پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه):

بهشتیان، همه "اولیاء الله" هستند، اگر چه مقامات و درجات‌شان متفاوت می‌باشد.

بهشت یک مکانی است برای اهل ایمان، تقوا و عمل صالح؛ چنان که جهنم نیز یک مکان است، برای کفار، مشرکین، ظالمین و مجرمین؛ چنان که زمین یک مکان است برای زندگی دنیوی همگان؛ اما بهشتی شدن یک "مقام" است برای انسان؛ مانند کسی که در یک شهر یا روستا زندگی می‌کند، اما به مقامات علمی دست یافته است.

در آیات متعددی به جایگاه و مقام و درجات بهشتیان، به صورت جداگانه اشاره شده است، از جمله دو آیۀ زیر که به جایگاه و سبب ورود به آن، محل استقرار و نیز مقام بهشتیان، به صورت مستقل اشاره شده است:

«أُولَئِكَ يُجْزَوْنَ الْغُرْفَةَ بِمَا صَبَرُوا وَيُلَقَّوْنَ فِيهَا تَحِيَّةً وَسَلَامًا * خَالِدِينَ فِيهَا حَسُنَتْ مُسْتَقَرًّا وَمُقَامًا» (الفرقان، 75، 76)

- (آرى،) آنها هستند كه درجات عالى بهشت در برابر شكيباييشان به آنان پاداش داده مى شود؛ و در آن، با تحيّت و سلام رو به رو مى‌شوند * در آنجا جاويدان[خواهند بود]نيك قرارگاه و[نيك]مقامى است.

●- بهشت طبقات دارد، چنان که جهنم نیز طبقات دارد، چنان که آسمان‌ها نیز طبقات دارند.

«اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَمِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ يَتَنَزَّلُ الْأَمْرُ بَيْنَهُنَّ لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ وَأَنَّ اللَّهَ قَدْ أَحَاطَ بِكُلِّ شَيْءٍ عِلْمًا» (الطلاق، 12)

- خداوند همان كسى است كه هفت آسمان را آفريد، و از زمين نيز همانند آنها را؛ فرمان او در ميان آنها پيوسته فرود مى‌آيد تا بدانيد خداوند بر هر چيز تواناست و اينكه علم او به همه چيز احاطه دارد!

●- انسان‌های مؤمن نیز به تناسب ایمان و عمل صالح‌شان، درجات متفاوتی دارند. قطعاً درجه کسی که فقط به عبادات شخصی می‌پردازد، با درجه کسی که در راه خدا جهاد [تلاش دشمن ستیز] می‌کند و یا جان و مال خود را به میدان می‌آورد، یکسان نمی‌باشد. پس هر مقدار از ایمان و اخلاص و هر کاری، درجۀ خاص خودش را دارد:

«وَلِكُلٍّ دَرَجَاتٌ مِمَّا عَمِلُوا وَلِيُوَفِّيَهُمْ أَعْمَالَهُمْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ» (الأحقاف، 19)

- و براى هركدام (از بهشتيان و دوزخيان)، پايه‌ها و درجه‌هايى است برخاسته از آن چه انجام داده‌اند (خوب يا بد)؛ تا بدين وسيله خداوند پاداش يا كيفر آنان را به تمام و كمال به ايشان بدهد، و به آنان ستم نمى‌شود.

«لَا يَسْتَوِي الْقَاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ غَيْرُ أُولِي الضَّرَرِ وَالْمُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ فَضَّلَ اللَّهُ الْمُجَاهِدِينَ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ عَلَى الْقَاعِدِينَ دَرَجَةً وَكُلًّا وَعَدَ اللَّهُ الْحُسْنَى وَفَضَّلَ اللَّهُ الْمُجَاهِدِينَ عَلَى الْقَاعِدِينَ أَجْرًا عَظِيمًا * دَرَجَاتٍ مِنْهُ وَمَغْفِرَةً وَرَحْمَةً وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِيمًا» (النساء، 95 و 96)

- (هرگز) افراد باايمانى كه بدون بيمارى و ناراحتى (بدون عذر)، از جهاد بازنشستند، با مجاهدانى كه در راه خدا با مال و جان خود جهاد كردند، يكسان نيستند! خداوند، مجاهدانى را كه با مال و جان خود جهاد نمودند، بر قاعدان [ترك كنندگان جهاد] برترى مهمّى بخشيده؛ و به هر يك از اين دو گروه (به نسبت اعمال نيكشان،) خداوند وعدۀ پاداش نيك داده، و مجاهدان را بر قاعدان، با پاداش عظيمى برترى بخشيده است * به درجات و رتبه‌هايى، و آمرزش و رحمتى ويژه از سوى خود؛ و خدا همواره بسيار آمرزنده و مهربان است.

