پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس - شبهه):

اینها که در پرسش بیان نمودید، همه مصادیق امر "ولایت" در "ولیّ" می‌باشند و نه معنای "ولایت".

"ولایت" یک شخص نیست که گفته شود رهبر، یا پادشاه، یا پدر و ...؛ بلکه "ولایت" یک امر و یک مقام است و به صاحب آن در هر امری، "ولیّ" گفته می‌شود.

برای "ولایت"، معانی گوناگونی بیان شده که هر کدام در جای خود درست است؛ به عنوان مثال به نزدیک بودن دو چیز و یا دو شخص به گونه‌ای که فاصله بین آنها نباشد نیز "ولایت" گفته می‌شود؛ اما در آن چه که مقصود پرسش و موضوع بحث است، "ولایت" یعنی: «سرپرستی و تصدی امور» و سایر معانی نیز از همین اصل گرفته شده است؛ پس مصادیقش نیز به تناسب امور متفاوت می‌شوند. مثل ولایت پدر بر فرزند - ولایت سرپرستان بر یک مدرسه (اولیای مدرسه) - ولایت یک شخص یا یک حزب و گروه بر یک کشور و ... .

در قرآن کریم نیز واژۀ "ولایت" دربارۀ مصادیق گوناگون به کار رفته است، از ولایت خداوند متعال گرفته تا ولایت طاغوت!

خداوندی که خالق، مالک و ربّ همه چیز است، می‌فرماید: «من فقط سرپرستی مؤمنان را بر عهده می‌گیرم و کفار را طاغوت‌های گوناگون سرپرستی می‌کنند:

«اللَّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَالَّذِينَ كَفَرُوا أَوْلِيَاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ يُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمَاتِ أُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ» (البقره، 257)

- خداوند، ولى و سرپرست كسانى است كه ايمان آورده‌اند؛ آنها را از ظلمتها، به سوى نور بيرون مى‌برد (اما) كسانى كه كافر شدند، اولياى آنها طاغوتها هستند؛ كه آنها را از نور، به سوى ظلمتها بيرون مى‌برند؛ آنها اهل آتشند و هميشه در آن خواهند ماند.

●- بنابراین، از آنجا که انتخاب "ولیّ"، همچون انتخاب "إله، رب، معبود، دین و امام" بر عهدۀ خود انسان گذاشته شده است، ولیِّ هر کسی در هر امری، همان است که خودش انتخاب می‌کند. یکی الله را برمی گزیند و او را بندگی می‌کند، دیگری طاغوت، گاو یا بت را برمی گزیند و او [آن] را عبادت می‌کند - یکی تابع دین خدا می‌گردد، و دیگری تابع ادیان، مذاهب، مکاتب و ایسم‌های من درآوردی برمی‌ گزیند - یکی آن که خدا فرمود و در راه خدا حرکت می‌کند و به سوی خدا و معاد دعوت و رهبری می‌نماید را به امامت خود می‌پذیرد، و دیگری امامان باطل را پیشوا، الگو و رهبر خود قرار می‌دهد و همان می‌شود "ولیّ امر" او.

●- البته این که به آدمی عقل و اختیار در انتخاب داده شده، معنایش این نیست که حق دارد هر انتخابی بکند و هر انتخابی که بنماید برحق و درست است و انتخاب‌های گوناگون به نتایج دنیوی و اخروی متفاوت نمی‌رسد؛ بلکه هر انتخابی، نتایج خودش را دارد.

ولایت جریان دارد

"ولایت" به شخص "ولیّ" محدود نمی‌شود، بلکه جریان دارد. چنان که ولایت خداوند سبحان، در ولایت پیامبر اکرم و اهل عصمت صلوات الله علیه و آله جریان و استمرار دارد؛ و در ولایت احکام یا همان "ولایت فقه" جریان می‌یابد و شخص "امام یا فقیه" یکی از مصادیق این ولایت [ولیّ] می‌شود؛ چنان که فرمود:

«إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ * وَمَنْ يَتَوَلَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا فَإِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْغَالِبُونَ» (المائدة، 55 و 56)

- سرپرست و ولىّ شما، تنها خداست و پيامبر او و آنها كه ايمان آورده‌اند؛ همانها كه نماز را برپا مى‌دارند، و در حال ركوع، زكات مى‌دهند * كسانى كه ولايت خدا و پيامبر او و افراد باايمان را بپذيرند، پيروزند؛ (زيرا) حزب و جمعيّت خدا پيروز است. (و البته بنابر احادیث معتبر منقول از شیعه و سنی، مصداق آیۀ فوق حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام می‌باشند).

