پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): جمع‌آوری قرآن کریم با جمع‌آوری مصحف‌ها (نوشته‌ها) متفاوت است. جمع‌آوری قرآن کریم، به دسته‌بندی و چینش آیات و سوره‌ها گفته می‌شود و جمع‌آوری مصحف‌ها، به تجمیع تمامی نوشته‌های کاتبان گفته می‌شود.

در زمان حیات پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله، جمع‌آوری سوره‌ها و آیات قرآن کریم امر ساده و آسانی نبود، چرا که اولاً آیات در زمان‌های متفاوت نازل می‌گردید و ثانیاً کاتبان وحی اندک بودند و ثالثاً برخی از آنها در مکه بودند و برخی دیگر در مدینه و ... .

جمع‌آوری قرآن کریم و مصحف‌ها:

بنابر این، جمع‌آوری سوره‌ها و چینش آیات و هم چنین جمع‌آوری تمامی مصحف‌های نوشته شده، در سه مرحله انجام پذیرفت:

مرحله اول – چینش آیات در کنار هم به شکل "سوره" بود که در زمان حیات پیامبر اعظم صلوات الله علیه و آله و به امر ایشان انجام شده است.

مرحله دوم – جمع کردن صفحات نوشته شده و پراکنده در کنار یک دیگر بود که پس از رحلت و در زمان خلیفه دوم (ابوبکر) و به همّت «زید بن ثابت» انجام گرفت.

مرحله سوم – جمع کردن مصحف‌های موجود و قرار دادن یک کتابت قرآن به عنوان نمونه و مدل اصلی بود که به پیشنهاد «حذیفه» و در زمان خلیفه سوم، عثمان انجام گرفت.

علت:

سبب اصلی این پیشنهاد، گستره‌ی سرزمین‌های اسلامی بود. مردمان بسیاری به اسلام گرویده بودند که یا با عربی حجاز و به ویژه "قریش"، تکلم و نگارش نمی‌نمودند و یا اصلاً عرب‌زبان نبودند. از این رو، خوف آن می‌رفت که مصحف‌ها و نوشته‌های گوناگون، ابتدا با الحان متفاوت قرائت شود و سپس به صورت‌های گوناگون نوشته شود و بالتبع کلام وحی تحریف گردد. [همان بلایی که بر سر کتب آسمانی پیشین آمد].

جمع‌آوری و امحاء:

بنابر این، دستور حکومتی صادر شد که تمامی مصحف‌ها به دارالخلافه در مدینه ارسال گردد و اکثریت چنین نمودند. مصحف‌ها ابتدا سوزانده شد و به همین دلیل یکی از القاب عثمان (حراق المصاحف) به معنای «سوزاننده‌ی مصحف‌ها» بود؛ اما بعداً مصحف‌ها را در آب جوش حل کردند.

چگونگی انجام کار:

عثمان، ابتدا دستور داد یک کمیته‌ی چهارنفره متشکل از « زید بن ثابت، عبدالله بین زبیر، سعید بن عاص و عبدالرحمن بن حارث » انجام این مهم را در اختیار بگیرند و البته به سرعت تعداد آنها بر 12 نفر افزایش یافت.

این گروه، که البته با مشورت از امیرالمؤمنین، امام علی علیه السلام کار می‌کردند، در نهایت شش مصحف (کتاب قرآن) نوشتند و هر کدام را به همراه یک قاری که با لحن قریشی آن را برای دانشمندان و علما و نویسندگان مسلمان در بلاد دیگر تلاوت کند، به مراکز اسلامی مکه، کوفه، بصره، شام، بحرین و یمن فرستادند و یک جلد را نیز در مدینه نگه داشتند که آن را «اُم» و یا «امام» می‌نامیدند. البته یعقوبی می‌گوید: دو جلد دیگر نوشته شد و به مصر و الجزایر ارسال گردید.

قرآن جایگزین!

هیچ قرآنی که متفاوت باشد، جایگزین سوره‌ها و آیاتی که از سوی خداوند علیم و حکیم، بر آخرین نبی و رسولش، حضرت محمد مصطفی صلوات الله علیه و آله نازل شده بود، نگردیده است

بنابر این هیچ قرآنی که متفاوت باشد، جایگزین سوره‌ها و آیاتی که از سوی خداوند علیم و حکیم، بر آخرین نبی و رسولش، حضرت محمد مصطفی صلوات الله علیه و آله نازل شده بود، نگردیده است. بدیهی است که با حضور اهل بیت علیهم السلام، اکابر اسلام، قاریان و حافظان به نام و معتبر، امکان جابجایی و تحریف سوره‌ها و آیات وجود نداشت. چنان که ابن ابی داود از سوید بن غفله، روایت کرده که امیرالمؤمنین علیه السلام فرمودند  : «سوگند به خدا که عثمان درباره مصاحف هیچ عملی را انجام نداد مگر اینکه با مشورت ما بود» (الاتقان فی علوم القرآن، جلال الدین سیوطی، ج 1، ص 170)

بنابر این، تمامی بزرگان و علمای شیعه، بر این عقیده هستند که قرآن منتشر شده، بدون هیچ تحریف و کم و کاست یا افزایش و تغییری جمع‌آوری گردید و قرآنی که اکنون در اختیار مسلمانان قرار دارد، همان است که وحی شد و همان است که در زمان عثمان جمع‌آوری گردید، چنان که امامان بعدی نیز بر آن صحه گذاشته‌اند.

حدیث:

مردی در حضور امام صادق علیه السلام، حرفی از قرآن بر خلاف آنچه مردم قرائت می‌کردند قرائت کرد. امام علیه السلام به او فرمود: «دیگر این کلمه را به این نحو قرائت مکن و همانطور که همگان قرائت می‌کنند، تو نیز قرائت کن» (آموزش علوم قرآن، ترجمة التمهید فی علوم القرآن، محمد هادی معرفت، مترجم ابو محمد وکیلی، ج 1، ص 425)

 

مشارکت و هم‌افزایی (سؤال کوتاه و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی)

ماجرای جمع‌آوری قرآن در زمان عثمان چه بوده و با قرآن‌ها جمع‌آوری شده چه می‌کنند و چه قرآنی جایگزین می‌شود؟

http://www.x-shobhe.com/shobhe/8210.html

 

 

کلمات کلیدی:  قرآن