پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): پاسخ در همان آیۀ مطروحه در پرسش بیان شده است:

«أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَكُمْ مَا فِي الْأَرْضِ وَالْفُلْكَ تَجْرِي فِي الْبَحْرِ بِأَمْرِهِ وَيُمْسِكُ السَّمَاءَ أَنْ تَقَعَ عَلَى الْأَرْضِ إِلَّا بِإِذْنِهِ إِنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ لَرَءُوفٌ رَحِيمٌ» (الحجّ، 65)

ترجمه: آيا نديدى كه خداوند آنچه را در زمين است مسخّر شما كرد؛ و (نيز) كشتيهايى را كه به فرمان او بر صفحۀ اقيانوس‌ها حركت مى كنند؛ و آسمان [كرات و سنگهاى آسمانى] را نگه مى‌دارد، تا جز بفرمان او، بر زمين فرو نيفتند؟ خداوند نسبت به مردم رحيم و مهربان است!

"مسخر نمودن"، یعنی رام کردن، به‌گونه‌ای که بتوانید بشناسید، دسترسی یابید، استفاده کنید و فایده ببرید؛ و البته که "مسخر نمودن زمین آسمان و آن چه بین آنهاست برای انسان"، اختصاصی به مؤمنان ندارد؛ چنان که متأسفانه امروزه مؤمنان به خاطر بی‌توجهی کمتر و کفار بیشتر بهره می‌برند!

بنابراین، می‌فرماید: این لطف و رأفت من، شامل تمامی بندگانم می‌شود و اختصاصی به مؤمنان ندارد، بلکه انسان [اگر از معرفت و ایمان برخوردار نشود]، به خودی خود،  موجودی، قدر نشناس و ناسپاس می‌باشد؛ چنان که در آیه بعدی باز به لطف عمومی متذکر گردیده و می‌فرماید:

«وَهُوَ الَّذِي أَحْيَاكُمْ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يُحْيِيكُمْ إِنَّ الْإِنْسَانَ لَكَفُورٌ» (الحجّ، 66)

ترجمه: و او كسى است كه شما را زنده كرد، سپس مى‌ميراند، بار ديگر زنده مى‌كند، امّا اين انسان بسيار ناسپاس است.

●- در آیات متعدد دیگری نیز به عمومیت داشتن رحمت، لطف و رأفت الهی تصریح شده است، چنان که  فرمود: «وَرَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْءٍ – و رحمت من، همه چیز را فرا گرفته است / الأعراف، 156»، و یا فرمود: «پیامبر و کتاب را برای همه شما فرستادم، و خداوند به تمامی شما بندگانش، رئوف و رحیم هست»:

«هُوَ الَّذِي يُنَزِّلُ عَلَى عَبْدِهِ آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ لِيُخْرِجَكُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَإِنَّ اللَّهَ بِكُمْ لَرَءُوفٌ رَحِيمٌ» (الحدید، 9)

ترجمه: او كسى است كه آيات روشنى بر بنده‌اش [محمد] نازل مى‌كند تا شما را از تاريكی‌ها به سوى نور برد؛ و خداوند نسبت به شما مهربان و رحيم است.

●- امیرالمؤمنین، امام علی علیه السلام، در نامه 31، خطاب به فرزندشان [لینک] می‌فرماید: «خداوند به تو اجازه درخواست (دعا) داده و خود اجابتش را متکفل شده است ...»؛ و این اجازه، اختصاصی به مؤمنان ندارد، عمومیت دارد، ولی فقط مؤمنان باور نموده، ایمان آورده و او را می‌خوانند.

و می‌فرماید: «وَ لَمْ يَمْنَعْكَ اِنْ اَسَأْتَ مِنَ التَّوْبَةِ، وَ لَمْ يُعاجِلْكَ بِالنِّقْمَةِ ... - و اگر گناه کردى، از توبه مانعت نشده، و در عقوبتت عجله ننموده است»؛ پس این فراز، خود دلیلی بر لطف، رحمت و مهربانی راجع به کسانی می‌باشند که مرتکب گناه شده‌اند!

رحمت و رأفت عمومی

او خالقِ علیم، حکیم، قادر و مختار است و لابد دوست دارد که بنده‌ای بیافریند که او را خلق می‌کند و بی‌تردید مخلوقش را بسیار دوست می‌دارد و نسبت به او رحمان، رحیم و مهربان می‌باشد.

اگر دقت نماییم، هیچ یک از نعمات مادی و معنوی، صرفاً به مؤمنان نیافته است؛ نه زمین و آسمان‌ها و هر چه در آنهاست، صرفاً در اختیار و مورد استفاده مؤمنان قرار دارد – نه حیات، زندگی و نعمات مادی به مؤمنان اختصاص دارد، و نه پیامبران، وحی (کتاب – دین – شریعت)، و امام، فقط برای مؤمنان آمده است، چنان که همه آنها، بر مردمان جاهل، کافر، نادان، گمراه و گناهکار آمده‌اند، تا آنها را تزکیه و آدم کنند، علم و حکمت بیاموزند، با اول و آخر آشنایشان کنند، هدف را معرفی کرده و نقشه راه را بدهند، تا آدمی به رشد و کمال مطلوب، و بالتبع به سعادت ابدی برسد:

«هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولًا مِنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِنْ كَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُبِينٍ» (الجمعة، 2)

ترجمه: و او كسى است كه در ميان جمعيت درس نخوانده، رسولى از خودشان برانگيخت كه آياتش را بر آنها مى‌خواند و آنها را تزكيه مى‌كند و به آنان كتاب (قرآن) و حكمت مى‌آموزد هر چند پيش از آن در گمراهى آشكارى بودند!

