پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): قبل از هر مطلبی، دقت کنید که «خداشناسی»، با «خداسازی» خیلی فرق دارد و نتایج کاملاً معکوس و متضادی در پی دارند.

بشر وقتی می‌بیند که به هیچ وجه نمی‌تواند وجود "إله و معبود" را منکر شود و بالتبع نمی‌تواند خود را از "بندگی" خلاص کند، [اگر ایمان نیاورد]، سعی می‌کند که آن خدا، إله، معبود و ربّ را خودش درست کند، تا خودش مالک آن خدا باشد. او را بیاورد، ببرد و هر طوری که خواست تعریفش کند و هر گونه خواست با او رفتار کند. خدایی که مطیع انسان باشد، نه خدایی که انسان مطیع او باشد.

ریشه‌ی تمامی بت‌سازی‌ها و بت‌پرستی‌ها همین است. حال گاه این بت یک مجسمه جامد و جسم خارجی مانند لات، هبل، عزّا و گوساله سامری است – گاه این بت، یک قدرت خارجی مثل فرعون در هر زمانی است، و گاه بت‌های هوای نفس است. از این رو گاهی انسان‌ها در ذهن، و اوهام خود نیز خداسازی می‌کنند.

احساس:

وقتی کسی گمان می‌کند که «خدا مثل احساس است»، باید از ذهن خودش بپرسد که بالاخره خدایی هست یا نیست؟ اگر باشد، مثل نوعی احساس بودن او معنایی ندارد، چرا که احساس درد نیز به فعالیت خاص دسته‌ای از عصب‌ها گفته می‌شود – و اگر معتقد است که خدایی نیست، پس دیگر بیان مثل و مانند برای او، بی‌معناست.  و البته هم عقل و هم نقل، تصدیق می‌کنند که خدا هست و چون هست، مثل و مانندی نیز ندارد و نمی‌تواند داشته باشد. پس هر چیزی که مثلی دارد، آن خدا نیست.

« فَاطِرُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ جَعَلَ لَكُم مِّنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَاجًا وَمِنَ الْأَنْعَامِ أَزْوَاجًا يَذْرَؤُكُمْ فِيهِ لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ وَهُوَ السَّمِيعُ البَصِيرُ »

ترجمه: پديدآورنده آسمانها و زمين است. از خودتان براى شما جفتهايى قرار داد، و از دام‌ها [نيز] نر و ماده [قرار داد]. بدين وسيله شما را بسيار مى‏گرداند. چيزى مانند او نيست و اوست شنواى بينا.

دیدن و شنیدن:

پیش از این مفصل توضیح داده شد که ابزار شناخت انسان، منحصر به حس‌ّهای مادی او نمی‌باشد (لینک پیوست را کلیک و مطالعه نمایید)، پس آدمی انواع و اقسام دیدن‌ها دارد؛ و هم چنین است ادراکات او که منحصر به شنیدن اصوات مادی نمی‌باشد.

آیا چیزی به نام «جاذبه و دافعه» - یا «علت و معلول» ... را دیده‌اید؟ آیا می‌توان گفت که چون ندیدیم وجود ندارند؟ آیا مگر "حق گویی و حق شنوی"، کلمات، الفاظ و آوایی به جز همین که می‌شناسیم دارند؟!

شناخت با نشانه‌ها:

هم چنین پیش از این بسیار توضیح داده شد که «شناخت با نشانه‌ها (اسم‌ها و آیات) و نیز آثار، اختصاصی به خداوند سبحان [که ماده و محدود و مقید نیست] ندارد و منحصر به شناخت او نمی‌باشد، بلکه اساساً ذات هیچ چیزی قابل شناخت نیست و به وجود هر چیزی با نشانه و اثر پی‌برده می‌شود.

مثال:

به عنوان مثال: اگر به شما بگویند که خودت را تعریف کن و بشناسان – درخت یا حیوان را تعریف کن و بشناسان – حقیقت وجودی و غیر مادی مثل عشق را تعریف کن و بشناسان ...؛ چه می‌گویید؟ آیا غیر از این است که فقط می‌توانید به نشانه‌ها و آثار اشاره کنید؟

اگر بگویید: من انسان هستم؛ من مذکر یا مؤنث هستم؛ نوجوان یا جوان هستم؛ مسلمان هستم؛ ایرانی هستم؛ دانش آموز هستم؛ مجرد هستم؛ 165 سانت قد دارم، 65 کیلو وزن دارم، سفید رو یا گندمگون هستم و ...؛ اینها همه نشانه‌ها، اسم‌ها و آثار شماست، نه خود شما. چنان که اگر اسم ظاهرتان علی، حسین، فاطمه، مریم و ... باشد نیز یک نشانه است، نه خود شما.

