ایکس – شبهه / پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات: برخی ساده و ناآگاهند، اما بسیاری حتی ایمان به خداوند متعال و معاد را اشتباه محض می‌دانند و حال آن که خودشان در این اشتباه محض فرو رفته‌اند و به اشتباه خود نیز می‌بالند.

از این رو، باید دقت شود که اگر اساساً توحید، نبوت، معاد، قرآن، اسلام و احکام را قبول ندارند، نباید وارد فروع و احکام شوند و اگر قبول دارند، نباید حکم خدا را «اشتباه محض» بخوانند. این نحو بیان، حاکم از بغض گوینده است به عبادت خداوند سبحان.

خداوندی که روزه را برای تمامی امم و در ماه رمضان برای مسلمانان واجب نمود، نفرمود که برای روزهای کوتاه، خنک و کنار دریاست؛ بلکه فرمود: هر کس این ماه را درک کرد و مریض یا مسافر نبود، روزه بگیرد. خواه روز بلند باشد یا کوتاه، هوا سرد باشد یا گرم، هوای نفس انسان اجازه دهد یا خیر؟

مضرات:

از نظر برخی، هر چه خدا حکم کرده باشد، ضرر دارد و هر کاری که خودشان بکنند، اگر چه تابعیت کامل از نفس حیوانی و سبک زندگی کاملاً حیوانی باشد، عین علم، بهداشت و فایده است. حتی برای عرق‌خوری یا قمار یا زنا یا سایر مفاسد خود نیز بهانه و دلیل می‌آورند و سعی در توجیه علمی آن و تطهیر عمل قبیح خود می‌کنند، چنان چه حتی برای نسل‌کُشی نیز فلسفه می‌بافند.

اما اسلام عزیز، دین «لا ضَرَر» است و به هیچ کاری که برای انسان ضرر داشته باشد، حکم نکرده است.

*- در روزه نیز چنین است، کسی که ‌می‌داند روزه گرفتن برای او ضرر دارد، نباید روزه بگیرد و اگر بگیرد نیز قبول نیست و به وقت بهبود باید قضا کند و کفاره هم بدهد. احکام روزه بسیار دقیق و روشن بیان شده است، از جمله:

از فتاوای مقام معظم رهبری:

*-  اگر از گفته پزشک متديّن و امين اطمينان حاصل کنيد که روزه براى چشم شما ضرر دارد و يا خوف ضرر داشته باشيد، روزه گرفتن براى شما واجب نبوده و بلکه جايز هم نيست، و با خوف ضرر نيت روزه صحيح نيست و در صورت عدم خوف ضرر نيت روزه اشکال ندارد، ولى صحّت‏ روزه متوقف بر اين است که براى شما واقعاً ضرر نداشته باشد.

*- اگر روزه براى چشمان شما ضرر دارد، واجب نيست روزه بگيريد، بلکه واجب است افطار کنيد و اگر بيمارى شما تا ماه رمضان آينده استمرار پيدا کرد، قضاى روزه بر شما واجب نيست، ولى واجب است که عوض هر روز يک مدّ طعام به فقير بدهيد.

س 755: اگر پزشک شخصى را از روزه گرفتن منع کند آيا با توجه به اينکه بعضى از پزشکان اطلاعى از مسائل شرعى ندارند، عمل به گفته او واجب است؟

ج: اگر مکلّف از گفته پزشک يقين پيدا کند که روزه براى او ضرر دارد و يا از گفته وى يا منشأ عقلايى ديگرى براى او خوف از ضرر حاصل شود، روزه گرفتن براى او واجب نيست، بلکه جايز هم نيست.

س 732: دخترانى که تازه به سن تکليف رسيده‏اند و روزه گرفتن بر آنها مقدارى مشکل است، چه حکمى دارند؟ آيا سن بلوغ شرعى دختران اکمال نه سال قمرى است؟

ج: بنا بر نظر مشهور، بلوغ شرعى دختران همان تکميل نه سال قمرى است که در اين هنگام روزه بر آنها واجب است و ترک آن به مجرد بعضى از عذرها جايز نيست، ولى اگر روزه گرفتن براى ايشان ضرر داشته باشد يا تحمل آن برايشان همراه با مشقت زياد باشد، افطار براى آنها جايز است.

س 735: اگر فردى به خاطر عذرى قوى، پنجاه درصد احتمال دهد که روزه بر او واجب نيست و به همين دليل روزه نگيرد، ولى بعداً معلوم شود که روزه بر او واجب بوده، از جهت قضا و کفّاره چه حکمى دارد؟

ج: اگر افطار عمدى روزه ماه مبارک رمضان به مجرد احتمال عدم وجوب روزه بر وى باشد، در فرض سؤال علاوه بر قضا، کفّاره هم بر او واجب است. اما اگر افطار به علت ترس از ضرر باشد و ترس هم منشأ عقلايى داشته باشد، کفّاره واجب نيست، ولى قضا بر او واجب است.

س 742: آيا مسافرت عمدى در ماه رمضان به قصد افطار و فرار از روزه گرفتن، جايز است؟

ج: مسافرت در ماه رمضان اشکال ندارد، و در صورت مسافرت، ولو اينکه براى فرار از روزه باشد، افطار بر او واجب است.

س 747: من به لطف خداوند متعال داراى فرزندى هستم که شيرخوار است. ان شاء الله تعالى بزودى ماه مبارک رمضان فرا خواهد رسيد. در حال حاضر مى‏توانم روزه بگيرم ولى در صورت روزه گرفتن، شيرم خشک خواهد شد. با توجه به اينکه داراى بنيه ضعيفى هستم و کودکم هر ده دقيقه شير مى‏خواهد، چه وظيفه‏اى دارم؟

ج: اگر به دليل کم يا خشک شدن شيرتان بر اثر روزه، خوف ضرر بر طفل خود داشته باشيد، روزه‏تان را افطار کنيد، ولى براى هر روزى بايد يک مدّ طعام به فقير بدهيد و قضاى روزه را هم بعداً بجا آوريد.

 

 

 

کلمات کلیدی:  حقوقی و احکام