ایکس – شبهه: نه بینایی‌های بشر محدود به دو چشم مادی سرش است و نه دیده شدنی‌ها محدود به عناصر مادی هستند که به چشم دیده شوند.

کسی تا به حال سلول یا ماده‌ای به نام عقل، یا فکر، حب، بغض، کرم، جود، بخل، حسد و ... را ندیده است، چرا که اینها عناصر مادی نیستند، هیچ کس هم منکر وجود اینها نیست، چرا که همه به چشم عقل (علم) و قلب، نشانه‌ها و آثار وجود اینها را می‌بینند. همین که سؤال و جوابی پیش می‌آید، خود از آثار وجودی عقل، ذهن، فکر، تصور، تصدیق ... و قبول اصل علیت است.

دقت شود که از یک سو هیچ چیزی که دیده نشود، شناخته نیز نمی‌شود و از سوی دیگر نه تنها ذات مقدس حق تعالی، بلکه هیچ ذاتی دیدنی نیست، بلکه آثارش قابل رؤیت است و به حکم عقل شناخته می‌شود.

اگر به شما به گویند: خود را تعریف کنید. هر چه که بگویید نشانه‌ها و آثار وجود شماست، نه ذات شما. مثلاً می‌گویید: مرد یا زن هستم، جوان یا میانسال هستم، ایرانی هستم، فارسی یا آذری زبان هستم، از این چیزها خوشم می‌آید، از فلان صفت یا رفتار بدم می‌آید و ... . اینها همه مشخصات یا همان اسم ها و نشانه‌ها و آثار وجودی شماست و نه ذات شما. همین طور است تمامی تعاریفی که از هر چیزی [از جماد، نبات، حیوان گرفته تا انسان، ملک و حتی خداوند متعال] ارائه و بیان می‌شود.

خداوند متعال نیز در مخلوقات خود تجلی کرده است و هر کسی می تواند اسما (نشانه‌ها) یا آثار و آیات جمال و جلال الهی را در عناصر مادی یا وجودهای غیر مادی و معنوی ببیند و تا نبیند نیز نمی‌شناسد و ایمان نمی‌آورد. لذا حضرت فرمودند: خدایی که نبینم را نمی‌پرستم.

و البته همه همین طور هستند. آنها که منکرند، کورند و نمی‌بینند و آنها که ایمان دارند بصیر هستند و بینند. لذا خداوند در قرآن فرمود: آیا کور با بینا برابر است؟ آیا آن که می‌بیند با آن که نمی بیند برابر است؟

منتهی باید دقت داشت که هر کس به اندازه ظرفیت وجودی خود از یک سو و میزان کنار رفتن پرده‌های نفس از روی دیده عقل، قلب و بصیرتش از سوی دیگر و میزان توجهش می‌بیند و می‌شناسد. آدمی در شبانه روز خیلی چیزها را می‌بیند که چون توجهی به آنها ندارد، اصلاً نمی‌فهمد که دیده است، چه رسد که بشناسد. و هر کس توجه کند، خدا را در سراسر وجود خود می‌بیند، چه رسد به سایر موجودات عالم خلقت.

 

کلمات کلیدی:  پاسخ های کوتاه