پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه):

اگر بگویید: «اهل تهران»، مقصود کسانی نیستند که مدتی در تهران بوده و خارج شده‌اند – و اگر بگویید: «دانش‌آموزان یا دانشجویان»، مقصود کسانی نیستند که تحصیل آنها به پایان رسیده و دیگر دانش‌آموز یا دانشجو نیستند.

بنابراین، وقتی خداوند متعال، راجع به اهل جهنم یا "اصحاب النّار" سخن می‌فرماید، مقصود کسانی‌اند که در آن جاودانه می‌مانند، نه آنان که پس از مدتی عذاب و پاک شدن از آن خارج شده و به بهشت وارد می‌شوند؛ از آنها به عنوان اهل بهشت یاد می‌شود، چون دیگر وارد بهشت شده‌اند و از بهشت خروجی نیست. لذا در آیات، بحث از خلود در جهنم شده است که برخی بر اساس آیات،خالدین در آتش را به شش گروه تقسیم نموده‌اند:

1- کسانى که با خدا و رسولش به مبارزه بر مى‏خیزند. ( توبه 63)

2- کافران و تکذیب کنندگان آیات الهى. ( بقره 39 )

3- مرتدى که کافر از دنیا برود. (بقره 217)

4- کسى که مۆمنى را عمدا به قتل رساند. ( نساء 96)

5- کسانی که خدا و رسولش را نافرمانى کنند و به حدود و احکام الهى تجاوز کند. ( نساء 14)

6- مرتکبین گناه، به حدی که آثار گناه سراسر وجودشان را گرفته باشد. ( بقره 81)

و البته شاید بتوان گروه‌های دیگری چون "ظالمان" یا "رباخواران" و ... را نیز بر شمرد، و یا این کبائر را زیر مجموعه همین شش گروه قرار داد؛ چرا که تمامی این انحرافات و اعمال خلاف، ظلم به خود و دیگران می‌باشد و رباخواری نیز جنگ با خدا و رسول (ص) می‌باشد.

الف – از همان صدر اسلام که گفتند: «حَسبُنا کِتابَ الله – کتاب خدا برای ما کافیست» و نیازی به حدیث و امام نداریم، تا امروز و امثال وهابیت که می‌گویند: «فقط قرآن، آن هم همانگونه که ما می‌گوییم»، همه به انحراف رفته‌اند؛ چرا که قرآن مجید، به معلمش نازل شده است تا به ما ابلاغ نموده و تعلیم دهد، و خداوند متعال تعلیم قرآن مجید را به معلمان، معادن وحی، مخازن علم الهی و اهل عصمت علیهم السلام سپرده است.

از این‌رو، نباید فقط به ظاهر آیات بسنده نمود و آن هم هرگونه که خودمان تفسیر و تأویل می‌نماییم؛ بلکه باید به آموزه‌ها، شرح، تفسیر و تأویل اهل عصمت علیهم السلام رجوع نمود؛ حال خواه آیات مربوط به توحید و معاد باشند، یا مربوط به تاریخ، و یا حقوق و احکام.

در قرآن کریم فرمود: «نماز را اقامه کنید»؛ اما در کدام آیه آمده که نماز صبح دو رکعت است – فرمود: «مناسک حج را به جای آورید»، اما در کدام آیه فرموده که طواف هفت شوط است و ...؟!

دربارۀ بهشت و جهنم نیز همین‌طور است. به عنوان مثال: می‌فرماید: جهنم هفت درب دارد؛ اما از هر دری کدام گروه وارد می‌شوند؟ این را حدیث باید تبیین نماید:

«لَهَا سَبْعَةُ أَبْوَابٍ لِكُلِّ بَابٍ مِنْهُمْ جُزْءٌ مَقْسُومٌ» (الحجر، 44)

- [دوزخ] هفت در دارد؛ و براى هر درى، گروه معيّنى از آنها تقسيم شده‌اند!

بنابراین، در احادیث و روایات تصریح و تشریح شده که یک عده از جهنم خارج شده و وارد بهشت می‌شوند؛ پس چنان که بیان شد، آنها "اصحاب النار" محسوب نمی‌گردند.