*- با توجه به نکات فوق، به پاسخ درباره رشد و تکامل در بهشت می‌پردازیم:

الف – هیچ موجود زنده‌ای، از حرکت باز نمی‌ایستد و متوقف نمی‌گردد. چرا که سکون به مثابۀ عدم او خواهد بود. تنها وجودی که حرکت ندارد، خداوند سبحان است؛ او غنی است و نیازی ندارد که برای برطرف نمودن نقص و رسیدن به رشد و کمال بیشتر، حرکت کند.

انسان نیز هیچ گاه غنی نمی‌شود، حتی در بهشت و در بالاترین درجات نیز نیازمند است، چرا که عشق او به کمال پابرجاست و کمال حدی ندارد که او برسد و متوقف گردد؛ پس رشد و حرکت تکاملی در بهشت ادامه دارد.

ب – بهشت یعنی جایگاه مؤمن در جوار قُرب و سلطنت الهی، چنان که در آیۀ زیر، هم به جایگاه تصریح دارد و هم به مقام:

«إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَنَهَرٍ * فِي مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِيكٍ مُقْتَدِرٍ» (القمر، 54 و 55)

- يقيناً پرهيزگاران در باغها و نهرهاى بهشتى جاى دارند * در جايگاه صدق (تصدیق کنندۀ تمامی حقایق)، نزد خداوند مالك مقتدر.

ج – خداوند سبحان، محدود نیست که قُرب به او محدود گردد؛ پس رشد و کمال در جهت قرب الهی، هم‌چنان ادامه خواهد داشت.

د – خداوند سبحان، همیشه "هادی" هست و هدایت می‌کند؛ پس هدایت او هیچ‌گاه متوقف نمی‌گردد؛ لذا بهشتیان مستمراً به مراتبِ بالاتر و درجات رفیع‌تر هدایت خواهند شد. چنان که ضمن توصیف جایگاه، موقعیت و مقامات بهشتیان، به تداوم هدایت آنان در بهشت تصریح نموده است:

«إِنَّ اللَّهَ يُدْخِلُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ يُحَلَّوْنَ فِيهَا مِنْ أَسَاوِرَ مِنْ ذَهَبٍ وَلُؤْلُؤًا وَلِبَاسُهُمْ فِيهَا حَرِيرٌ * وَهُدُوا إِلَى الطَّيِّبِ مِنَ الْقَوْلِ وَهُدُوا إِلَى صِرَاطِ الْحَمِيدِ» (الحج، 23 و 24)

- خداوند كسانى را كه ايمان آورده و اعمال صالح انجام داده اند، در باغهايى از بهشت وارد مى كند كه از زير درختانش نهرها جارى است؛ آنان با دستبندهايى از طلا و مرواريد زينت مى شوند؛ و در آنجا لباسهايشان از حرير است * و بسوى سخنان پاكيزه هدايت مى‌شوند، و به راه خداوند شايستۀ ستايش، راهنمايى (هدایت) مى‌گردند.

ھ – اهل جهنم، بیش از نتیجۀ مواضع و اعمالشان عذاب نمی‌شوند، چرا که خداوند سبحان به کسی ظلم نمی‌کند؛ اما به اهل بهشت، بیش از مواضع و عملشان اجر داده می‌شود؛ چرا که او نه تنها شاکر، بلکه رحیم، جواد و کریم است.

«لِيَجْزِيَهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ مَا عَمِلُوا وَيَزِيدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ وَاللَّهُ يَرْزُقُ مَنْ يَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ» (النّور، 38)

- تا خداوند به نيكوتر از آن چه انجام داده اند آنان را پاداش دهد و از فضل و بخشش خود بر آنان بيفزايد، چه آن كه خدا هركس را كه بخواهد، بدون حساب روزى مى‌دهد.

●- بدیهی است که این اجر، فضل و رزق بی‌حساب، یکبار، به یک شکل و یک اندازه نمی‌باشد و البته که زیادتی فضل خدا به بندگان بهشتی‌اش، به زیادتی نعمات بهشتی (قصر، حور، باغ‌ها و ...) منحصر و محدود نمی‌گردد، که اینها همه برای بدن بهشتیان است، بلکه اصل فضل و زیادتی آن، به بالا بردن درجات وجودی (رشد و تکامل) و بالتبع مقامات قرب می‌باشد که محدود نیست تا توقف ایجاد گردد.

مشارکت و هم‌افزایی – پرسش و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان و انتشار.

پرسش:

آیا در بهشت درجه اولیاء افزایش می‌یابد؟به طورکلی آیا رشد و تکامل در بهشت وجود دارد؟

پاسخ (نشانی لینک):

http://www.x-shobhe.com/belief/11318.html 

 

 

کلمات کلیدی:  اعتقادی   معاد