ایکس – شبهه / پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات: متن و ترجمه آیه به شرح ذیل می‌باشد:

«‌وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِّتَكُونُواْ شُهَدَاء عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًا وَمَا جَعَلْنَا الْقِبْلَةَ الَّتِي كُنتَ عَلَيْهَا إِلاَّ لِنَعْلَمَ مَن يَتَّبِعُ الرَّسُولَ مِمَّن يَنقَلِبُ عَلَى عَقِبَيْهِ وَإِن كَانَتْ لَكَبِيرَةً إِلاَّ عَلَى الَّذِينَ هَدَى اللّهُ وَمَا كَانَ اللّهُ لِيُضِيعَ إِيمَانَكُمْ إِنَّ اللّهَ بِالنَّاسِ لَرَؤُوفٌ رَّحِيمٌ» (البقره، 143)

ترجمه: و بدين گونه شما را امتى ميانه قرار داديم، تا بر مردم گواه باشيد و پيامبر بر شما گواه باشد. و قبله‏اى را كه [چندى‏] بر آن بودى، مقرر نكرديم جز براى آنكه كسى را كه از پيامبر پيروى مى‏كند، از آن كس كه از عقيده خود برمى‏گردد بازشناسيم و البتّه [اين كار] جز بر كسانى كه خدا هدايت [شان‏] كرده، سخت گران بود و خدا بر آن نبود كه ايمان شما را ضايع گرداند، زيرا خدا [نسبت‏] به مردم دلسوز و مهربان است.

الف – اسم‌ها، هیچ اعتباری ندارند، مگر آن که تطبیق درستی بر حقایق و رسم‌ها داشته باشند. امروزه رسم است که فروشنده به مشتری آقای دکتر و خانم مهندس می‌گوید، در حالی که شاید کارمند، کارگر یا خانه‌دار باشند. چنان چه به دیکتاتوری دموکراسی می‌گویند و به نسل کشی نیز مبارزه با تروریسم می‌گویند.

پس، لفظ یا واژه‌ی «موحد، مسلمان، مؤمن، امّت، صحابه یا ...» نیز اگر به ویژگی‌های لازم انطباق نداشته باشد، اعتبار ندارد، یعنی به صرف این که کسی از چنین نامی برخوردار شد، دلیل نمی‌شود که شامل یا مصداق آن باشد.

ب – همین اصل مهم، سبب بروز برخی اختلافات اساسی بسیاری میان مذاهب متفاوت اسلامی نیز شده است، چنان چه شیعیان قائلند به این که «صحابه» یعنی یاران صدیق و با وفا و برخی دیگر می‌گویند: خیر، بلکه هر کس هم صحبت شد، صحابه می‌شود، هر چند که ابوسفیان باشد!

ج – در این آیه، سخن از «امّت» رسول‌الله صلوات الله علیه و آله می‌باشد و نه تمامی معاصرین وی و یا همشهری‌ها و هم صحبتی‌ها و حتی مدعیان گرویدن به وی – سخن از امّت است و امت یعنی گروهی که پیرو امام و پیشوایی هستند.

پس، تنها کسانی که به لحاظ اعتقادی و عملی، به او ایمان آورده و او را تبعیت می‌کردند، امّت او قلمداد می‌گردند و نه همگان. در میان امت نیز کسانی که از خط خارج می‌شوند، در واقع از امّت خارج می‌شوند. هر چند که به ظاهر نام‌شان مسلمان باشد.

پس اگر کسی مسلمان بود و نافرمانی کرد – مسلمان بود و نظر و میل شخصی خود یا اقوام و بستگان را بر حکم خدا ترجیح داد – مسلمان بود، اما اسیر و بنده‌ی هوای نفس شد و به معاصی کبیره آلوده شد – مسلمان بود، اما دچار افراط و تفریط گردید و ...، او از پیامبر اعظم صلوات الله علیه و آله و امّتش فاصله گرفته است و اگر خارج نشده باشد، دست کم دور شده است. هر چند که نام و ظاهرش هم چنان مسلمان باشد.

د – ویژگی‌های مؤمن و مسلمان در آیات بسیاری بیان گردیده است و به طور اخصّ، به ویژگی‌های «امّت و صحابه» واقعی پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله، - یعنی کسانی که با او هستند – تصریح شده است که از جمله آیه کریمه‌ی ذیل می‌باشد:

«مُّحَمَّدٌ رَّسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاء عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاء بَيْنَهُمْ تَرَاهُمْ رُكَّعًا سُجَّدًا يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِّنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا سِيمَاهُمْ فِي وُجُوهِهِم مِّنْ أَثَرِ السُّجُودِ ذَلِكَ مَثَلُهُمْ فِي التَّوْرَاةِ وَمَثَلُهُمْ فِي الْإِنجِيلِ كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَى عَلَى سُوقِهِ يُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِيَغِيظَ بِهِمُ الْكُفَّارَ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنْهُم مَّغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيمًا» (الفتح، 29)

ترجمه: محمد [ص] پيامبر خداست و كسانى كه با اويند بر كافران سخت‌گير [و] با همديگر مهربانند، آنان را در ركوع و سجود مى‏بينى، فضل و خشنودى خدا را خواستارند، علامت [مشخصه] آنان بر اثر سجود در چهره‏هايشان است، اين صفت ايشان است در تورات و مثل آنها در انجيل چون كِشته‏اى است كه جوانه‌ی خود برآورد و آن را مايه دهد تا ستبر شود و بر ساقه‏هاى خود بايستد و دهقانان را به شگفت آورد تا از [انبوهى] آنان [خدا] كافران را به خشم دراندازد؛ خدا به كسانى از آنان كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده‏اند آمرزش و پاداش بزرگى وعده داده‏است.

پس، اگر کسی در زمان ایشان زیسته، مسلمان هم شده، یا بعد از ایشان زیسته و اسلام را برگزیده، اما با کفار شدت نداشته، با مؤمنین رئوف نبوده، اهل نماز نبوده، قرآن تلاوت ننموده، چه بسا به آلودگی‌های دیگری چون: دروغ، غیبت، زنا، ربا، ظلم به دیگران، افراط و تفریط و سایر معاصی مبتلا شده، به تناسب ابتلایش، از امّت ایشان فاصله گرفته و شمول آیه‌ی مورد بحث قرار نمی‌گیرد. او نه امّت وسط است و نه شاهد والگوی دیگران.

 در همین آیه فوق به کسانی که پیروی می‌کنند و کسانی که به بهانه‌ها و دلایل متفاوت روی بر می‌گردانند، اشاره شده است.

مگر می‌شود پیروان اسلام معاویه‌ای و یزیدی در آن زمان یا اسلام امریکایی و انگلیسی در این زمان را مصداق امّت ایشان قلمداد نمود؟ آیا برخی از حکام کشورهای اسلامی – به ویژه عرب – که به رغم داعیه مسلمانی و حتی زعامت جهان اسلام و حکومت بر سرزمین وحی، با کفار مهربان و علیه مسلمانان مستکبر و ظالم هستند و خون آنها را می‌ریزند و گیلاس شراب نیز از دست‌شان نمی‌افتد، مصداق آیه فوق یا مسلمان، الگو و شاهدند؟!

 

کلمات کلیدی:  قرآن   سوره بقره