پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس - شبهه):

تمامی نعمات ظاهری و باطنی، مادی و معنوی در این دنیا، محدود و در پس پردۀ حجاب‌های می‌باشند، لذا حقیقت تمامی آنها نیز فقط در آخرت مکشوف و درک می‌شود، خواه لقاء الله باشد، یا خوردنی‌ها، نوشیدنی‌ها و پوشیدنی‌ها و ... .

آدمی در این دنیا، متشکل از روح و جسم می‌باشد؛ در عوالم دیگر [برزخ و معاد] نیز همین روح را دارد، با جسمی متناسب برای حیات در آن عوالم.

در همین دنیا، روح لذت‌هایی دارد که چه بسا برای جسم زحمت هم داشته باشد؛ مانند لذت عبادت یا لذت مطالعه، یا لذت دیدار محبوب و ...؛ و جسم نیز لذت‌هایی دارد که چه بسا روح را غافل کند و یا بیازارد؛ مانند: لذت زیادتی در خوردن و خوابیدن - لذت برخورداری از ثروت و مکنت و ... .

در عوالم برزخ و بهشت نیز لذت‌های روحی از لذت‌های جسمی متفاوتند، با این امتیاز که لذت‌های جسمی، نه تنها هیچ زحمت و عذابی برای روح ندارند، بلکه سبب بهجت و سرور بیشترش می‌شوند.

البته سختی‌ها و عذاب‌های دنیوی و اخروی نیز همین‌طورند. تلاوت قرآن کریم، اقامه نماز اول وقت و نوافل، روزۀ ماه مبارک رمضان، مجاهدت در راه خدا، جنگ، جراحت و شهادت، همه برای بدن سختی دارند، اما روح را ارتقا بخشیده و مقرب می‌سازند؛ و چه بسا یک شادی و نشاط بدنی سالم، سبب آرامش روح و روان گردند. مانند نرمش، گردش، یا لذت نوشیدن و سیراب شدن، پس از تشنگی، که سبب آرامش و نشاط روحی و روانی نیز می‌گردد.

اما، در جهنم برزخی یا آخرتی، هر گونه عذاب جسمی، سبب آزردگی و عذاب روحی نیز می‌گردد. مانند: قرار گرفتن در تاریکی، صدمه بدنی، سوختن عضوی از بدن، زندانی شدن بدن و ...، که روح و روان را نیز می‌آزارد.

قرآن مجید

در قرآن مجید، راجع به تمامی این نعمات، کمالات و بهجت‌های روحی و نیز لذات جسمی (یا بالعکس)، به صورت تفصیلی و مشروح بحث شده است. هم از نعمت خلقت، اعطای عقل، قلب، سمع و بصر، و نعمت ایمان، تقوا، اخلاص، عبادت و مجاهدت در راه خدا بحث شده و هم از نعمت‌های مادی؛ چون خوردن، خوابیدن، مسکن، پوشیدن، ازدواج، ارحام، ثروت، قدرت، شهرت و ... .

در قرآن کریم، هم از نعمات بهشتی برای بدن و جسم بهشتیان بحث شده، و هم از نعمات روحی؛ مانند: قرب الهی، لقاء الله، حشر با مقربین، امنیت، دوری از هر گونه خوف و حزن، معرفت، تسبیح و ذکر ... و رسیدن به سلطنت روحی و معنوی.

درک

اما، مسئله اینجاست که ما تا نمونه‌هایی از معنویات و مادیات را در همین دنیا نشناسیم و درک ننماییم، نمی‌توانیم تعریف از نمونه‌های اخروی آن را فهم و درک نماییم. لذا خداوند متعال، چه از معنویات و چه از مادیات آخرتی، نمونه‌های نازل شده‌ای در دنیا قرار داده، تا بتوانیم بشناسیم، تصور و درک نماییم.

چرخ با این اختران نغز و خوش زیباستی - صورتی در زیر دارد هرچه بر بالاستی

صورت زیرین اگر با نردبان معرفت - بر رود بالا همان با اصل خود یکتاستی

این سخن را درنیابد هیچ فهم ظاهری  - گر ابونصرستی وگر بوعلی سینا ستی

 ... (میرفندرسکی)

از این‌رو، خداوند متعال در تعریف نعمات روحی و جسمی بهشتی، از آن چه نمونۀ نازله‌ای در دنیا دارد، نام برده است، و به سایر نعمات هیچ اشاره ننمود، چرا که قابل فهم و درک نمی‌باشد، لذا فرمود:

«فَلَا تَعْلَمُ نَفْسٌ مَا أُخْفِيَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْيُنٍ جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ» (السجده، 17)

- هيچ كس نمى‌داند چه پاداشهاى مهمّى كه مايۀ روشنى چشمهاست براى آنها نهفته شده، اين پاداش كارهايى است كه انجام مى‌دادند!

پس، آنگاه که از نعماتی چون باغ‌ها، نهرها، قصرها، لباس‌ها، جواهرات و زینت‌ها، اریکه‌ها، قصرها، ازدواج‌ها، خدمتگزاران و ... خبر می‌دهد، و یا از آتش، سوختن، بوی تعفن، زندانی شدن، بی‌یار و یاور ماندن، خوردن زقوم یا نوشیدنی سوزانده و ... خبر می‌دهد، همه برای ما قابل شناخت، درک و تصور می‌باشد، چرا که نمونه‌های نازلۀ آن را در دنیا می‌بینیم و می‌شناسیم؛ و البته می‌دانیم که آخرت، اینگونه کوچک، مخدود و ساده نیست.

اما، گوینده و خبر دهنده [خداوند سبحان]، حکیم است و به مخاطبان، سخن غیر قابل فهم نمی‌گوید، پس، از آن چه که برای ما قابل درک، فهم و شناخت نیست، چیزی نمی‌فرماید؛ و فقط به "اسرار و پنهانی‌ها" اشاره می‌نماید تا بدانیم فقط همین مقدار نیست.

مشارکت و هم‌افزایی - پرسش و نشانی پیوند پاسخ، جهت ارسال و انتشار توسط شما؛ متشکریم.

پرسش:

چرا توصیف نعمت‌های بهشتی در قرآن مجید، غالبا با خوشی‌های زمینی تعریف و مقایسه شده؟ آیا مواردی هم هست که به نعمتهایی اشاره شده باشد که غیر دنیایی باشند؟

پاسخ (نشانی پیوند):

https://www.x-shobhe.com/shortanswer/11940.html

 

 

کلمات کلیدی:  پاسخ های کوتاه   معاد