  *- ابى بصیر گوید: از امام باقر شنیدیم که فرمود: مردمى از آتش خارج مى‏‌شوند ... و به بهشت وارد مى‏گردند. (تفسیر المیزان، ج 11، ص 39 )

*- امام رضا علیه السلام، در این باره مى‌‏فرماید: «خداوند هیچ مؤمنى را داخل جهنم نمی‌کند، در حالى که به او وعده بهشت داده است، و هیچ کافرى را از جهنم نجات نمی‌‏دهد، در حالى که به او وعده خلود در آتش داده است و گناه‏کاران موحد، به جهنم داخل شده، از آن خارج می‌شوند، و شفاعت در حق ایشان روا است» (بحار، ج. ۸، ص. ۳۶۲)

نکته

در آیات بسیاری تصریح شده که خداوند سبحان، پاداش مضاعف می‌دهد، اما به کسی، حتی به اندازۀ نخ خرما یا ذره‌ای ظلم نمی‌کند و البته عقل این حقیقت را تصدیق می‌نماید؛ بنابراین، میزان، حساب و کتاب و بالتبع پاداش و عقاب، بسیار بسیار دقیق است.

یک - آدمی متشکل از "روح و جسم" می‌باشد. بنابراین هم "اعتقادات" دارد و هم اعمال.

دو – بهشت جایگاه مؤمنانی است که عمل صالح انجام داده‌اند؛ و جهنم جایگاه کافران، ظالمان و بدکاران می‌باشد.

سه – اعمال خوب کافران، چون به توحید و معاد اعتقادی نداشتند و برای آخرت‌شان کاری نکردند؛ در همین دنیا می‌ماند و حبط می‌شود؛ اما اعمال خوب و بد مؤمنان، همراهشان به آخرت می‌آید.

چهار – بنابراین، پاداش و کیفری به روح اختصاص دارد و پاداش و کیفری به اعمال.

روح کافر، در همین دنیا یکپارچه آتش گرفته است؛ پس در جهنم خلود می‌یابد؛ اما ممکن است مؤمن [که به لحاظ روحی و اعتقادی] جایگاهش بهشت است، مرتکب گناهانی شده باشد که اولاً برای آنها استغفار و توبه‌ای ننموده باشد، و ثانیاً با بلایای دنیوی، سکرات مرگ، فشار قبر، توقف در محشر و ... پاک نشود و شفاعت نیز در این مرحله شامل آنها نگردد و لازم شود با آتش پاک شود تا لایق بهشت گردد؛ پس او به طبقه بالای جهنم کشانده می‌شود و پس از مدتی عذاب، پاک شده و وارد بهشت می‌گردد.

●- اما، این قاعده، هیچ عاقلی را به گناه جری نمی‌کند، چرا که تحمل یک ثانیه و یا لحظۀ آتش جهنم، دور از ذهن و خوف‌آور است؛ و البته عذاب دوری از رحمت الهی، فراق، بخشوده نشدن و ... که عذاب‌های روحی می‌باشند، به مراتب شدیدتر، سخت‌تر و غیر قابل تحمل‌تر از عذاب‌هایی است که به بدن وارد می‌شود، چنان که امیرالمؤمنین، امام علی علیه السلام، در دعای عارفانه، عابدانه، عاشقانه و سوزناک کمیل، عرض می‌نمایند:

«يَا إِلٰهِى وَسَيِّدِى وَمَوْلاىَ وَرَبِّى، صَبَرْتُ عَلَىٰ عَذابِكَ، فَكَيْفَ أَصْبِرُ عَلَىٰ فِراقِكَ، وَهَبْنِى صَبَرْتُ عَلىٰ حَرِّ نَارِكَ، فَكَيْفَ أَصْبِرُ عَنِ النَّظَرِ إِلَىٰ كَرامَتِكَ؟!»

- ای خدا، آقا، مولا و پروردگارم، بر فرض که بر عذابت شکیبایی ورزم، ولی بر فراقت چگونه صبر کنم؛ و گیرم ای خدای من بر سوزندگی آتشت شکیبایی کنم، اما چگونه چشم‌ انداختن به بزرگ‌منشی و سخاوتت را تاب آورم یا چگونه در آتش، سکونت گزینم و حال آنکه امید من گذشت و چشم‌پوشی توست؟!

●- شهید آیت الله دستغیب رحمة الله علیه، در کتاب "گناهان کبیره"، بدین مضمون نوشته است: «می‌گویند: بالاخره شیعۀ امام علی علیه السلام به بهشت می‌رود؛ بله می‌رود، اما چه بسا پس از تحمل سیصدهزار سال عذاب جهنم؛ آیا می‌توانید تحمل کنید؟!»

مشارکت و هم‌افزایی – پرسش و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال و انتشار توسط شما؛ متشکریم.

پرسش:

خوانده‌ام عده‌ای از جهنم خارج می‌شوند، اما به نظرم تمامی آیات جهنم، به خلود «جاودانگی» تصریح دارد و اشاره‌ای به جهنم موقتی نشده است! آیا اثر تربیتی دارد که مثلاً عده‌ای به گناه جری نشوند؟!

پاسخ (نشانی لینک):

 

https://www.x-shobhe.com/belief/11431.html

کلمات کلیدی:  اعتقادی   معاد