پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس - شبهه):

    *- نه تنها خداوند سبحان چنین وعده‌ای نداده که تمامی نیازهای ما را در دنیا برطرف سازد، بلکه اساساً نیازهای انسان تمامی ندارد.

*- دنیا، بهشت نیست که هر چه خواستیم، بدون هیچ کوشش و زحمتی مهیا گردد؛ بلکه انسان در سختی آفریده شده و همین تلاش برای گذر از سختی‌هاست که سبب رشد و کمال می‌گردد.

 

*- در این پرسش، سه مقولۀ متفاوت مطرح شده و به هم گره خورده است، یکی درباره خداوند سبحان، دیگری دربارۀ دعا و اجابت؛ و دیگری دربارۀ ازدواج؛ لذا باید جداگانه طرح و پاسخ داده شوند.

خداوند، دعا و اجابت

خداشناسی و ایمان به خدا یک مقوله است و استجابت دعا مقوله‌ای دیگر می‌باشد.

ابتدا باید دانست که اجابت کنندۀ تمامی دعاها فقط خداوند متعال می‌باشد، سپس باید دعا نمود. ابتدا باید دانست که او علم و حکیم است، او قادر متعال است ...؛ سپس دعا نمود. کسی که خداوند سبحان را در کمترین حدّ ممکن نیز نمی‌شناسد، یا نسبت به او تردید دارد، یا احیاناً بدگمان نیز هست؛ چگونه بندگی و دعا می‌کند و انتظار استجابت هم دارد؟! هر چند که او خالق، مالک، ربّ و رازق همگان و رحمان و رحیم است و حتی به کسانی که او را نمی‌شناسد و درخواست خود را به او عرضه نمی‌دارند هم می‌دهد؛ چنان که در دعای ماه رجب می‌خوانیم:

«يَا مَنْ يُعْطِي مَنْ سَأَلَهُ‏ * يَا مَنْ يُعْطِي مَنْ لَمْ يَسْأَلْهُ وَ مَنْ لَمْ يَعْرِفْهُ تَحَنُّناً مِنْهُ وَ رَحْمَةً»

- اى آنكه به هر كه از تو بخواهد، عطا مى‏‌كنى * اى آنكه به هر كه از تو نخواهد و تو را هم نشناسد، باز از لطف و رحمتت عطا مى‌كنى.

اجابت کننده کیست؟

دعا، خواندن کسی و درخواست چیزی از او می‌باشد. دعا، نسبت به چیزیست که آدمی آن را ندارد، ولی به آن نیاز دارد؛ حال خواه دعای معنوی باشد، مانند درخواست هدایت، مغفرت، علم و ...، خواه دعا مادی باشد، مانند درخواست افزایش رزق مادی، گشایش در گره‌های مادی و رفع نیازهای مادی.

اما، نکته اینجاست که بدانیم و توجه داشته باشیم که به جز او، چه کسی خودش دارا (غنی) است که بتواند بدهد و از دیگران رفع نیاز کند؛ در حالی همگان محتاج اویند:

«يَا أَيُّهَا النَّاسُ أَنْتُمُ الْفُقَرَاءُ إِلَى اللَّهِ وَاللَّهُ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ» (فاطر، 15)

- اى مردم! شما به خدا نيازمنديد و خداست كه بى ‏نياز ستوده است.

دعا یا طلبکاری؟!

دعا، خواندن خداوند منّان و درخواست عاجزانه از اوست، پس اصول و ادب (آدابی) دارد؛ چنان که انسان با ادب، حتی اگر یک لیوان آب از کسی بخواهد، می‌گوید: «لطفاً یک لیوان آب به من بدهید»؛ اما برخی در عین شک، تردید و حتی بدگمانی به خداوند سبحان، بسیار بی‌ادبانه، متکبرانه و طلبکارانه با او سخن می‌گویند و از او چیزی را می‌خواهند؛ گویی که خداوند متعال، زیر دست و بدهکار آنان می‌باشد! جالب آن که اسمش را دعا می‌گذارند و انتظار اجابت فوری هم دارند!

اجابت

نه فقط «قرار است که خداوند متعال نیازها را بدهد»، بلکه جز او کسی مالکیت ندارد که بتواند بدهد؛ اما، هرگز نفرموده که «شما هر چه را بخواهید، در همان زمانی که می‌خواهید، می‌دهم!»؛ او چنین چیزی را مقرر ننموده و چنین وعده‌ای به کسی نداده است.

