ایکس – شبهه / پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات: با شخص و نام او کاری نداریم و با این که آیا شخصی به نام آقای دانشمند چنین گفته‌اند یا نگفته‌اند یا منظورشان بیان دیگری بوده است نیز کاری نداریم، اما هر کس که به همین معنای ظاهری که فهم می‌شود، مدعی گردیده و بگوید: «امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف» نایب ندارند؛ خوش‌بینانه‌اش این است که علم ندارد و بدبینانه‌اش این است که غرض و مرض دارد. بالاخره از این افراد نیز در طول تاریخ زیاد بوده و هستند که اهداف تعیین شده‌ای دارند و با سوء استفاده از دانسته‌ها یا نادانسته‌های مردم عادی و نیز خوش‌آمدها یا ناخوشایندهای نفس آنان، مطالبی عنوان می‌کنند تا ایجاد اعوجاج و انحراف نمایند.

«فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ فَزَادَهُمُ اللّهُ مَرَضًا وَلَهُم عَذَابٌ أَلِيمٌ بِمَا كَانُوا يَكْذِبُونَ» (البقره، 10)

ترجمه: در دل‌هايشان مرضى است و خدا بر مرض‌شان افزود و به [سزاى] آنچه به دروغ مى‌گفتند عذابى دردناك [در پيش] خواهند داشت.

در هر حال کاری نداریم که گوینده از روی جهل و نادانی چنین گفته است و یا خدایی ناکرده غرض و مرض و بغضی دارد و اهدافی را تعقیب می‌کند، بلکه سؤال را صرفاً به عنوان یک سؤال در نظر گرفته و به بیان پاسخ می‌پردازیم.

الف – نایب یعنی جانشین؛ یعنی کسی که به نیابت از کسی، کاری را انجام می‌دهد. پس اگر کسی احکام اسلام را با اتکا به آموزه‌های اهل عصمت علیهم‌السلام فهم، استنباط، استخراج و بیان نمود، در این امر نایب امام علیه‌السلام می‌باشد. هر چند عده‌ای خوش‌شان نیاید.

مردم، نیازهای متفاوتی به «امام معصوم علیه السلام» دارند. برخی از نیازها، جز توسط امام و به دست ایشان مرتفع نمی‌گردد و برخی دیگر توسط نایبان نیز قابل اجرا و حل می‌باشد. این دسته از امور از زمان پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله تا کنون، توسط نایبان انجام شده است، پس امام نایب ندارند، سخن باطل و غلطی می‌باشد.

ب – چه امام معصوم علیه‌السلام حاضر و در میان جمع باشند و چه غایب از نظرها باشند، همگان به ایشان دسترسی ندارند، پس ارتباط آنان با امام‌شان چگونه بوده و امورشان چگونه رتق و فتق می‌گردیده؟

آیا تک تک امامان حاضر در امور مختلف نایبانی معرفی نکردند و نفرمودند: هر گاه به ما دسترسی نداشتید به آنها رجوع کنید؟ خُب حالا تکلیف امّت امام زمان علیه‌السلام چه می‌شود؟ آیا ناگهان کلیه ارتباطات مردم باامام‌شان به صورت کامل قطع می‌شود و همه رها می‌شوند؟!

ج – پس نه تنها دلیل عقلی برای این که مدعی شوند امام زمان علیه‌السلام نایب ندارند، وجود ندارد، بلکه اساساً این سخن مغایر با عقل سلیمِ خداشناس و آشنا با حکمت الهی در هدایت می‌باشد.

و اما دلایل نقلی چه می‌گوید؟ آیا لفظ «نایب امام» که در تشیع به علما و فقها اطلاق می‌شود، یعنی مردم به هنگام عدم دسترسی به امام‌شان باید به آنان رجوع کنند، طبق آموزه‌های اسلامی هست یا خیر؟

مگر امام صادق علیه‌السلام نفرمودند: «العلماءُ ورثهُ الانبیاء؛ - علما وارثان انبیا و پیامبران الهى هستند – کافی ج1، ص 133».

امیرالمؤمنین امام علی علیه‌السلام از قول پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله نقل می‌کنند که سه بار فرمودند: «اللّهم ارحَم خُلفایى؛ خدایا جانشینان مرا مورد رحمت خود قرار ده!» ؛ پرسیدند: جانشینان شما چه کسانى هستند؟ فرمودند : «اَلَّذینَ یَأتُونَ بَعدى وَ یَروُونَ حَدیثى وَ سُنَّتى»؛ کسانى که بعد از من مى‌آیند، حدیث مرا روایت مى‌کنند و سنّت مرا به مردم مى‌رسانند. (معانی الأخبار، شیخ صدوق ،ص 375).

مگر امام حسن عسکری علیه‌السلام که امّت را به تکالیف دوران غیبت آشنا و تعلیم می‌نمودند، نفرمودند که عوام (مردم) به فقها مراجعه کنند و از آنان تقلید کنند، آیا معنای این «نیابت» نیست؟

«فَأمَّا مَن كانَ مِن الفُقَهاءِ صائناً لنفسِهِ حافِظاً لِدينِهِ مُخالِفاً على‏ هَواهُ مُطِيعاً لأمرِ مَولاهُ فلِلعَوامِّ أن يُقَلِّدُوهُ، وذلكَ لا يكونُ إلّا بَعضَ فُقَهاءِ الشِّيعَةِ لا جَميعَهُم» (وسايل ج۱۸-ص۹۴و ۹۵)

ترجمه: اما هر فقيهى كه خويشتندار و نگاهبان دين خود باشد و با هواى نفْسش بستيزد و مطيع فرمان مولايش باشد، بر عوام است كه از او تقليد كنند و البته اين ويژگي‌ها را تنها برخى فقهاى شيعه دارا هستند، نه همه‌ی آنها.

و مگر مانند همین حدیث از امام صادق علیه‌السلام نقل نشده است. مگر امام زمان علیه‌السلام نفرمودند که در زمان غیبت من که دسترسی به من ندارید، به فقها مراجعه کنید، چون حجت هستند از ناحیه‌ی من بر شما؟

«و اَمّا الحَوادِثُ الواقِعَهُ فَارُجِعُوا فیها اِلى رُواهِ اَحادیثِنا فَأِنَّهُمْ حُجَّتى عَلَیْکُمْ وَاَنَا حُجَّهُ اللّهِ عَلَیْهِم... » (کمال الدین و تمام النعمة ، شیخ صدوق ، ص 485)

ترجمه: امّا حوادث جدیدى که اتفاق مى‌افتد، درباره آن‌ها به راویان حدیث ما رجوع کنید! زیرا آن‌ها حجّت من بر شمایند و من حجت خدا بر آن‌ها هستیم.

د – پس هر کس بگوید امامان علیهم‌السلام نایب نداشتند، یا امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف نایب ندارند، یا در غیب صغری داشتند، اما در غیبت کبری نایب ندارند و مردم را به حال خود رها کرده‌اند، یا جاهل است و یا واقعاً مغرض است و مأمور است تا در اذهان عمومی شیعیان ایجاد اعوجاج نماید و یک اسلام و تشیع موهوم، خیالی، رها و قطع شده از امام، فقه و فقاهت را ترویج دهد.

همه علما و فقهایی که دارای مشخصات بیان شده در روایت امام صادق و امام حسن عسکری علیهماالسلام باشند، نایبان عام و بر حق امام عصر علیه السلام بوده و هستند و خواهند بود.

 

 

کلمات کلیدی:  قرآن