پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس - شبهه):

هر کلامی، هر موضعی و هر کاری، یک جنبۀ ظاهری دارد که برای عموم آشکار و مشهود می‌باشد و یک جنبۀ باطنی دارد که برای هر کسی که با تعمق و بصیرت بنگرد، آشکار می‌شود و البته باطن، به یک وجه اختصاص ندارد، بلکه همان باطن نیز باطنی دیگر دارد که برای اهلش آشکار می‌گردد، چنان که خداوند سبحان راجع به تأویل آیات قرآن مجید فرمود:

«هُوَ الَّذِي أَنْزَلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ مِنْهُ آيَاتٌ مُحْكَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتَابِ وَأُخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ فَأَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاءَ الْفِتْنَةِ وَابْتِغَاءَ تَأْوِيلِهِ وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ يَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ كُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنَا وَمَا يَذَّكَّرُ إِلَّا أُولُو الْأَلْبَابِ» (آل عمران، 7)

- او كسی است كه اين كتاب (آسمانی) را بر تو نازل كرد، كه قسمتی از آن، آيات «محكم» (صريح و روشن) است، كه اساس اين كتاب می‏باشد؛ (و هر گونه پيچيدگی در آيات ديگر، با مراجعه به اينها، بر طرف می‏گردد). و قسمتي از آن، «متشابه» است ( آياتی كه به خاطر بالا بودن سطح مطلب و جهات ديگر، در نگاه اول، احتمالات مختلفی در آن می‏رود؛ ولی با توجه به آيات محكم، تفسير آنها آشكار می‏گردد). اما آنها كه در قلوبشان انحراف است، به دنبال متشابهات‌اند، تا فتنه‏ انگيزی كنند (و مردم را گمراه سازند)، و تفسير (نادرستی) برای آن می‏طلبند؛ در حالی كه تأویل (و تفسير) آنها را، جز خدا و راسخان در علم، نمی‏دانند. (آنها كه به دنبال فهم و درك اسرار همه آيات قرآن در پرتو علم و دانش الهی) می‏گويند: «ما به همه آن ايمان آورديم، همه از طرف پروردگار ماست.» و جز صاحبان عقل، متذكر نمي‏شوند (و اين حقيقت را درك نمی‏كنند).

و پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله، در مورد قرآن کریم فرمودند: «هیچ آیه‌اى از قرآن نیست، مگر این‌که ظاهرى و باطنى دارد، و هیچ حرفی‏ از آن نیست، مگر این‌که تأویلى دارد و تأویل آن ‌را جز خدا و ریشه‌داران در دانش، کسى نمی‌داند» (مجلسی، بحار الانوار، ج ‏33، ص 155)

حتی در عالم طبیعت نیز هر چیزی ظاهری و باطنی دارد که ظاهرش برای همگان مشهود است و اهل علم و دانش به باطن یا بواطنش راه می‌یابند! مانند دیدن خورشید توسط همگان و شناخت علمی خورشید و آثارش، توسط دانشمندان یا آنان که در آیات الهی تفکر می‌کنند.

مؤمن، ظاهر نمازی را که با دقت و اخلاص به جای می‌آورد می‌بیند، اما هر کسی معراج بودن نماز را نمی‌بیند! مؤمن، عمل خیر خودش یا دیگران را می‌بیند، اما عظمت، ارزش و پاداش آن نزد حق تعالی را در این دنیا نمی‌بیند.

ظاهر راه‌پیمایی اربعین

راه‌پیمایی اربعین نیز ظاهری بسیار پرشکوه دارد که از دوست و دشمن، همگان آن را می‌بییند؛ اما باطن‌هایی دارد که همگان به آن توجه ندارند و چه بسا حتی شرکت کنندگان نیز توجه خاصی به آن نداشته باشند؛ چرا که اهداف بلند دیگری را تعقیب می‌کنند.

ده‌ها میلیون نفر از مسلمانان و حتی از غیر مسلمانان، حرکتی را آغاز می‌کنند؛ از شهرهای دور و نزدیک به راه می‌افتند، حتی از پاکستان و افغانستان، برخی از کشورهای اروپایی و ... - سپس خدمت امیرالمؤمنین علیه السلام می‌رسند و پس از سلام و کسب اجازه، با پای پیاده، به زیارت فرزندش سیدالشهداء علیه السلام در کربلا می‌روند و بدین ترتیب، بزرگترین و با شکوه‌ترین و پُر معناترین و مؤثرترین راه‌پیمایی در جهان و تاریخ بشر، شکل می‌گیرد و انجام می‌پذیرد. این یکی از وجوه ظاهر می‌باشد.

کارهای عادی

اما این راه‌پیمایی، باطن‌ها یا همان زوایای پنهان دیگری دارد که خوب است مورد توجه همگان قرار گیرد.

