س 821 - آیا این که میگویند: «چراغی که به خانه رواست، به مسجد حرام است» صحیح است؟ + صوت (4:39 دقیقه)
پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس - شبهه):
آیات قرآن مجید و احادیث نیز مورد سوء استفاده قرار میگیرند، چنان که سخنان حکیمانه و حتی علوم نیز از این آسیب مصون نیستند، چه رسد به ضرب المثلها!
آدمی، روح و جسم دارد - عقل و نفس دارد - نیازهای مادی و معنوی دارد و زندگی فردی و اجتماعی دارد؛ لذا بایدها و نبایدهایش در هر جنبه، حالت، شرایط، ضرورتها و هر کاری متفاوت است و نمیشود یک حکم کلّی برای تمامی آنها صادر نمود.
درستی ضرب المثل «چراغی که به خانه رواست، به مسجد حرام است»، در امور معنوی و اخلاقی، با امور مادی بسیار متفاوت است. به عنوان مثال: اگر کسی بخواهد دیگری را نصیحتی خیر خواهانه بنماید، او را امر به معروف و نهی از منکر بنماید، وی را به شناخت و بندگی خداوند سبحان دعوت و تشویق بنماید، او را از وسوسههای شیاطین و دشمنان جنّ و انس مطلع سازد و نسبت به آخرت، هشدار دهد و ...، خودش مقدم است؛ ابتدا باید خودش را متذکر گردد، تزکیه و عمل نماید.
اما، در امور دنیوی و مادیات چنین نیست و استدلال به این ضرب المثل برای امور مادی در هر شرایط و امری، برای سوق دادن انسان، به تکبر، خودپسندی، خودبینی و خود خواهی میباشد که امروزه تحت عنوان «اومانیسم»، به صورت یک مکتب نظری و عملی درآمده است و تمامی ظلمها و جنایات و حتی جنگها و تحریمهایی که نظامات سلطه بر مردمان تحمیل میکنند، مبتنی بر همین اندیشۀ باطل میباشد.
در این اندیشه و باور نادرست، تمامی انسانیت، اخلاق، ارزشها و اصول زندگی اجتماعی میمیرد؛ گذشت و ایثار و خدمت به دیگران، بیمعنا و حتی نادرست قلمداد میشوند و خوی حیوانی و بدتر از آن بر انسان غلبه میکند:
- به طور مسلم گروه بسياری از جن و انس را برای دوزخ آفريديم، آنها دلها (عقلها)ئی دارند كه با آن (انديشه نمیكنند و) نمیفهمند و چشمانی دارند كه با آن نمیبينند و گوشهائی دارند كه با آن نمیشنوند، آنها همچون چهار پايانند، بلكه گمراهتر اينان همانا غافلانند.
در نظر بگیرید که هر کسی، هنگام انجام تکالیف انسانی، اخلاقی و اجتماعی، یا ضرورت انجام هر کار خیری، با خود بگوید: «چراغی که به خانه رواست، به مسجد حرام است»! چه فرهنگی حاکم میشود و چه اتفاقی میافتد؟!
بنابراین، نه تنها هیچ اشکالی ندارد که انسان چراغی را که روشنایی آن در خانه رواست به مسجد ببرد تا افراد بیشتری از نور آن استفاده کنند و در پرتو نور آن نماز بگزارند، قرآن مجید را تلاوت کنند، به وعظ گوش کنند، یکدیگر را ببینند، از احوال هم با خبر شوند و ...؛ بلکه واجب هم میشود.
نه تنها هیچ اشکالی ندارد که انسان گرسنه، اگر هنوز تحمل دارد و امکان تهیه نان را نیز دارد، نان خود را به گرسنهای دهد که دیگر تحمل یا امکانی ندارد، بلکه واجب هم میشود.
گاهی رفع نیاز روحی و روانی یا حتی مادی یک یتیم، بسیار واجبتر از رفع نیاز فرزند در آن لحظه است؛ حال چه کنیم، بگوییم: «چراغی که به خانه رواست، به مسجد حرام است».
یک مجاهد و رزمندۀ فی سبیل الله، از جان، مال، خانواده، امنیّت، آسایش، تفریح و موقعیتهای خود میگذرد و به سبب این رفتارش، جامعهای نجات مییابند، رشد میکنند و در امنیّت قرار میگیرند؛ اما اگر بگوید: «چراغی که به خانه رواست، به مسجد حرام است»؛ باید به گوشهای بخزد و به زندگی فردی و بیشتر حیوانی خود ادامه دهد و منتظر فعالیت دیگران باشد تا برای او امنیت و امکانات فراهم سازند!
مشارکت و همافزایی -لطفاً این پرسش و پاسخ را در راستای «جهاد تبیین»، برای دوستان به اشتراک بگذارید؛ متشکر.