پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): هم اشتباه می‌گوید و هم به خطا نسبت می‌دهد!

فرمودید آن روحانی محترم، به کتاب "الانسان" از مرحوم آیت الله علامه طباطبایی رضوان الله علیه ارجاع داده است؛ اما آیا نفرموده که در کدام صفحه؟ ترجمه فارسی این کتاب نیز به نام «انسان از آغاز تا انجام» منتشر شده، اما چنین مطلبی در آن نیامده است.

استدلال از قرآن:

یک – در آغاز این حکایت می‌خوانیم که حضرت موسی علیه السلام پس از ماجرای راه دریا پیش گرفتن ماهی، متوجه شد و به همراهش فرمود: « قَالَ ذَلِكَ مَا كُنَّا نَبْغِ – گفت: این همان است که ما در جستجویش بودیم» و سپس در آیه بعد می‌فرماید» « فَوَجَدَا عَبْدًا مِّنْ عِبَادِنَا – پس آن دو نفر، بنده‌ای از بندگان مرا یافتند».

تردیدی نیست که فرشتگان از سوی خدا و به امر خدا نازل می‌شوند و جستجو کردنی و یافتنی نمی‌باشند. لذا در قرآن کریم نیز هر کجا بحث از آمدن فرشتگان است، می‌فرماید: ما آنها را نازل کردیم. بدیهی است که کسی نمی‌تواند با فرشته قراری بگذارد و سپس جستجو کنان و با تعقیب علائم  حرکت کند تا به محلی برسد و در آنجا فرشته‌ای را ببیند. خداوند متعال هر گاه بخواهد، فرشته را بر پیامبرش نازل می‌نماید.

دو - حضرت موسی علیه السلام، از آن "عبد صالح" که طبق روایات محکم، حضرت خضر علیه السلام می‌باشد، می‌پرسد:

« قَالَ لَهُ مُوسَى هَلْ أَتَّبِعُكَ عَلَى أَن تُعَلِّمَنِ مِمَّا عُلِّمْتَ رُشْدًا » (الکهف، 66)

ترجمه: موسی به او گفت: «آیا از تو پیروی کنم تا از آنچه به تو تعلیم داده شده و مایه رشد و صلاح است، به من بیاموزی؟»

اگر چه حضرت آدم علیه السلام، ملائک را از آن چه بدان علم نداشتند با خبر نمود و فرشتگانی نیز بر انبیا وحی می‌آوردند، اما بدیهی است که اولاَ اگر فرشته‌ای برای تعلیمی نازل گردد، دیگر نبی از او اجازه‌ی تبعیت و تعلّم نمی‌گیرد و فرشته به امر خدا، مأموریتش را انجام می‌دهد – و ثانیاً در این آیه، ابتدا به مقوله‌ی «تبعیت = پیروی»، جهت کسب علم رشد تصریح شده است.

بدیهی است که انسان نمی‌تواند جهت رشد، تابع فرشتگان گردد. اگر "تبعیت" از فرشتگان ممکن بود و سبب رشد می‌شد، خداوند متعال به جای انبیایش، فرشتگان را مبعوث می‌داشت؛ لذا در قرآن کریم بسیار تأکید دارد که انبیا را از میان خودتان (جنس خودتان) برگزیدم و گسیل داشتم.

سه – در طول حرکت و همراهی، در سه مرحله حضرت موسی علیه السلام که نبی اولی العزم است، به خشم می‌آید و ضمن اعتراض، معلم خود را متهم می‌کند که « لَقَدْ جِئْتَ شَيْئًا إِمْرًا – چه کار ناروایی انجام دادی» - « لَّقَدْ جِئْتَ شَيْئًا نُّكْرًا – همانا کار بسیار زشتی انجام دادی» و « لَوْ شِئْتَ لَاتَّخَذْتَ عَلَيْهِ أَجْرًا - اگر مى‏خواستى [مى‏توانستى] براى آن مزدى بگيرى»! حال آیا رسول خدا به فرشته‌ای که مانند انسان اختیار ندارد، اعتراض می‌کند و یا او را متهم و محکوم به کارهای زشت و ناروا می‌نماید؟!

چهار – در آیه 76 می‌خوانیم که آنها با هم رفتند، تا این که او (عبد صالح = خضر)، فرزند پسری را کشت و حضرت موسی علیه السلام به غضب آمد و گفت: تو یک بی‌گناه را کشتی و چقدر کار منکری کردی!

حال آیا به گرفتن جان توسط ملائکه، "قتل" گفته می‌شود؟! و آیا با توجه به این که جان تمامی انسان‌ها را فرشتگان مرگ (ملائکة الموت) می‌گیرند، یک پیامبر کار آنها را قتل و کاری منکر می‌خواند و معترض می‌شود که تو چرا جان او را گرفتی؟!