*- ولایت طاغوت نیز جریان دارد و در مصادیق متفاوتی ظهور و بروز دارد؛ اشخاص، ملت و مملکتی که ولایت امریکا را گردن می‌نهند؛ ولایت حکومت‌های تابعه یا هم پیمان، ولایت اقتصاد، فرهنگ، مُد و حتی ولایت خبری طاغوت را برمی گزینند! لذا در آیۀ بعد و آیات بسیاری به مؤمنان متذکر شده و تأکید نموده است که عاقل باشید و هرگز کفار و کسانی را که دین شما را مسخره می‌کنند، به ولایت خود بر نگرینید:

«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا الَّذِينَ اتَّخَذُوا دِينَكُمْ هُزُوًا وَلَعِبًا مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِنْ قَبْلِكُمْ وَالْكُفَّارَ أَوْلِيَاءَ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ» (همان، 57)

- اى كسانى كه ايمان آورده‏‌ايد كسانى را كه دين شما را به ريشخند و بازى گرفته‏‌اند [چه] از كسانى كه پيش از شما به آنان كتاب داده شده و [چه از] كافران سرپرست [و دوست نزدیک خود] مگيريد و اگر ايمان داريد از خدا پروا داريد.

«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا الْيَهُودَ وَالنَّصَارَى أَوْلِيَاءَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ وَمَنْ يَتَوَلَّهُمْ مِنْكُمْ فَإِنَّهُ مِنْهُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ» (المائدة، 51)

- اى كسانى كه ايمان آورده ايد! يهود و نصارى را ولّى (سرپرست، دوست و تكيه گاه خود،) انتخاب نكنيد! آنها اولياى يكديگرند؛ و كسانى كه از شما که ولایت آنان را گردن نهند (آنها را به سرپرستی برگزینند)، از آنها هستند؛ خداوند، جمعيّت ستمكار را هدايت نمى‌كند.

نکته:

هیچ کسی در این عالم، بدون إله و پرستش نبوده، نیست و نخواهد بود؛ حال یا "لا إله الاّ الله" می‌گوید و یا إله‌های دروغین و حتی هوای نفس خود را بندگی می‌کند.

هم چنین، هیچ کسی بی‌دین محض نیست، حتی کفار نیز دین دارند و بالتبع هیچ کسی بی‌ولایت و بی‌امام نیست. بنابراین، هر کسی که إله، ربّ، معبود، پیامبر، کتاب، دین، ولایت و امامت حق را نپذیرد، حتماً و یقیناً نوع باطلش را جایگزین می‌نماید.

شهید آیت الله مطهری رحمة الله علیه:

«در قرآن سخن از «ولاء» و «موالات» و «تولّی» زیاد رفته است. در این كتاب بزرگ آسمانی مسائلی تحت این عناوین مطرح است. آنچه مجموعاً از تدبّر در این كتاب مقدّس به دست می‌آید این است كه از نظر اسلام دو نوع ولاء وجود دارد: منفی و مثبت؛ یعنی از طرفی مسلمانان، مأموریّت دارند كه نوعی ولاء را نپذیرند و ترك كنند، و از طرف دیگر دعوت شده اند كه ولاء دیگری را دارا باشند و بدان اهتمام ورزند.‌» (کتاب ولاء‌ها و ولایت‌ها - مجموعه آثار شهید مطهری . ج3، ص: 258)

مشارکت و هم‌افزایی - پرسش و نشانی پیوند پاسخ، جهت ارسال و انتشار توسط شما؛ متشکریم.

پرسش:

ولایت یعنی چی؟ پادشاه‌ - رهبریک کشور - رئیس جمهور - رئیس قوم؟ رئیس شهر؟رئیس کشور؟ رهبری مسلمین؟ پدر - سرپرست؟ قاضی - مجری -مقنن (قانونگذار) یا ...؟

پاسخ (نشانی پیوند):

https://www.x-shobhe.com/emamali/11786.html

 

 

کلمات کلیدی:  گوناگون   ولایت (امام علی)