پس وقتی هر چیزی را با اسم، نشانه و اثر شناخته می‌شود، چطور در "خداشناسی" متوقع می‌گردند که حتماً باید نه تنها ذات مقدس را بشناسیم، بلکه حتی با چشم مادی ببینیم، یا صدایش را بشنویم؟! گویی که باید جسم و صدا داشته باشد!

گوساله‌سازی و گوساله پرستی:

این انتظار و توقع غلط، سبب می‌گردد که در هر دوره‌ و برهه‌ای، سامری‌هایی بیایند و مجسمه‌های گوساله‌ای بسازند (البته با پول خودمان) که هم دیده می‌شوند و هم صدا دارند و بگویند: این است همان إله شما و پیامبر شما:

« فَأَخْرَجَ لَهُمْ عِجْلًا جَسَدًا لَهُ خُوَارٌ فَقَالُوا هَذَا إِلَهُكُمْ وَإِلَهُ مُوسَى فَنَسِيَ » (طه، 88)

ترجمه: پس (سامرى) براى آنها (از زيورهاى آب شده) مجسمه گوساله‏اى كه صداى گوساله داشت بيرون آورد، آن گاه (او و همكيشانش) گفتند: اين خداى شما و خداى موسى است؛ كه (موسى) آن را فراموش نموده است (یا سامری خدا را فراموش نموده است).

خدای مخلوق اوهام:

شاید بتوان گفت که بدترین نوع شرک و خداسازی، ساخت و توصیف انواع و اقسام خداها در عالم «وهم» می‌باشد؛ چرا که برای خدایان کاذب بیرونی، به راحتی می‌توان ادله بطلان آورد و یا حتی آنها با تبر شکست و از بین برد، اما "خدای اوهام"، خدایی است که فرد آن را در درون ذهن خود می‌سازد و به شدت به آن وابسته می‌شود و با ادله دیگران نیز کاری ندارد.

نشانه و آغاز این «خدای دست‌ساز در وهم»، همان اندیشه و جمله توأم با جهل و تکبر معروف است، یعنی «به نظر من!».

خداوند متعال پس از آن که به انسان عقل و فطرت را موهبت نمود - شعور، منطق و بصیرت داد، یکصد و بیست و چهار هزار نبی نیز فرستاد تا خداشناسی و معاد شناسی انسان درست شود و خدای حقیقی را بشناسد و بندگی کند؛ و در ذهن و اوهام خودش با «به نظر من»، خداسازی نکند. اما می‌بینیم همان گونه که یک عده منکر خدا هستند، یک عده دیگر نیز دائماً در ذهن خود خداسازی می‌کنند و آن را به دیگران نیز معرفی کرده و به سوی آن دعوت می‌کنند! می‌گویند:

به نظر من خدا این طوری است، به نظر من چند خدا هست، به نظر من خدا فقط رحمت دارد و غضب ندارد، به نظر من این بینه‌ها و برهان عقلی، همه بافته آخوندهاست و خدای حقیقی همان است که من در ذهن خودم درستش کردم، به نظر من خدا یک نوع احساس است، به نظر من خدا ... .

اینها همه پیروی از ظنّ و گمان است که هیچ برهان عقلی و علمی و نقلی (آیه) ندارد، پس به طور حتم غلط هستند و راه به جایی جز گمراهی ندارند.

« أَلا إِنَّ لِلّهِ مَن فِي السَّمَاوَات وَمَن فِي الأَرْضِ وَمَا يَتَّبِعُ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِ اللّهِ شُرَكَاء إِن يَتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ وَإِنْ هُمْ إِلاَّ يَخْرُصُونَ » (یونس، 66)

ترجمه: آگاه باشيد كه هر كه (و هر چه) در آسمان‏ها و هر كه (و هر چه) در زمين است ملك حقيقى خداوند است، و كسانى كه غير از خداوند شريكانى (بت‏ هايى) را مى‏خوانند از چه پيروى مى‏كنند؟ آنها جز از ظنّ و گمان پيروى نمى‏كنند و آنها فقط حدس زده و جز دروغ نمی‌گویند.

مرتبط:

*- ما معتقدیم خداوند از هر نوع محدودیت پاک و منزه می‌باشد، از جمله داشتن جسم . پس چطور می‌شود انسان خداوند را در آخرت ببیند‌ (لقاء الله)؟ (28 دی 1394)

 

مشارکت و هم‌افزایی (سؤال کوتاه و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی)

 

آخر چطور می‌شود خدایی را که نه خودش دیده می‌شود و نه صدایش ... باور کرد؟

   

http://www.x-shobhe.com/shobhe/7222.html

 

عضویت در کانال «پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه)»

https://telegram.me/x_shobhe

 

 

کلمات کلیدی:  اعتقادی   توحید