خداوند متعال، غنی، فیاض، جواد و کریم هست، ولی «علیم، حکیم و ربّ» هم هست؛ لذا نه تنها هرگز وعده‌ای نداده که هر چه بخواهید می‌دهم؛ بلکه به غیر از مصلحت، حکمت، لطف و ...، به چند اصل مهم برای ندادن‌‌ها نیز تصریح نموده است:

1- «وَلَوِ اتَّبَعَ الْحَقُّ أَهْوَاءَهُمْ لَفَسَدَتِ السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ وَمَنْ فِيهِنَّ بَلْ أَتَيْنَاهُمْ بِذِكْرِهِمْ فَهُمْ عَنْ ذِكْرِهِمْ مُعْرِضُونَ» (المؤمنون، 71)

- و اگر حق از هوس‌های آنها پيروی كند، آسمانها و زمين و تمام كسانی كه در آنها هستند تباه می‏شوند، ولی ما قرآنی به آنها داديم كه مايه يادآوری (شناخت و راه‌کارهای آنان) است، اما آنان از چنين چيزی (و حتی از یاد خودشان نیز) رويگردانند.

2- «وَلَوْ رَحِمْنَاهُمْ وَكَشَفْنَا مَا بِهِمْ مِنْ ضُرٍّ لَلَجُّوا فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ» (المؤمنون، 75)

- و اگر به آنها رحم كنيم و گرفتاريها و مشكلاتشان را برطرف سازيم (نه تنها بيدار نمی‏شوند) بلكه در طغيانشان اصرار می‏ورزند و (در اين وادی) سرگردان می‏مانند.

3- «وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّكُمْ لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ وَلَئِنْ كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِي لَشَدِيدٌ» (ابراهیم علیه السلام، 7)

- و آنگاه كه پروردگارتان اعلام كرد كه اگر واقعاً سپاسگزارى كنيد [نعمت] شما را افزون خواهم كرد و اگر ناسپاسى نماييد، قطعا عذاب من سخت‏ خواهد بود.

●- برخی گمان دارند که کفر، فقط انکار و تکذیب خداوند سبحان می‌باشد و عذاب نیز فقط در آخرت می‌رسد؛ اما در این آیه، کفر در مقابل شکر آمده است، یعنی کفران نعمت و عذاب این کفران، در هر دو دنیا واقع می‌شود.

●- «شکر»، شناخت مُنعم (نعمت دهنده)، سپاس از او، شناخت نعمت و استفادۀ درست، به جا و به موقع از آن می‌باشد که مستلزم عقل، علم، بصیرت و رعایت احکام الهی می‌باشد و «کفر»، یعنی پوشاندن حق، ناسپاسی، نشناختن نعمت و ضایع کردن آن.

بنابراین، اگر کسی خدا را نشناخت - اطاعت و بندگی ننمود - دنبال هواهای نفسانی بود، در برابر خداوند سبحان، متکبر و طلبکار بود - نسبت به ارحم الرّاحمین، بد بین و بد گمان بود - نعمات را ضایع نمود و فرصت‌ها را سوزاند - روزگار را بی‌هدف و بی‌برنامه سپری نمود و ...، اساساً دعای درستی ندارد که انتظار اجابت نیز داشته باشد.

ازدواج:

«ازدواج»، صرفاً رسیدن یک دختر و پسر (زن و مرد) به هم دیگر نمی‌باشد، بلکه امر عظیمی در نظام خلقت و هدایت می‌باشد که خداوند منّان، برای ارتباط زن و مرد - پیدایش و انتشار نسل‌ها - شکوفایی استعدادهای کمالی در ظهور و بروز محبت و مودّت، تعلیم و تربیت، مدیریت - آرامش روحی، روانی، جسمی و ...، برای انسان مقرر و مقدر نموده است، چنان که بلافاصله پس از خلقت اولین بشر [حضرت آدم علیه السلام]، حضرت حوّا علیها السلام را آفرید و زوجۀ او قرار داد و در اهمیّت امر ازدواج فرمود: «از آیات (نشانه‌های هدایت کننده به سوی خدا) و مایه آرامش و موجب بروز محبت و مودّت می‌باشد.

«وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ» (الرّوم، 21)

- و از نشانه‌هاى او اينكه از [نوع] خودتان همسرانى براى شما آفريد تا بدانها آرام گيريد و ميانتان دوستى و رحمت نهاد؛ آرى در اين [نعمت] براى مردمى كه مى‏‌انديشند، قطعاَ نشانه‌هايى است.

