پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه):

خیر آخرت و عذاب ابدی، با هم یکجا جمع نمی‌شوند.

بسیاری از اوصافی که آن را ویژگی‌ها خوب برای انسان برمی شماریم، و بسیاری از اعمالی که آنها را خوب می‌دانیم؛ برخی از حیوانات نیز دارند و چه بسا شدیدتر و بیشتر! پس ویژگی و وجه تمایز در این است که آدمی مؤمن باشد و کار خوب را برای بندگی و اطاعت از خدا و برای قُرب به او انجام دهد:

«قُلْ إِنَّ صَلَاتِي وَنُسُكِي وَمَحْيَايَ وَمَمَاتِي لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ» (الأنعام، 162)

- بگو: «نماز و تمام عبادات من، و زندگی و مرگ من، همه برای خداوند پروردگار جهانیان است.

●- عملی مقبول خداوند متعال و موجب عفو، مغفرت و پاداش او در آخرت می‌باشد که برای او و آخرتی که به آن وعده و وعید داده انجام شده باشد و به همراه آدمی [کافر، یا مسلمان و یا اهل کتاب] به آخرت برود.

خداوند متعال، هیچ عمل حسنه‌ای را بدون اجر نمی‌گذارد، اما اگر کسی ایمانی به توحید و معاد نداشته باشد، عمل خوبش در نهایت بهره‌ای به او در همین دنیا می‌رساند و به آخرت نمی‌رود که مورد محاسبه قرار گیرد و ارزشی محسوب گردد.

خداوند سبحان باقیست و هر چه در جهت او باشد نیز باقی می‌ماند، و دنیا فانی است و هر چه برای دنیا و متصل به دنیا باشد نیز فانی می‌گردد، لذا فرمود: «كُلُّ شَيْءٍ هَالِكٌ إِلَّا وَجْهَهُ - همه چیز جز وجه (جهت) او فانی می‌شود/ القصص، 88».

بر اساس  همین قاعده و منطق که عقل آن را تصدیق می‌کند، فرمود که اعمال خوب کافران "حبط" می‌گردد، یعنی مانند گوسفندی که در بیابانی مُرده، باد کرده و حتی متعفن شده و به کار گرسنۀ درمانده در بیابان نمی‌آید، این اعمال خوب نیز به کار کافران در قیامت نمی‌آید، چرا که اصلاً توحید و معاد را قبول نداشتند که کاری در این راستا انجام داده باشند:

«وَالَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا وَلِقَاءِ الْآخِرَةِ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ هَلْ يُجْزَوْنَ إِلَّا مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ» (الأعراف، 147)

- و کسانی که آیات، و دیدار رستاخیز را تکذیب (و انکار) کنند، اعمالشان نابود می‌گردد؛ آیا جز آنچه را عمل می‌کردند پاداش داده می‌شوند؟!

●- بنابراین، به صراحت در آیات گوناگون متذکر گردید که اعمال خوب کافران، در دنیا بی‌نتیجه و بی‌فایده نیست، اما بهرۀ زیادی ندارد (چون دنیا محدود و فانی است)، و در آخرت نیز هیچ فایده‌ای برای آنان ندارد.

نکته:

دقت شود که "آخرت" جای حشر انسان است و انسان نیز یک ماشین نیست که فقط عملکرد و کارهایش به حساب آید؛ لذا اول خودِ انسان دیده می‌شود که آیا در دنیا مؤمن بوده است، یا کافر و مشرک؟ سپس به اعمالش رسیدگی می‌شود و اگر این انسان خوب، کارهای خوبی داشت، پاداش خوبی خودش و کارهایش را می‌گیرد. لذا می‌فرماید که کار خوب، از مرد و زن، به شرط ایمان پذیرفته می‌شود:

«مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ» (النّحل، 97)

- هر کس کار شایسته‌ای انجام دهد، خواه مرد باشد یا زن، در حالی که مؤمن است، او را به حیاتی پاک زنده می‌داریم؛ و پاداش آنها را به بهترین اعمالی که انجام می‌دادند، خواهیم داد.

«وَمَنْ يَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحَاتِ مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَلَا يُظْلَمُونَ نَقِيرًا» (النساء، 124)

- و کسی که چیزی از اعمال صالح را انجام دهد، خواه مرد باشد یا زن، در حالی که ایمان داشته باشد، چنان کسانی داخل بهشت می‌شوند؛ و کمترین ستمی به آنها نخواهد شد.

