد) به سوی شما خواهد آمد. (همان صندوقی كه) در آن، آرامشی از پروردگار شما، و يادگارهای خاندان موسی و هارون قرار دارد، در حالی كه فرشتگان، آن را حمل می‏كنند. در اين موضوع، نشانه‌ای (روشن) برای شماست، اگر ايمان داشته باشيد.

رحلت:

از مجموع روایات موثق و اقوال تاریخی چنین بر می‌آید که روزی عزرائیل نزد او آمد و گفت: «سلام بر تو ای هم سخن خدا (کلیم‌الله)»!

موسی علیه السلام  پس از پاسخ سلام پرسید: تو كیستی؟

گفت: من فرشته مرگ هستم   .

موسی: برای چه به اینجا آمده‎ای؟

عزرائیل: آمده‎ام تا روحت را قبض كنم.

موسی: روحم را از كجای بدنم خارج می‎سازی؟

عزرائیل: از دهانت.

موسی: چرا از دهانم، با اینكه من با همین دهانم با خدا گفتگو كرده‎ام؟

عزرائیل: از دست‌هایت.

موسی: چرا از دست‌هایم، با اینكه تورات را با این دست‌هایم گرفته‎ام؟

عزرائیل: از پاهایت.

موسی: چرا از پاهایم، با اینكه با همین پاهایم به كوه طور (برای مناجات) رفته‎ام؟

عزرائیل: از چشمهایت.

موسی: چرا از چشم‌هایم، با اینكه همواره چشم‌هایم را به سوی امید پروردگار كشیده‎ام؟

عزرائیل: از گوش‌هایت.

موسی: چرا از گوش‌هایم، با اینكه سخن خداوند متعال را با گوش‌هایم شنیده‎ام.

خداوند به عزرائیل وحی كرد: «روح موسی ـ علیه السلام ـ را قبض نكن تا هروقت كه خودش بخواهد.» (این گفتگو حاکی از عبودیت محض ظاهری و باطنی آن حضرت می‌باشد).

عزرائیل از آنجا رفت، و موسی علیه السلام سال‌ها دیگری زندگی كرد تا اینكه: روزی «یوشع بن نون» را طلبید و وصیت‌های خود را به او نمود، سپس به تنهایی به سوی كوه طور رفت.

در آنجا مردی را دید که مشغول كندن قبر است، نزد او رفت و گفت: «آیا می‎خواهی تو را كمك كنم؟» او گفت: آری، موسی او را كمك كرد.

وقتی كه كار كندن قبر تمام شد، موسی علیه السلام وارد قبر گردید و در میان آن خوابید تا ببیند اندازه لَحَد قبر، درست است یا نه؟ در همان لحظه خداوند پرده را از جلو چشم او برداشت، موسی علیه السلام مقام خود در بهشت را دید (تا به مرگ خود راضی، خشنود و راغب شود).

پس او عرض كرد: «خدایا روحم را به سویت ببر.» همان‎دم عزرائیل روح او را قبض كرد، و همان قبر را مرقد موسی علیه السلام قرار داد، و آن قبر را پوشانید؛ و آن مرد قبر كن، عزرائیل بود كه به آن صورت درآمده بود.

در این وقت منادی حق در آسمان، با صدای بلند گفت:

«مات موسی كَلِیمُ اللهِ، فَاَی نَفْسٍ لا تَمُوتُ؛ موسی كلیم خدا مرد، چه كسی است كه نمی‎میرد؟» (بحارالانوار، ج 13، ص 365 و 366)

شیخ طوسى (رحمة الله علیه)، در کتاب تهذیب آورده است: رحلت موسى در شب بیست و یکم ماه رمضان اتفاق افتاد، چنان که حضرت عیسى را نیز در همان شب به آسمان بردند. در روایتى که صدوق نقل کرده، مرگ یوشع بن نون وصى حضرت موسى نیز در همان شب اتفاق افتاد.

قبر حضرت موسی علیه‌السلام:

در مورد محل دقیق قبر نیز اختلاف نظرهایی وجود دارد.

قوم حضرت موسی علیه‌السلام (بنی اسرائیل)، در زمان حیاتش نیز وقعی برای او قائل نبودند، چنان چه به رغم مشاهده‌ی انواع معجزات تا غرق شدن فرعون، بارها مرتد و حتی گوساله‌پرست شدند و بسیار او را آزار می‌دادند. از این رو در کهولت سن، توجه خاصی به او نداشتند و (طبق روایات) حتی بسیاری او را نمی‌شناختند، پس برای رحلت و قبر او نیز اهمیت چندانی قائل نشدند که به صورت موثق در تاریخ ثبت گردد. از این رو در بیشتر منابع یهود، قبر ایشان نامشخص بیان گردیده است.

اما بر پايه برخی روايات ما حضرت موسى در «تيه» وفات كرده و همانجا به خاک سپرده شده است. (بحارالانوار، ج 3، ص 363 به بعد، ح 1 و 8 و 18).

«تيه» بيابانى بى آب و علفى است كه در داخل شبه جزيره سينا واقع است و جغرافى دانان عرب آن را صحراى بنى اسرائيل مى‌نامند (المنجد، بخش اعلام، حرف ت).

طبق روایات، از پيامبر اسلام پرسيدند: قبر حضرت موسى در كجاست؟ فرمود: در كنار جاده اصلى و تل قرمز رنگ (‌بحار، ج 13، ص 663‌). در آن زمان در صحراى «تيه»، جاده اصلى و تل قرمز رنگ مشخص بود و مردم آن را مى‌شناختند.

پس براساس اين روايت، قبر حضرت موسى در شام است (البته منظور محدوده‌ی امروزی سوریه نیست).

*- در پاورقى ص 133 كتاب داستان پيامبران، آمده است كه محل دفن حضرت موسى در شش فرسخى بيت المقدس است و اين را از كتاب "منتخب التواريخ" نقل كرده است و از كتاب تقويم التواريخ نقل كرده كه قبر حضرت موسى ( ع ) در بيابان «تيه» است.

سایر کتب معتبر تاریخی چون كتاب «تاريخ انبيا، عمادزاده، ج 2، ص »567 و «تاريخ انبيا، رسولى محلاتى، ص 480» و ... نیز رحلت حضرت موسى علیه‌السلام را در تيه آورده‌اند؛ و چون ملائک او را دفن کردند، محل دفن همان محل ارتحال ایشان می‌باشد. بنابراين به طور دقيق نمى‌توان گفت كه قبر حضرت موسى در كجاست، اما کثرت اقوال چنین است که بیان شد.

مشارکت و هم‌افزایی - پرسش و نشانی پیوند پاسخ، جهت ارسال و انتشار / متشکریم.

پرسش:

لطفاً خلاصه‌ای از تاریخ تولد، وفات و محل قبر حضرت موسی علیه السلام را بیان نمایید.

پاسخ (نشانی پیوند):

https://www.x-shobhe.com/history/12979.html

 

 

 

کلمات کلیدی:  تاریخی