برای مهیا شدن شرایط ازدواج، خداوند سبحان وعدۀ نصرت و گشایش داده است:

«وَأَنْكِحُوا الْأَيَامَى مِنْكُمْ وَالصَّالِحِينَ مِنْ عِبَادِكُمْ وَإِمَائِكُمْ إِنْ يَكُونُوا فُقَرَاءَ يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ * وَلْيَسْتَعْفِفِ الَّذِينَ لَا يَجِدُونَ نِكَاحًا حَتَّى يُغْنِيَهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ ...»

- بى‏ همسران خود و غلامان و كنيزان درستكارتان را همسر دهيد اگر تنگدستند خداوند آنان را از فضل خويش بى ‏نياز خواهد كرد و خدا گشايشگر داناست * و كسانى كه [امکان] ازدواج نمى‏‌يابند، بايد عفت ورزند تا خدا آنان را از فضل خويش بى ‏نياز گرداند ... .

نکته: « وَأَنْكِحُوا - به ازدواج درآورید»، گویای این است که پدر و مادر، بزرگترها و توانمندها باید مقدمات و امر ازدواج را برای جوانان مهیا نمایند و حال آن که شاهدیم گاهی خودشان مشکل آفرین و مانع می‌باشند!

●- «ازدواجِ معقول و منطقی» نیز اصولی دارد که باید در نظر گرفته شود و رعایت شود.

الف - خداوند سبحان هرگز نفرموده که اگر در دوران تجرد، دچار غفلت و مرتکب محرمات و گناهان شدید، من دعای شما را مستجاب می‌کنم و شرایط یک ازدواج خوب و موفق را برایتان فراهم می‌سازم؛ بلکه باید بدانیم که گناهان، بزرگترین عامل از دست دادن نعمت‌ها و به اجابت نرسیدن دعاها می‌باشند، چنان که در دعای کمیل می‌خوانیم:

«اللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتِى تُغَيِّرُ النِّعَمَ * اللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتِى تَحْبِسُ الدُّعَاءَ ...‌»

- بار إلها! بیامرز برایم آن گناهانی که نعمت‌ها را دگرگون می‌سازند * خداوندا! بیامرز برایم آن گناهانی را که دعا را حبس می‌کنند (از اجابت بازمی‌دارند).

ب - خداوند متعال فرموده که ازدواج را آسان کنید و هرگز نفرموده اگر شما جهیزیۀ چند صد میلیونی از طرف دختر و برخورداری از شغل مناسب، مسکن، خودرو و ... از طرف پسر و برگزاری مراسم تشریفاتی، تجملاتی و پر هزینه را از شروط مقدماتی ازدواج قرار دادید، من حتماً همه اینها را به شما می‌دهم تا ازدواج کنید!

ج - خداوند سبحان می‌فرماید: «دعا فقط بخش مهمی از کار است»، اما بدانید که «‌لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَى - براى انسان جز حاصل تلاش او نيست» (النّجم، 39)

حضرت امام رضا علیه السلام فرمودند:

«مَن سَألَ اللّه َ التَّوفيقَ و لَم يَجتَهِد فَقَدِ استَهزَأَ بِنَفسِهِ» (ميزان الحكمه‌، ح 2790)

- هر كس از خدا توفيق بخواهد و تلاش نكند‌، خودش را مسخره كرده است.

●- بنابراین، از همین دوران جوانی، باید سعی در تقویت ایمان و تقوا نمود - برای زندگی آینده، هدفگذاری و برنامه‌ریزی نمود - برای فراهم نمود زیرساخت‌ها لازم سعی نمود - و با معرفت و اخلاص، توکل و دعا نمود و امید اجابت داشت.

مرتبط:

●- فهرست پیوند تمامی پرسش‌ها و پاسخ‌های مندرج، مرتبط با دعا

●- فهرست پیوند تمامی پرسش‌ها و پاسخ‌های مندرج، مرتبط با ازدواج

مشارکت و هم‌افزایی - پرسش و نشانی پیوند پاسخ، جهت ارسال و انتشار؛ متشکریم.

پرسش:

آیا قرار است خدای عالم تمام نیازهای ما را برطرف کند؟ غذا، مسکن، پوشاک و...؟ اگر چنین است، پس چرا بعضی نیازهای ما برطرف نمی‌شود؟ مثلاً جوانی که به ازدواج نیاز دارد اما پولش را ندارد؟!

پاسخ (نشانی پیوند):

https://www.x-shobhe.com/AnswerPrayer/12712.html 

 

 

 

کلمات کلیدی:  گوناگون   ازدواج   دعا   استجابت