●- بنابراین، شرط اصلی قبولی اعمال خوب (حسنه) و به محاسبه به کار آمدنش در آخرت، و نیز شرط اصلی مشمول رحمت واسعه، مغفرت و عفو قرار گرفتن، معرفت، ایمان و محبت به خداوند سبحان می‌باشد؛ و در نهایت، این "محبت" دو سویه است که سبب بخشش گناهان از سوی دوست می‌شود و تحققش نیز با اطاعت از رسولش صلوات الله علیه و آله حاصل می‌گردد:

«قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ» (آل عمران، 31)

- بگو: «اگر خدا را دوست می‌دارید، از من پیروی کنید! تا خدا (نیز) شما را دوست بدارد؛ و گناهانتان را ببخشد؛ و خدا آمرزنده مهربان است.»

برای کفار، ترازویی بر‌پا نمی‌شود:

خدایی که می‌فرماید هر مثقالی را به حساب می‌آورد و به اندازۀ مثقالی به کسی ظلم نمی‌کند، تصریح می‌نماید که برای محاسبۀ ارزش و وزانت اعمال خوب کافران، هیچ ترازویی برپا نمی‌شود، چرا که تمامی اعمالشان را در دنیا حبط کردند و اصلاً چیزی نیاورده‌اند که محاسبه شود:

«أُولَئِكَ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِ رَبِّهِمْ وَلِقَائِهِ فَحَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فَلَا نُقِيمُ لَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَزْنًا» (الکهف، 105)

- آنها کسانی هستند که به آیات پروردگارشان و لقای او کافر شدند؛ به همین جهت، اعمالشان حبط و نابود شد! از این رو روز قیامت، میزانی برای آنها برپا نخواهیم کرد!

قهر خدا با کفار

قیامت، مراحلی دارد. در یک مرحله همه چیز را به انسان نشان می‌دهند – در یک مرحله، از تمام سرگذشت انسان به او خبر می‌دهند – در یک مرحله، از کافر و مشرک نیز سؤال می‌شود و به آنها گفته می‌شود: «بروید آن چه با خدا شریک گرفته‌اید را بیاورید تا به شما کمک کند» ... – اما کار در مرحلۀ آخر به جایی می‌رسد که خداوند ارحم الراحمین، گفتگو با بندگان کافر و مشرکش را قطع می‌کند و دیگر حتی به مؤاخذه نیز با آنان سخن نمی‌گوید و نظر لطفش را از آنان برمی دارد، و آنان را برای خلود، وارد جهنم می‌کنند:

«إِنَّ الَّذِينَ يَشْتَرُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَأَيْمَانِهِمْ ثَمَنًا قَلِيلًا أُولَئِكَ لَا خَلَاقَ لَهُمْ فِي الْآخِرَةِ وَلَا يُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ وَلَا يَنْظُرُ إِلَيْهِمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَلَا يُزَكِّيهِمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ» (آل عمران، 77)

- کسانی که پیمان الهی و سوگندهای خود (به نام مقدس او) را به بهای ناچیزی می‌فروشند، آنها بهره‌ای در آخرت نخواهند داشت؛ و خداوند با آنها سخن نمی‌گوید و به آنان در قیامت نمی‌نگرد و آنها را (از گناه) پاک نمی‌سازد؛ و عذاب دردناکی برای آنهاست.

●- بنابراین، مؤمنان نیز نباید اعمال را کیلویی و عددی حساب کنند؛ بلکه باید در تقویت ایمان و رعایت تقوا بکوشند. معرفت، ایمان و محبت که باشد، او از یک سو گناهان را می‌بخشد، و از سویی دیگر، کمترین عمل خالص را به گران‌ترین قیمت می‌خرد و پاداش می‌دهد.

مشارکت و هم‌افزایی – پرسش و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان.

پرسش:

آیا ممکن است خداوند در آخرت، از برخی گناهان کفار به خاطر ویژگی‌ها یا اعمال خوب‌شان بگذرد و تخفیفی بدهد و چیزی از خیر آخرت نصیب آنان شود، ولی اصل عذاب ابدی آنان هم پا برجا باشد‌؟

پاسخ (نشانی لینک):

http://www.x-shobhe.com/belief/11309.html

 

 

کلمات کلیدی:  اعتقادی   معاد