در این راه‌پیمایی، مردم کار خاص و فوق العاده‌ای انجام نمی‌دهند؛ اگر قصد سفر می‌کنند، بارها این قصد را نموده‌اند - اگر راهی را پیاده می‌پیماند، هر روز مقداری پیاده راه می‌روند تا به مقصدی برسند - در طول مسیر، می‌خوابند، بیدار می‌شوند، غذا می‌خورند، می‌نوشند، حمام می‌روند، لباس‌شان را عوض می‌کنند، اگر احساس ناراحتی نمودند، به پزشک مراجعه می‌کنند، نمازهایشان را اقامه می‌کنند، گاه تسبیح و صلواتی دارند، گاه دعا می‌کنند و ...؛ یعنی همان کارهای روزمره!

اما، به خاطر نیّت، قصد، هدف و آهنگ سفری که سفر معرفت، محبّت، عشق و مودّت به سیدالشهداء، خویشان و یاران ایشان در کربلا می‌باشد، همین کارهای روزمره، به راهپیمایی بزرگ اربعین مبدل می‌گردد که در دنیا و آخرت، آثار و تبعات فردی و اجتماعی - سیاسی و فرهنگی عظیم خودش را دارد.

تحقق آیات

باطن این راه‌پیمایی پر شکوه، تحقق و شاید بتوانیم بگوییم «تأویل» بسیاری از آیات قرآن کریم می‌باشد که فقط به ذکر چند آیه و بدون شرح بسنده می‌شود:

«ذَلِكَ الَّذِي يُبَشِّرُ اللَّهُ عِبَادَهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى وَمَنْ يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فِيهَا حُسْنًا إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَكُورٌ» (الشوری، 23)

- اين همان [پاداشى] است كه خدا بندگان خود را كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده‏ اند [بدان] مژده داده است بگو به ازاى آن [رسالت] پاداشى از شما خواستار نيستم مگر مودّت [ظاهر ساختن معرفت و محبت قلبی] در باره خويشاوندان؛ و هر كس نيكى به جاى آورد [و طاعتى اندوزد] براى او در ثواب آن خواهيم افزود قطعاً خدا آمرزنده و قدرشناس است.

«وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا وَاذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ كُنْتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِكُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَكُنْتُمْ عَلَى شَفَا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَكُمْ مِنْهَا كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ» (آل عمران، 103)

- و همگى به ريسمان خدا چنگ زنيد و پراكنده نشويد و نعمت‏ خدا را بر خود ياد كنيد آنگاه كه دشمنان [يكديگر] بوديد پس ميان دلهاى شما الفت انداخت تا به لطف او برادران هم شديد و بر كنار پرتگاه آتش بوديد كه شما را از آن رهانيد اين گونه خداوند نشانه‏ هاى خود را براى شما روشن مى ‏كند باشد كه شما راه يابيد.

«وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ وَآخَرِينَ مِنْ دُونِهِمْ لَا تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ يَعْلَمُهُمْ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ شَيْءٍ فِي سَبِيلِ اللَّهِ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَأَنْتُمْ لَا تُظْلَمُونَ» (الأنفال، 60)

- در برابر آنها (دشمنان) آنچه توانائی داريد از نيرو آماده سازيد (و همچنين) اسبهای ورزيده (برای ميدان نبرد) تا به وسيله آن دشمن خدا و دشمن خويش را بترسانيد و (همچنين) گروه ديگری غير از اينها را كه شما نمی‏شناسيد و خدا می‏شناسد و هر چه در راه خدا (و تقويت بنيه دفاعي اسلام) انفاق كنيد. به شما باز گردانده می‏شود و به شما ستم نخواهد شد.

«يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَى وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ» (الحجرات، 13)

- ای مردم! ما شما را از يك مرد و زن آفريديم، و تيره‏ ها و قبيله‏‌ها قرار داديم، تا يكديگر را بشناسيد، همانا گرامی‌ترين شما نزد خداوند، باتقواترين شماست؛ خداوند دانا و خبير است.

تمرین عصر ظهور و زندگی در مدینۀ فاضله

●- متأسفانه حتی در حج تمتع نیز مسلمانان بر اساس ملیّت، از هم جدا می‌شوند، مگر در انجام مناسکی چون طواف و ...؛ اما در راه‌پیمایی اربعین، ملیّت، قومیّت، نژاد و حتی زبان، نه تنها مسلمانان و سایرین را از هم جدا نمی‌کند و وجه امتیازی به حساب نمی‌آید، بلکه سبب آشنایی [لِتَعَارَفُوا] و وحدت بیشتر می‌گردد.

