پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): ابتدا دقت نمایید که جنجال و ضدتبلیغ [به ویژه در فضای مجازی] علیه "خمس" بسیار تشدید است، چرا که غرب با نگاه مادی خویش به این نتیجه رسیده که زیر ساخت  قدرت مراجع تقلید، خمسی است که فقط به برخی تعلق می‌گیرد و از آن عده نیز فقط برخی که مقید به رعایت احکام الهی هستن خمس می‌دهند! لذا جوّ سازی و ضد تبلیغ علیه خمس را در ستور العمل قرار داده است.

●- امروزه در تمامی اقتصادهای پیشرفته‌ی دنیا، قوانینی وضع شده که طبق آن، هزینه کردن بسیار مقرون به صرفه‌تر از پس انداز نمودن می‌باشد. تا آنجا که هزینه سبب معافیت از بدهی مالیاتی می‌گردد، اما به انواع پس‌انداز با تعاریف خاص خودش، مالیات‌های سرسام‌آوری (حتی تا 70%) تعلق می‌گیرد.

●- وقتی برخوردار از درآمد هزینه می‌کند، نه تنها چرخه‌ی اقتصاد به حرکت در می‌آید، بلکه درآمدها توزیع می‌گردد و چرخه‌ی زندگی و رفاه عمومی مردم بالا می‌رود، اما وقتی فقط پول پس‌انداز می‌شود، ضمن زیادتی نقدینگی و بالتبع کاهش ارزش پول و تورم، هر گونه تولیدی با ضرر و زیان مواجه می‌گردد. چنان که در مملکت خود ما نیز می‌گویند: بهره‌ی بانکی، بی دردسر، بدون مشکلات کارگر و حقوق و بیمه‌اش، بدون مالیات و ...، مقرون به صرفه‌تر از تولید و یا حتی کارهای خدماتی می‌باشد!

●- خمس فقط به مانده از درآمد تعلق می‌گیرد، چنان که هدیه و یا وقف خمس ندارند.

●- خمس به یک پنجم از مانده تعلق می‌گیرد و نه تمام آن، بنابراین چهار پنجم قابل پس‌انداز است.

●- خمس فقط یک بار به هر مالی تعلق می‌گیرد، نه این که به مال خمس داده شده، هر ساله نیز خمس تعلق گیرد و مثلاً پس از پنج سال، پس انداز به صفر برسد.

به عنوان مثال: اگر کسی در سر رسید سال مالی خود، یک میلیون تومان پولی داشته باشد که به آن خمس تعلق گیرد و دویست هزار تومان خمس پرداخت نماید، دیگر هیچ‌گاه به مانده‌ی آن [هشتصدهزار تومان] خمسی تعلق نمی‌گیرد؛ و اگر با آن کار کند و درآمد بیشتری حاصل نماید، فقط به ارزش افزوده (درآمد جدید) خمس تعلق می‌گیرد.

●- بنابراین "خمس"، هیچ تعارضی با پس‌انداز ندارد.

اگر جهان اقتصاد امروزه به این نتیجه رسیده‌اند که هزینه نمودن بهتر است، و حتی مردم را ترغیب می‌کنند که اگر پس‌انداز کافی برای خرید خانه، خودرو و ... ندارند، وام بگیرند تا بدهکار بانک‌ها گردند و مالیات بر درآمد ندهند، اسلام عزیز در همان ابتدا فرمود که هزینه کنید. منتهی تفاوت اسلام این است که برای هزینه نیز چارچوب دارد؛ همیشه عقل ،اخلاق، انسانیت و انصاف، شرط اول است. لذا می‌فرماید: در هزینه نیز اسراف نکن، خارج از شئونت هزینه نکن، از تجمل گرایی و تفاخر بپرهیز، به نیازمندان از خویشانت، سپس همسایگانت، سپس همشهری‌هایت، سپس هم مملکتی‌هایت و سپس هر نیازمند مسلمانی در جهان، سپس هر نیازمندی در هر گوشه‌ی جهان و... رسیدگی کن؛ و البته بیش از دارائیت نیز هزینه نکن که بدهکار شوی؛ حتی در بخشش نیز حد و حدود را بشناس و رعایت کن.

