شهید، آیت الله مرتضی مطهری رحمة الله علیه:

... هركس و هر گروه منطقی دارد، یعنی طرز تفكری دارد؛ هركس پیش خود معیارها و مقیاسها دارد و با آن معیارها و مقیاسها دربارۀ كارها و بایدها و نبایدها قضاوت می‌كند.

شهید منطق ویژه‌ای دارد. منطق شهید را با منطق افراد معمولی نمی‌شود سنجید.

شهید را نمی‌شود در منطق افراد معمولی گنجاند؛ منطق او بالاتر است، منطقی است آمیخته با منطق عشق از یك طرف، و منطق اصلاح و مصلح از طرف دیگر.

یعنی دو منطق را اگر با یكدیگر تركیب كنید: منطق یك مصلح دلسوخته برای اجتماع خودش و منطق یك عارف عاشق لقای پروردگار خودش، و به تعبیر دیگر اگر شور یك عارف عاشق پروردگار را با منطق یك نفر مصلح با همدیگر تركیب بكنید از آنها منطق شهید درمی آید. شاید این تعبیر هم نارسا باشد.

لهذا می‌بینیم وقتی كه اباعبداللّه علیه السلام می‌خواهد به طرف كوفه بیاید، عقلای قوم ایشان را منع می‌كنند؛ می‌گویند: آقا این كار منطقی نیست، و راست هم می‌گفتند، منطقی نبود؛ با منطق آنها كه منطق یك انسان عادی معمولی است كه بر محور مصالح و منافع خودش فكر می‌كند و منطق منفعت و منطق سیاست است، آمدن اباعبداللّه منطقی نبود. امام حسین یك منطق بالاتری دارد، منطق او منطق شهید است؛ منطق شهید مافوق منطق افراد عادی است.

آری، منطق شهید منطق دیگری است؛ منطق شهید منطق سوختن و روشن كردن است

... آری، منطق شهید منطق دیگری است؛ منطق شهید منطق سوختن و روشن كردن است، منطق حل شدن و جذب شدن در جامعه برای احیای جامعه است، منطق دمیدن روح به اندام مردۀ ارزشهای انسانی است، منطق حماسه آفرینی است، منطق دورنگری بلكه بسیار دورنگری است.

این كه هاله‌ای از قدس دور كلمۀ «شهید» را گرفته است و این كلمه در میان همۀ كلمات عظیم و فخیم و مقدس وضع دیگری دارد برای همین جهت است. اگر بگویم قهرمان، مافوق قهرمان است؛ بگویم مصلح، مافوق مصلح است؛ هرچه بخواهم بگویم مافوق اینهاست.

«شهید»‌، «شهید»‌؛ كلمۀ دیگری جای این كلمه را هرگز نمی‌گیرد و نمی‌تواند بگیرد.

شهید چه می‌كند؟ شهید تنها كارش این نیست كه در مقابل دشمن می‌ایستد، یا دشمن را می‌زند یا از دشمن می‌خورد؛ اگر تنها این بود، باید بگوییم آن وقتی كه از دشمن می‌خورد و خونش را می‌ریزند، خونش هدر رفته. نه، هیچ وقت خون شهید هدر نمی‌رود، خون شهید به زمین نمی‌ریزد. خون شهید هر قطره‌اش تبدیل به صدها قطره و هزارها قطره، بلكه به دریایی از خون می‌گردد و در پیكر اجتماع وارد می‌شود. لهذا پیغمبر فرمود:

ما مِنْ قَطْرَةٍ اَحَبُّ اِلَی اللّهِ مِنْ قَطْرَةِ دَمٍ فی سَبیلِ اللّهِ.

هیچ قطره‌ای در مقیاس حقیقت و در نزد خدا از قطرۀ خونی كه در راه خدا ریخته شود بهتر نیست.

شهادت تزریق خون است به پیكر اجتماع؛ این شهدا هستند كه به پیكر اجتماع و در رگهای اجتماع- خاصه اجتماعاتی كه دچار كم خونی هستند- خون جدید وارد می‌كنند.

... شهید حماسه آفرین است. بزرگترین خاصیت شهید حماسه آفرینی اوست. در ملتهایی كه روح حماسه، مخصوصاً حماسه ی الهی می میرد بزرگترین خاصیت شهید این است كه آن حماسه ی مرده را از نو زنده می كند. لهذا اسلام همیشه نیازمند به شهید است، چون همیشه نیازمند به حماسه آفرینی است، حماسه‌های نو به نو و آفرینش‌های نو به نو.

(مجموعه آثار شهید مطهری . ج24، ص: 462 و 643)

 

 

کلمات کلیدی:  در محضر استاد   شهيد