●- راه‌پیمایی اربعین، تجلی همان «مهاجرین و انصار» در عصر ما می‌باشد؛ عده‌ای از شهر و خانۀ خود، به قصد شرکت در این راه‌پیمایی عظیم و زیارت امام علیه السلام هجرت می‌کنند و عده‌ای دیگر، خود را خدمتکاران آنان می‌دانند و از آنان به گرمی پذیرایی می‌کنند؛ حتی با عشق و اخلاص، پاهایشان را می‌شورند و می‌مالند، تا خستگی راه کم شود و بتوانند با سلامتی و توان بیشتر به این راه ادامه دهند.

●- در راه‌پیمایی اربعین، همگان نه تنها مسافران در راه، بلکه خویشان نزدیک محسوب می‌شوند و موکب‌داران و خدمه و ...، با انفاق اموال‌شان، به یاری و خدمت آنان می‌شتابند:

«يَسْأَلُونَكَ مَاذَا يُنْفِقُونَ قُلْ مَا أَنْفَقْتُمْ مِنْ خَيْرٍ فَلِلْوَالِدَيْنِ وَالْأَقْرَبِينَ وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ وَمَا تَفْعَلُوا مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِيمٌ» (البقره، 215)

- از تو می‌پرسند چه چيزی را انفاق كنند؟ بگو: «هر خير و نيكی (و سرمايه سودمند مادی و معنوی) كه انفاق می‏كنيد، بايد برای پدر و مادر و نزديكان و يتيمان و مستمندان و درماندگان در راه باشد.» و هر كار خيری كه انجام دهيد، خداوند از آن آگاه است. (لازم نيست تظاهر كنيد، او می‏داند).

«لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلَكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالْكِتَابِ وَالنَّبِيِّينَ وَآتَى الْمَالَ عَلَى حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَالسَّائِلِينَ وَفِي الرِّقَابِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَالْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُوا وَالصَّابِرِينَ فِي الْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ وَحِينَ الْبَأْسِ أُولَئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ» (البقره، 177)

- نيكوكارى آن نيست كه روى خود را به سوى مشرق و [يا] مغرب بگردانيد بلكه نيكى آن است كه كسى به خدا و روز بازپسين و فرشتگان و كتاب [آسمانى] و پيامبران ايمان آورد و مال [خود] را با وجود دوست داشتنش به خويشاوندان و يتيمان و بينوايان و در راه‏ماندگان و گدايان و در [راه آزاد كردن] بندگان بدهد و نماز را برپاى دارد و زكات را بدهد و آنان كه چون عهد بندند به عهد خود وفادارانند و در سختى و زيان و به هنگام جنگ شكيبايانند آنانند كسانى كه راست گفته‏ اند و آنان همان پرهيزگارانند.

●- در راه‌پیمایی اربعین، دارا و نادار، تمام توان مالی و حتی زندگی خود را در طبق اخلاص می‌گذارد و با التماس از شرکت کنندگان می‌خواهد که مصرف کنند؛ یکی موکبی بزرگ دایر نموده و روزانه سه وعده خوراک مردم را تهیه می‌کند - دیگری صدها میلیون جهت خرید آب برای زوار هزینه می‌نماید - دیگری چند بسته آب در سینی گذاشته و آن را روی سرش قرار می‌دهد و در حالی که مقابل زوار زانو زده، انتظار دارد از آن آب بنوشند - دختر بچه‌ای یک جعبه دستمال کاغذی به دست گرفته تا زوار استفاده کنند - دیگری عطری در دست دارد که زوار خود را خوشبو سازند و ... .

●●- بنابراین، راه‌پیمایی اربعین، از سویی تجلی ظهور و از سویی دیگر تمرینی برای زندگی در مدینۀ فاضلۀ دوران حکومت حضرت امام مهدی علیه السلام می‌باشد. دورانی که همگان در امنیّت خدا را می‌پرستند، به اسلام می‌گروند، به امام معصوم اقتدا می‌نمایند، در وحدت و برابری زندگی می‌کنند، هر کسی دیگران را برادر، خواهر و نزدیک‌ترین خویشان می‌داند و هر کسی هر چه دارد، در راه خدا در طبق اخلاص گذاشته و به نیازمندان می‌دهد ... و تمام این حرکت، با نیّت خالص و برای خدا انجام می‌پذیرد و  آهنگ ولایت، امامت، مودّت، حمایت و مجاهدت علیه کفر، شرک، نفاق، ظلم و فسق و فساد دارد.

مشارکت و هم‌افزایی - پرسش و نشانی پیوند پاسخ، جهت ارسال و انتشار گسترده - متشکریم.

پرسش:

چه نگاه و تحلیل عمیق‌تری نسبت به راه‌پیمایی اربعین داشته باشیم؟ منظور تبیین و دیدن زوایای پنهان آن می‌باشد.

پاسخ (نشانی پیوند):

https://www.x-shobhe.com/muharram/12851.html

 

  

کلمات کلیدی:  گوناگون   امام حسین(محرم)