« وَلَا تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلَى عُنُقِكَ وَلَا تَبْسُطْهَا كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَحْسُورًا » (الإسراء، 29)

ترجمه: و دستت را (از بخل و خسّت در بخشش) به گردنت زنجير مكن و بسيار [هم] گشاده‏ دستى منما تا ملامت‏ شده و حسرت‏زده بر جاى مانى.

البته یکی از علل اصلی بروز پرسش‌ها و شبهات در ذهن، ندانستن جزئیات احکام می‌باشد.

استفتاء – مقام معظم رهبری:

س۱۹: آیا اصل سرمایه و سود آن خمس دارد؟

ج) اگر به مقداری باشد که با پرداخت خمس آن، درآمد کسب با بقیه وافی به هزینه‌‌ی زندگی او نیست و یا اینکه کسب با بقیه مناسب با شأن عرفی او نباشد، خمس ندارد.

س۲۲: خانه‌ای دارم که دارای وام قسط بندی شده است و مالک محلی تجاری هستم که در آن کاسبی می‌کنم و برای عمل به وظیفه شرعی‌‌ام، سال خمسی برای خود تعیین کرده‌ام، امیدوارم لطف فرموده و مرا از پرداخت خمس آن خانه معاف کنید. ولی توان پرداخت خمس محل تجاری را به‌صورت قسطی دارم    . 

ج) خانه‌ای که در آن سکونت دارید در فرض سؤال ‌که نسیه خریداری شده خمس ندارد، ولی پرداخت خمس محل تجاری‌تان واجب است، مگر این‌که با پرداخت خمس، کسب با بقیه، وافی به هزینه زندگی شما نباشد و یا این‌ که کسب با بقیه، کسبِ مناسب با شأن عرفی شما نباشد.

 

س۵۰: کسی با زحمت و تلاش، بعد از سال‌ها، کامیونی فراهم کرده که با آن کار می‌کند و نتوانسته خمس آن را پرداخت نماید. الآن که اقساط و بدهی ماشین تمام شده به‌دلیل این‌که مدل ماشین پایین آمده و قوانین جاری او را مجبور به تعویض ماشین و خرید ماشین مدل بالاتر می‌کند، که آن هم به نوبه‌ی خود هزینه‌ای را طلب می‌نماید، مجبور است برای مدت دیگری اقساط وام جدید را بپردازد، با توجه به این‌که درآمد ماشین جوابگوی هزینه زندگی، پرداخت اقساط و پرداخت خمس نیست، تکلیف او در مورد پرداخت بدهی‌اش چیست؟

ج) اگر قیمت ماشین به مقداری باشد که در صورت پرداخت خمس آن، درآمد کسب با باقی‌مانده پول فروش آن، وافی به هزینه زندگی او نباشد، خمس ندارد.

س۶۰: من شغلم بساز و بفروشی ساختمان است و خمس هم می‌دهم زمینی را می‌خرم و در آن ساختمانی ساخته و می‌فروشم پول دریافتی حاصل از فروش شامل سه قسمت است (اصل سرمایه‌گذاری، تورم و سود). حال با توجه به اینکه شغل من بساز و بفروشی است و برای ادامه کار می‌بایست برای جایگزینی ساختمان مشابه ساختمان فروخته شده (که با پول خمس داده شده ساخته شده بود و فروخته‌ام) اصل سرمایه به‌اضافه تورم را هزینه کنم آیا خمس را چگونه محاسبه کنم (آیا فقط به سود بدون در نظر گرفتن اصل سرمایه و تورم خمس تعلق می‌گیرد؟)

ج) سرمایه‌ای که خمس آن پرداخته شده، خمس ندارد ولی آنچه عرفاً ربح و سود صدق می‌کند باید خمس آن پرداخت شود. ولی مقداری از افزایش قیمت که ناشی از تورم باشد یعنی ارزش پول کم شده به‌طوری که همه اجناس با پول بیشتر معامله می‌شوند، خمس ندارد.

(منبع)

 

مشارکت و هم‌افزایی (سؤال به همراه نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی)

پرسش:

چگونه می‌توان با تکرار پرداخت خمس در هر سال مالی، پس‌اندازی برای آینده داشت؟ باید درآمد را طی سال خرج کنی، وگرنه خمس تعلق می‌گیرد؟!

پاسخ:

http://www.x-shobhe.com/shobhe/9303.html

 

    

 

کلمات کلیدی:  حقوقی و احکام