پنج – در آیه 77 می‌فرماید: « فَانطَلَقَا حَتَّى إِذَا أَتَيَا أَهْلَ قَرْيَةٍ اسْتَطْعَمَا أَهْلَهَا فَأَبَوْا أَن يُضَيِّفُوهُمَا – پس آن دو رفتند تا به اهل قريه‏اى رسيدند از مردم آنجا خوراكى خواستند و[لى آنها] از مهمان نمودن آن دو خوددارى كردند ».

حال آیا فرشته‌ی خدا گرسنه می‌شود و از مردم تقاضای خوردنی می‌نماید؟! ملائکه اگر به صورت انسان نیز ظاهر شوند، هیچ گاه چیزی نمی‌خورند و نمی‌آشامند، چنان که در قرآن کریم می‌خوانیم، حضرت ابراهیم علیه السلام، از نخوردن میهمانانش فهمید که آنها فرشته هستند.

شش – حضرت موسی علیه السلام، پس از هر اعتراضی، از او عذرخواهی می‌کند و می‌خواهد که بر او سخت نگیرد! آیا پیامبر از فرشته عذرخواهی می‌کند؟ آیا فرشته مختار است که بر پیامبری سخت بگیرد؟!

مرحوم علامه، آیت الله طباطبایی:

*- « خداى سبحان به موسى وحى كرد كه در سرزمينى بنده‌اى دارد كه داراى علمى است كه وى آن را ندارد، و اگر به طرف مجمع البحرين برود او را در آنجا خواهد ديد به اين نشانه كه هر جا ماهى زنده - و يا گم - شد همانجا او را خواهد يافت .» (المیزان، ذیل آیه / بحث تاریخی) – دقت شود که این نشانی دادن از محل اقامت یکی از بندگان، شامل فرشتگان نمی‌شود که روی زمین سکنا ندارند.

*- « موسى و آن عالم (نه آن فرشته) حركت كردند تا بر يك كشتى سوار شدند. (همان)

*- « ... عالم قبول كرد، و باز به راه خود ادامه دادند تا به قريه‌اى رسيدند، و چون گرسنگی‌شان به منتها درجه رسيده بود از اهل قريه طعامى خواستند و آنها از پذيرفتن اين دو ميهمان سر باز زدند.»

*- « مطلب عجيبى كه از اين داستان استفاده مى‌شود رعايت ادبى است كه موسى (عليهالسلام) در مقابل استادش حضرت خضر نموده، و اين آيات آن را حكايت كرده است، با اينكه موسى (عليهالسلام) كليم الله، و يكى از انبياى اولوا العزم و آورنده تورات بوده، مع ذلك در برابر يك نفر كه مى‌خواهد به او چيز بياموزد چقدر رعايت ادب كرده است! » (المیزان، ذیل آیه)

*- « ... سياق گواهى مى‌دهد بر اينكه موسى و خضر گرسنه بوده‌اند. و مقصود موسى از اينكه گفت (خوب است در برابر عملت اجرتى بگيرى ) اين بوده كه با آن اجرت غذايى بخرند تا سد جوع كنند.» (المیزان، ذیل آیه)

*- « آيات نازله در داستان خضر و موسى خالى از اين ظهور نيست كه وى نبى بوده » (همان)

حدیث به نقل از مرحوم علامه طباطبایی رضوان الله علیه:

«از روايت محمد بن عماره كه از امام صادق (عليه السلام) نقل شده و در بحث روايتى آينده خواهد آمد، چنين برمى‌آيد كه آن جناب پيغمبرى مرسل بوده كه خدا به سوى قومش مبعوثش فرموده بود، و او مردم خود را به سوى توحيد و اقرار به انبياء و فرستادگان خدا و كتاب‌هاى او دعوت مى كرده و معجزه اش اين بوده كه روى هيچ چوب خشكى نمى نشست مگر آنكه سبز مى شد و بر هيچ زمين بى علفى نمى‌نشست مگر آنكه سبز و خرم مى‌گشت، و اگر او را خضر نامىدند به همين جهت بوده است و اين كلمه با اختلاف مختصرى در حركاتش در عربى به معناى سبزى است، و گرنه اسم اصلى‌اش تالى بن ملكان بن عابر بن ارفخشد بن سام بن نوح است...»

تذکر:

حال با توجه به آیات، احادیث و بیان صریح و روشن مفسرین، آیا صحیح است که کسی بگوید: آن عبد صالح – حضرت خضر علیه السلام، انسان و نبی نبوده و فرشته بوده ...! و این حرف‌ها را به مرحوم علامه طباطبایی رضوان الله علیه نیز نسبت دهد؟!

 

مشارکت و هم‌افزایی (سؤال کوتاه و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی)

*- می‌گویند: حضرت خضر (ع) انسان و نبی نبوده، بلکه فرشته بوده است؟

 

http://www.x-shobhe.com/shobhe/7650.html

 

 

کلمات کلیدی:  قرآن