ایکس – شبهه: چگونگی حقایق عالم هستی یک مقوله است و چگونگی موضع‌گیری (اخلاق) انسان نسبت به آنها مقوله‌ی دیگری است. زمین، خورشید، ماه و ستارگان همگی وجود دارند و شکی هم در وجودشان نیست و به روشنی می‌درخشند؛ اما گروهی آنها را معبود گرفته و پرستش کردند و می‌کنند، گروهی اصلاً متوجه نقش آنها نشدند و گروه دیگری آنها را مورد مطالعه علمی قرار دادند و گروهی با این دانشمندان به مخاصمه پرداختند و حتی به خاطر کشفیات علمی، آنها را شکنجه کرده و یا کشته‌اند. پس «حقیقت روشن و مبرهن» یک مقوله است و «چگونگی بر خورد و موضع‌گیری» با آن مقوله دیگری است.

برخوردها:

انسان محبوب‌هایی دارد و مغبوض‌هایی. از محبوب‌ها خوشش می‌آید و از مغبوض‌ها بدش می‌آید و اگر چیزی مانع از رسیدن خود به محبوبش باشد، از آن بدش می‌آید. اگر محبوبش خدا شد، از گناه بدش می‌آید و اگر محبوبش دنیا و متاع دنیا شد، از خدا و قیامت بدش می‌آید، پس علت اصلی مخالفت عده‌ی کثیری «بد آمدن» آنهاست. چنان چه خدا خود می‌فرماید عده‌ای وقتی نام من می‌آید دلشان مشمئز می‌شود، تا آن که یاد محبوب خودشان (دنیا) به میان آید و شاد شوند:

«وَإِذَا ذُكِرَ اللَّهُ وَحْدَهُ اشْمَأَزَّتْ قُلُوبُ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ وَإِذَا ذُكِرَ الَّذِينَ مِن دُونِهِ إِذَا هُمْ يَسْتَبْشِرُونَ» (الزمر، 45)

ترجمه: و چون خداوند به تنهايى (به وحدانیت) ياد شود، دل‏هاى كسانى كه به آخرت ايمان ندارند منزجر و متنفر گردد، و چون كسانى ديگر جز او (بت‏ها و محبوب‌هایشان) ياد شوند به ناگاه خوشحالى مى‏كنند.

این افراد همین برخورد را نسبت به سایر حقایقی دارند که از آنها خوش‌شان نمی‌آید، مثل پیامبر اکرم و اهل بیت صلوات الله علیهم اجمعین، قرآن کریم و ...، چنان چه می‌فرماید: تو را مسخره می‌کنند، قرآن را پشت سر می‌اندازند، می‌گویند شنیدیم ولی نشنیده‌اند، علیه شما غیض و دشمنی دارند و ... .

باز خوردها:

متقابلاً همین طور است.

خداوند متعال متقین را دوست دارد (إِنَّ اللّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ) – خداوند اهل قسط و عدل را دوست دارد (إِنَّ اللّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ) – خداوند مجاهدین را دوست دارد (ان الله يحب الذين يقاتلون في سبيله صفا) – خداوند اهل توکل را دوست دارد (إِنَّ اللّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ) و ... بالتبع اینها را مورد هدایت قرار می‌دهد. (يَهْدِي اللَّهُ لِنُورِهِ مَن يَشَاءُ).

قرآن: فرمود قرآن کریم نیز همین‌طور است، هر کس با آن دوستانه و متقیانه برخورد کند، هدایتش می‌کند و هر کس که ظالمانه با قرآن برخورد کند، منحرف‌تر می‌شد.

«وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاء وَرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِينَ وَلاَ يَزِيدُ الظَّالِمِينَ إَلاَّ خَسَارًا» (الإسراء، 82)

ترجمه: و از قرآن آنچه را براى مؤمنان شفا و رحمت است نازل مى‏كنيم، ولى ستمگران را جز زيان نمى‏افزايد.

پیامبر اکرم و اهل بیت صلوات الله علیهم اجمعین:

آنان نیز همین‌گونه‌اند. موجب رشد و هدایت بیشتر کسانی می‌شوند که یا آنان را دوست دارند و یا دست کم دشمنی ندارند و بدون پیش‌داوری و قضاوت مغرضانه با آنان برخورد می‌کنند، اینها حتی اگر در صفه مقابل باشند، بالاخره هدایت می‌شوند (امثال حرّ)، اما اگر کسی با مواضع ظالمانه با آنان مواجه گردد، بر گمراهی‌اش افزوده خواهد شد. مثل سفیانی‌ها، خوارج، کوفیان و ... .

سایر عوامل مؤثر در تذکر، بیدار و هدایت:

سایر عوامل نیز همین‌طور است. کسی که در دلش دشمنی وجود دارد، دیوار کعبه را در فیلم و خبر ببیند نیز دلش به هم می‌خورد، اما دل مؤمن باز می‌شود. او وقتی زن و بچه فلسطینی در اسارت را می‌بیند، می‌گوید اینها تروریست هستند و ای کاش همه اینها را بکشند تا ما خلاص شویم، وقتی نام مؤمن، مذهبی، حزب‌الهی، بسیجی، شهید، جانباز، مسجد، رمضان و ... به گوشش می‌رسد (اشْمَأَزَّتْ قُلُوبُ ...)، قلبش مشمئز می‌شود، حالش بد می‌شود، عصبانی و افسرده می‌شود، لذا هیچ بهره‌ای از حقایق روشن، مبرهن و مستدل نمی‌برند و معرفت و عشقی حاصل نمی‌کند.

 

کلمات کلیدی:  اعتقادی   توحید