منتهی، مانند چگونگی بهره‌مندی از هر نوع نعمت و یا لطفی، یک عده از شناخت و ایمان بهره‌مند گردیده و مؤمن و شاکر می‌گردند، یک عده پشت کرده و با عناد و لجاج تمام، کفر می‌ورزند، اگر چه هم چنان شامل رحمت، لطف و مهربانی خداوند منّان قرار دارند.

تفاوت

اما، یک تفاوت بزرگی وجود دارد؛ و آن استمرار رحمت، لطف، مهربانی، جود، کرم، عفو و مغفرت و سایر افاضات الهی، نسبت به بندگان مؤمنش، در دنیا و آخرت می‌باشد. 

اما، یک تفاوت بزرگی وجود دارد؛ و آن استمرار رحمت، لطف، مهربانی، جود، کرم، عفو و مغفرت و سایر افاضات الهی، نسبت به بندگان مؤمنش، در دنیا و آخرت می‌باشد.

برای درک بهتر، می‌توانید به قواعد لطف و مهربانی، در خودتان توجه کنید [چرا که هر چه هست،  تجلی اوست].

انسان سالم و عاقلی که کافر، مستکبر و ظالم نشده است تا [مثل امریکا، انگلیس، اسرائیل و ...] بچه‌دزدی و بچه‌کُشی کند؛ همه کودکان را دوست دارد، اما نسبت به فرزند خودش و یا نزدیکانش، نگاه و رفتار دیگری دارد – انسان سالم و عاقل، نسبت به سیاره زمین، جغرافیایی ملی تمامی کشورها، علاقه نشان می‌دهد، هزینه می‌کند و به سفر می‌رود تا ممالک گوناگون را ببیند، اما محبت او به وطنش، مملکت و هموطنش و یا حتی شهر و محله‌اش، متفاوت و مضاعف می‌باشد – هر انسان عاقلی از سرقت و جنایت بدش می‌آید، اما اگر خودش را شامل گردد، برخورد شدیدتری دارد و ... .

پس، خداوند متعال نسبت به بندگانی که سعی کردند او را بشناسند - نسبت به او محبت دارند - می‌کوشند تا با اطاعت از او، رضایتش را به دست آورند – مشتاق قُرب و نگران دوری از او  می‌باشند را به مراتب بیشتر دوست دارد و به خاطر همین "محبت" است، که گناهشان را  می‌بخشد. لذا به پیامبرش فرمود که به تمامی بندگانش، محبت او و نتیجه‌اش را متذکر گردد:

«قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ» (آل عمران، 31)

ترجمه: بگو: «اگر خدا را دوست مى‌داريد، از من پيروى كنيد! تا خدا (نيز) شما را دوست بدارد؛ و گناهانتان را ببخشد؛ و خدا آمرزندۀ مهربان است»

«قُلْ أَطِيعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْكَافِرِينَ» (آل عمران، 32)

ترجمه: بگو: «از خدا و فرستاده (او)، اطاعت كنيد! و اگر سرپيچى كنيد، خداوند كافران را دوست نمى‌دارد».

●- حتی هیچ انسان سالم و عاقلی، شخص بی‌معرفت، سنگدل، یاغی، طاغی، نافرمان، ناسپاس و دشمن خودش و دیگران را دوست نمی‌دارد؛ و این مواضع فطری، همه تجلی اوست، تا  آدمی بفهمد و باور کند که رحمت، لطف، محبت و رأفت (مهربانی) او، اول و ابتدا می‌باشد و همگان را شامل می‌گردد، اما عده‌ای، به آن پشت کرده و پس ‌می‌زنند و خود را از استمرار این رحمت و رأفت دور می‌گردانند.

به عنوان مثال: به نور و حرارت خورشید توجه کنید. برای همگان است و کل حیات را شامل می‌گردد؛ اما یک عده دانسته و یا ندانسته بهره‌مند می‌گردند – یک عده قدر (اندازه  شناس) و شاکر هستند، یعنی نعیم را شناخته و از نعمتش درست و به موقع استفاده می‌کنند، مانند استفاده مجموعه بشر و یا کشاورز و ...، از تابش نور و حرارت خورشید – یک عده بیشتر می‌شناسند و نزدیک‌تر می‌شوند، حتی انرژی خورشیدی به دست می‌آورند و ...، اما اگر کسی با خورشید قهر کند و به غاری برود، اگر چه باز هم تحت تأثیر اثرات خورشید می‌باشد، اما در نهایت خودش دچار ضرر و زیان شده و هلاک می‌گردد.

پس در اصل، رحمت، لطف، رأفت، جود و کرم الهی، عمومیت دارد، اما برخی پشت کرده و پس می‌زنند و به دنیا و آخرت خود آسیب می‌رسانند.

مشارکت و هم‌افزایی – پرسش و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی.

پرسش:

آیا در آیه «إِنَّ اللهَ بِالنّاسِ لَرَؤُفٌ رَحيمٌ» کلمه "ناس" عمومیت دارد؟ یعنی خداوند به تمام مردم زمین رئوف و مهربان هست یا فقط مومنان و اهل ایمان را شامل می‌گردد؟

پاسخ (نشانی لینک):

http://www.x-shobhe.com/shobhe/10900.html 

 

 

کلمات کلیدی:  اعتقادی   توحید