پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس - شبهه):

الف - «نظم»، یعنی در کنار هم قرار گرفتن و ارتباط منطقی چند چیز در راستای تحقق هدفی معین. به عنوان مثال: اگر هدف مهیا نمودن اتاقی برای خواب باشد، قرار گرفتن اثاثیه در فروشگاه و یا در انبار، نظمی برای تحقق هدف را برقرار نمی‌سازد؛ اگر چه ساختار هر یک از آنها، منظم می‌باشد.

●- اگر هدف ساختن یک ساختمان باشد، کنار هم قرار دادن مصالح و تجزیه و ترکیب‌ها طبق نقشه، یک نظم علیمانه و حکیمانه می‌باشد که حتماً ناظم دارد؛ اما اگر هدف تخریب باشد، ویران کردن آن ساختمان عین نظم است که آن نیز ناظم (فاعل) دارد.

ب- «برهان نظم»، یعنی به حکم عقل که به نور علم می‌بیند، هر نظمی، ناظمی دارد و هیچ نظمی خود به خود و تصادفی ایجاد نشده و نمی‌شود.

*- در این برهان عقلی، هیچ بحثی از خداوند سبحان و یا غیر او نیست، بلکه می‌گوید: «هر نظمی، حتماً ناظمی دارد». اگر به اتاقی که برای تشکیل کلاس درسی مرتب شده بنگرید؛ عقل حکم می‌دهد که لابد فرد یا افرادی این اثاثیه را برای تحقق این هدف، اینگونه چیده‌ و منظم کرده‌اند؛ چنان که اگر یک ساختمان یا هر صنعت دیگری را ببینید و حتی خوراک آماده شده‌ای را ببینید، حکم عقل همین است که تصادفی نیست.

●- در جهان‌بینی و فلسفه اسلامی، از این اصل عقلی نتیجه می‌گیرند که «پس، نظم حاکم بر عالَم هستی نیز ناظمی دارد که حیّ، علیم، حکیم، قادر و قوی می‌باشد و این نظم را هدفدار برپا نموده است».

بی نظمی:

در نظام خلقت، هیچگونه بی‌نظمی وجود ندارد، وگرنه به محض پیدایش، نابود می‌شد. تمامی اجزای عالَم ماده نیز از کوچکترین ذره گرفته تا بزرگترین کهکشان‌ها، نه تنها در درون خود منظم می‌باشد [مانند: نظم یک اتم]، بلکه با یکدیگر ارتباط مستقیم و غیر مستقیم منظمی دارند که نشان می‌دهد به سوی اهداف معینی در حرکتند.

موتور یک خودرو، هزاران قطعه دارد که هر یک از نظم ویژه‌ای برخوردار می‌باشند؛ وقتی در کنار هم قرار می‌گیرند و به هم متصل و مرتبط می‌شوند، هدف [موتور] محقق می‌گردد. اما همین نظم، برای فروشندۀ قطعات، بی‌نظمی به حساب می‌آید و هرگاه این قطعات را از هم جدا کرد و در قفسه‌ها قرار داد، نظم مطلوب او برقرار می‌گیرد.

تحرکات و هر چه انسان انجام می‌دهد نیز از این قواعد مستثنا نمی‌باشند؛ هر حرکت و هر کاری، نسبت به هدفش منظم یا یا منظم شمرده می‌شود نه این در هر حال بی نظمی باشد. اگر کسی شراب الکلی نوشید، مست کرد، مغزش معیوب شد، بیمار شد یا مُرد، عین نظم است.

آدم کُشی یا قتل عام، به نسبت هدفی مبنی بر زندگی در سلامت و امنیّت، یک بی نظمی محسوب می‌شود؛ اما این که برخورد گلوله، ترکِش، گاز شیمیایی، چاقو و ...، سبب مرگ انسان‌ها می‌شود، یک نظم علمی است که تصادفی هم نمی‌باشد.

تصادف وجود ندارد

«إِنَّا كُلَّ شَيْءٍ خَلَقْنَاهُ بِقَدَرٍ - ماييم كه هر چيزى را به اندازه آفريده‌ايم‌» (القمر، 49) - در عالَمی که بر اساس اندازه‌ها (مقدرات) و هدفمند خلق شده، هیچ تصادفی وجود ندارد؛ نظام علّیت (علت و معلول) بر تمام عالم حاکم است؛ پس هیچ معلولی بدون علّت پدید نمی‌آید و همین، مصداقی از نظم حاکم بر عالَم هستی می‌باشد.

نوع بشر، وقتی علّت چیزی را نمی‌داند، نامش را «تصادف» می‌گذارد؛ در حالی که چیزی تصادفی پدید نمی‌آید و یا رخ نمی‌دهد.

*- به عنوان مثال: تصادف دو خودرو، در واقع «برخورد» می‌باشد که کاملاً علمی و منظم رخ داده است؛ یعنی می‌شود محاسبه نمود که هر یک از رانندگان، در کدام جهت، با کدام سرعت و چگونه رانندگی کرده‌اند که نتیجۀ منطقی و منظم آن، برخوردشان در این نقطه بوده است.

امروزه با محاسبات دقیق، مشخص می‌کنند که سفینه در کدام نقطۀ یک سیاره و یا کدام نقطۀ اقیانوسی در زمین فرود آید و این به خاطر نظم علیمانه و حکیمانۀ حاکم بر خلقت می‌باشد.

اگر کارکرد بشر در تولید بیش از حد گازهای گلخانه‌ای، سبب سوراخ شدن لایۀ اوزون و افزایش گرمای زمین و آب شدن کوه‌های یخی و ...، شده است، نسبت به هدفی چون زندگی سالم که مستلزم برخورداری از هوا و آب سالم می‌باشد، «بی نظمی» محسوب می‌گردد، اما تمامی این فعل و انفعالات، علمی و منظم است و تصادفی رخ نداده است؛ وگرنه نمی‌توانستند مطالعه و بررسی کنند و به علل سوراخ شدن لایۀ اوزون و گرمایش زمین برسند.

آنتروپی فیزیک

«آنتروپی»، اندازه گیری انرژی گرمایی یک سیستم در واحد دمایی می‌باشد.

از آنجا که انسان برای رسیدن به اهداف معینی، مولکول‌ها را می‌شناسد، اندازه‌گیری می‌کند، در کنار هم قرار می‌دهد و تجزیه و ترکیب می‌نماید، مقدار آنتروپی پدید آمده در مولکول‌ها را که مشکلی در رسیدن به هدف مورد نظر ایجاد می‌کند، مقدار بی نظمی مولکولی یا تصادفی بودن یک سیستم می‌نامد؛ در حالی که این بی‌ نظمی، نسبت به هدف می‌باشد، وگرنه آنتروپی نیز بر اساس نظم علمی پدید می‌آید و پیدایش آن نیز تصادفی نیست، بلکه چون بشر هنوز به چرایی و چگونگی پدید آمدن آن واقف نشده است، نامش را «تصادفی» می‌گذارد و هر گاه علّت را بیابند، دیگر نمی‌گویند: «تصادفی».

مشارکت و هم‌افزایی - پرسش و نشانی پیوند پاسخ، جهت ارسال و انتشار؛ متشکریم.

پرسش:

آیا برهان نظم با قانون آنتروپی فیزیک در تضاد نیست؟

پاسخ (نشانی پیوند):

 

https://www.x-shobhe.com/shortanswer/12748.html

 

 

@x_shobhe

 

کلمات کلیدی:  پاسخ های کوتاه   علم