پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): البته که می‌شود، خودتان مرقوم نمودید که دو روش "عقلی و نقلی" مورد استفاده قرار می‌گیرد، یعنی از روش عقلی نیز استفاده می‌شود. منتهی فراموش نکنیم که بالاخره بحث از قرآن مجید است.

الف – اما دقت شود که روش، فقط یک روش هست و آن هم "عقلی"؛ چنان که کسی برای اثبات عدم تحریف قرآن کریم، از روش نقلی بدین شکل استفاده نمی‌کند؛ یعنی کسی نمی‌گوید که چون در قرآن یا حدیث فرموده که تحریف نشده، پس تحریف نشده است! این که دلیل نیست و به قول شما "دور" حاصل می‌شود! بلکه در عقلی، گاهی به ادله‌ی اقامه شده در قرآن و حدیث استناد می‌کنند و دلیل نیز توسط هر کسی که اقامه شده باشد، با "عقل" شناخته و قبول می‌شود.

ب – تأکید در بحث‌ها به جمله‌ی "بدون استناد به قرآن و حدیث"، که متأسفانه بسیار هم رواج یافته، در مباحث استدلالی کاملاً غلط است، چرا که دلیل آورنده، چه خدا باشد، چه نبی او و یا معصوم علیه السلام باشد و چه یک فرد معمولی، "اقامه برهان" کرده است، و برهان و دلیل، با عقل شناخته و قبول می‌شوند و فرقی ندارد که چه کسی یا کجا این دلیل اقامه شده است.

مِثل این است که شخصی در بحث بپرسد: «آیا إله دیگری جز الله وجود دارد؟» و مخاطبین بگویند: «خب این سؤال خوبی است و می‌توان پیرامون آن بحث کرد»، بعد دیگری همین سؤال را مطرح کند و بگوید: «خدا در قرآن پرسیده، آیا إله دیگری جز الله وجود دارد؟»، و مخاطبین بگویند: «نشد، چرا سؤال یا دلیل را از قرآن مطرح کردی؟!»

پس طرح سؤال یا اقامه برهان و دلیل از قرآن یا حدیث، به هیچ وجهی "دور" نیست. "دور" این است که کسی بگوید: «چون در قرآن آمده که قرآن تحریف نشده، پس تحریف نشده».

روش عقلی:

اجازه دهید ابتدا یک بحث بسیار زیبا و ژرف از امام صادق علیه السلام را با زندیقی به نام "ابن ابی العوجاء"، به صورت خلاصه مطرح کنیم که خود الگوی مناسبی برای بسیاری از بحث‌های دیگر در مورد توحید، قرآن مجید و ... می‌باشد.

«ابن ابی العوجاء که برای تمسخر مسلمانان به مناسک حج آمده بود، ابتدا برای بحث به امام نزدیک شد و از هیبت امام نتوانست طرح سؤال کند؛ اما امام فرمودند: من در پرسش را به رویت باز می‌کنم. سپس از او پرسید: تو مصنوعی یا غیرمصنوع؟ عبدالکریم بن ابی العوجاء گفت: ساخته نشده‌ام (او می‌دانست که اگر بگوید مصنوع هستم، اقرار به وجود صانع کرده است).

امام فرمودند: برای من بیان کن که اگر ساخته شده شده بودی، چگونه می‌بودی؟ عبدالکریم مدتی سر به گریبان شده، پاسخ نمی‌داد و باچوبی که در مقابلش بود ور می‌رفت و می‌گفت: دراز، پهن، گود،کوتاه، متحرک، ساکن ...، همه اینها صفت مخلوق است. امام فرمود: اگربرای مصنوع صفتی جز اینها ندانی باید خودت را هم مصنوع بدانی؛ زیرا در خود از این امور حادث شده می‌یابی.

نکته مهم: سپس فرمودند: توضیح بیشتری برایت دهم: بگو بدانم اگر تو کیسه جواهری داشته باشی و کسی به تو گوید: در این کیسه اشرفی هست و تو بگویی نیست. او به تو بگوید: اشرفی را برای من تعریف کن؛ و تو اوصاف آن را ندانی، آیا تو می‌توانی ندانسته بگویی اشرفی در کیسه نیست؟ گفت: نه. امام فرمود: جهان هستی که درازا و پهنایش از کیسه جواهر بزرگتر است. شاید در این جهان مصنوعی باشد زیرا که تو صفت مصنوع را از غیر مصنوع تشخیص نمی‌دهی. (اصول کافی / ج1 / کتاب التوحید)

دلیل عقلی در عدم تحریف قرآن:

یک - حال بیاییم همین روش را الگوی استدلال عقلی برای خودمان و دیگران قرار دهیم. بپرسیم: «اگر قرآن کریم تحریف شده نبود، و وَحی مُنزل بود، چگونه می‌بود و یا باید می‌بود؟»

آیا باید از آیاتش نوری ساطع می‌شد تا همگان ببینند؟ آیا باید رنگ آیاتش فرق می‌کرد؟ آیا باید با الفبایی ناآشنا برای تمامی انسان‌ها بیان و نوشته می‌شد ... ؟! یا آن که خیر، بلکه باید علیمانه، حکیمانه، صادقانه، کامل، جامع، بدون اعوجاج، روشنگر، هدایت کننده و با ادبیاتی بسیار غنی، موزون، اما همه فهم بیان می‌شد تا از عوام تا حکما، فلاسفه، فقها، دانشمندان و ... از آن بهره ببرند و در ضمن فوق علم، بیان و کلام همگان باشد و اگر همگان با تمامی علوم و امکانات تحقیقاتی و مطالعاتی جمع شوند، نتوانند حتی مِثل یکی از سوره‌های آن را بیاورند؟! خب آیا اکنون غیر از این است؟!

دو – بپرسیم: اگر شما، زبان وحی را بلد نباشی، اصلاً قرآن نخوانده باشی، در هیچ یک از سُوَر و آیات آن تأمل و تفکر نکرده باشی ... و مهم‌تر از همه آن که اگر با عقلت به اصول دین و محورهای اصلی آن «توحید، نبوت و معاد»، پی نبرده باشی و هیچ آشنایی نداشته باشی، آیا می‌توانی مدعی شوی که قرآن کریم وحی است، تحریف نشده و یا وحی نیست و تحریف شده است؟! ادعای چنین کسی، در هر دو مورد، بدون دلیل است. اگر بگوید تحریف شده، هیچ دلیلی ندارد و اگر بگوید تحریف نشده، باز هم هیچ دلیلی ندارد.

سه – پس بهترین دلیل عقلی، همان است که خداوند علیم و حکیم اقامه نموده است و اگر کسی دلیل عقلی بر رد آن دارد، اقامه کند. « قُلْ هَاتُوا بُرْهَانَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ / بگو دلیل‌تان چیست (بیاورید)، اگر راست می‌گویید».

[پس نگویند: چون خدا گفته، قبول نیست، یک دلیل عقلی دیگری بیاورید! چنین سخنی، اصلاً عقلانی و منطقی نیست]، چرا که مدعی "دلیل" اقامه نموده و انسان می‌تواند با عقلش آن را قبول کند و اگر قبول ندارد، با دلایل عقلانی رد کند].

خداوند متعال می‌فرماید: این قرآن از حروفی که انسان‌ها نشناسند تشکیل نشده است، کلمات و جملات آن نامفهوم نیست، بسیار سهل و روان نیز می‌باشد، در ضمن علیمانه و حکیمانه است – بشر نیز ناتوان از گفتن و نوشتن نیست، نه لال است که هیچ نگوید و نه کور است که ننویسد و نه بی‌سواد است که جمله‌بندی بلد نباشد، چنان که این همه کتاب نوشته، رومان نوشته و یا غزل سروده است، خب اگر می‌تواند، مثل این کتاب را بیاورد و اگر نتوانست، به حکم عقل قبول کند که تحریف نشده است، چرا که تحریف کار بشر است و آن بشری که چنین تحریفی کرده، می‌تواند بهترش را بیاورد.

چهار – آیا کسی که مدعی تحریف قرآن کریم و یا سخن بشر بودن آن می‌باشد، دلیلی هم دارد؟ به عنوان مثال بگوید: "این آیه به دلیل آن که ما اصلش را می‌دانیم و در اختیار داریم و می‌توانیم اثبات کنیم که آن وحی است نه این، پس تحریف شده است – یا بگوید: با اصول عقلی منافات دارد و اثبات نماید – یا بگوید: با آیه‌ی دیگری تناقض دارد – یا بگوید: کلام خدا اعوجاج ندارد، اما این آیات دارند و ...؛ پس اگر هیچ دلیلی ندارد و اصلاً قرآن مجید را نیز مطالعه نمی‌کند، نمی‌تواند همین طوری به ظاهر یک کتابی به نام "قرآن" نگاه کند و بگوید: «از کجا معلوم؟ چگونه اثبات می‌شود؟ دلیلش چیست و ...؟»

 

مرتبط:

*- چگونه می‌شود برای کسی که به قرآن اعتقادی ندارد، اثبات نمود که قرآن بدون تحریف باقی مانده است و این همان قرآنی است که پیامبر اکرم (ص) نازل شده است؟ (25 مهر 1394)

*- به صورت گسترده (به ویژه در فضای مجازی) مطرح می‌کنند: از کجا معلوم که قرآن کریم تحریف نشده است؟ دلیل بر درستی بیاورید. پاسخ چیست؟ (23 دی 1392)

 

مشارکت و هم‌افزایی (سؤال کوتاه و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی)

تحریف – آیا می‌توان فقط با استدلال عقلی و بدون استناد به قرآن و حدیث، عدم تحریف قرآن کریم را اثبات نمود؟

http://www.x-shobhe.com/shobhe/7956.html

 

  

کلمات کلیدی:  قرآن