پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): شاید مردمان عادی (عموم مردم جهان)، به نقشِ "کلمه – کلام" و "تفریف آن" در هدایت یا انحراف دقت کافی ننموده باشند، اما حقیقت این است که تمامی‌ باورها و جهت‌گیری‌های عادلانه یا ظالمانه، عاقلانه یا جاهلانه، به پشتوانه‌ی همین «کلمه و تعریف آن» انجام می‌پذیرد.

زمین و آسمان مادی و هر چه در آنهاست، اگر چه همگی "کلمات الله" هستند، اما به خودی خود نماینگر هیچ چیزی جز اجرام نیستند؛ ولی، همان کلمات و تعریفی که در کتاب خلقت خود آنها نوشته شده (مانند مخلوق، مملوک و مروب بودن) و نیز تعاریفی که در علوم بیان می‌شود، سبب پیدایش انواع و اقسام ادیان، مکاتب، ایسم‌ها و ایدئولوژی‌ها می‌گردد.

شما امروز با کلماتی چون: مدنیت، دموکراسی، ارتباطات، تکنولوژی، حقوق و ... مواجه هستید؛ اما بدیهی است که به عنوان مثال، تکنولوژی (چه کلمه‌اش و چه خودش)، نه مدنیت می‌آورد و نه دموکراسی را می‌آورد و نه می‌بَرَد؛ بلکه چگونگی به کارگیری کلمات در توصیف آنها و تعریفی که ارائه می‌شود، نوع نگاه و چگونگی‌ها در استفاده‌ها یا سوء استفاده‌ها را جهت می‌دهد. نقش "کلمه" این است.

یک جانبه‌گرایی

"یک جانبه‌گرایی" نیز از همین واژگانی است که بسیار مورد تحریف و سوء استفاده قرار گرفته است، به ویژه از سوی مکاتب و سیاست‌های تبلیغاتی غرب و نظام سلطه. آنها برای این که برای باطل خود، اهمیت و ارزشی ایجاد کنند، و برای عقاید غیر عقلانی خود، کرسی علمی قرار دهند، در پوشش مذمت "یک جانبه‌گرایی" و تعریف آن به تعصب یا دگمیت بودن، برای خود حق قائل شده و جایگاه ایجاد نموده‌اند و سپس با همین شعار، سعی نموده و می‌نمایند که کرسی دیگران و همگان را نیز اشغال نمایند.

دو ضلع:

«یک جانبه‌گرایی»، دو ضلع دارد که یکی توجه به "جوانب" می‌باشد و دیگری نظر به "گرایش" دارد.

بی‌تردید، هر آدم عاقل و بصیری، در هر موضوعی، به جوانب گوناگونی نظر می‌اندازد، اما به هنگام گرایش، نمی‌تواند از یک لحاظ، "دو گرایش" همزمان داشته باشد، مگر آن که گرایشات او در طول هم باشند. مانند کسی که میل به تحصیل دارد، چون به مدرکش نیاز دارد و به علم نیز علاقه دارد و در نهایت قصد کمال دارد.

تک بُعدی بودن:

بدیهی است که تک بُعدی بودن، برای انسان بسیار مضر است، چرا که سبب "تجزیه"ی او می‌گردد و هر چیزی که تجزیه شود، ابتدا کوچک و سپس مضمحل می‌گردد. خواه وجود یک انسان باشد، یا یک جامعه متحد، یا خاک یک کشور و یا یک دین.

●- آدمی، تک بُعدی آفریده نشده است، اما تک منظوره آفریده شده است. به او روح، جسم، امیال معنوی، مشتهیات نفسانی، و نیز عقل، علم، بصیرت، چشم و گوش و اعضای مادی، و حالات و روحیات گوناگون داده شده است، بخشی از علوم در کتاب خلقت به او عرضه شده و بخش‌های بسیاری از علوم دنیوی و اخروی نیز در کتاب وحی به او تعلیم شده است؛ که قران کریم، مکتوب همین عالم خلقت می‌باشد، و خلاصه آن که آدمی موجودی چند بُعدی می‌باشد.

اما، هدف از خلقت هیچ کس، با دیگری متفاوت نیست، و منظور از خلقت او نیز رسیدن به جایگاه خلیفة الهی (هر کسی در سطح خود) می‌باشد، پس تک منظوره آفریده شده است و هیچ کس با غفلت و انحراف از این مقصد و منظور واحد، به جایگاهی که باید، نمی‌رسد.

گرایشات:

بنابراین، در گرایشات، چند جهت داشتن نه درست است و نه ممکن! بالاخره هر کسی در هر حرکت خود، یک مقصد و بالتبع یک جهت را انتخاب می‌کند و بدان گرایش می‌یابد و بالتبع به سویش می‌رود. مثل کسی که به عنوان مقصد و غایت حرکت، به دنیا گرایش دارد، یا کسی که به خدا و معاد گرایش دارد.

●- آیا آنان که "یک جانبه گرایی" را نفی و مذمت می‌نمایند، خودشان به چند جهت گرایش دارند؟! مثلاً هم به ایمان گرایش دارند و هم به کفر و هم به شرک و هم به نفاق – یا هم به عدل گرایش دارند و هم به ظلم – یا هم به عقلانیت و علم گرایش دارند و هم به جهل و نادانی؟!

یک جانبه‌گرایی‌های ضروری:

گاهی یک جانبه‌گرایی، نه تنها خوب است، بلکه ضرورت دارد، چرا که لازمه رشد می‌باشد. مانند: اعتقاد به "توحید و معاد" و هم چنین گرایش به انجام تعهدات معقول و مشروع.

●- آیا می‌شود از کسی توقع داشت که به بهانه‌ی «یک جانبه‌گرا» نبود، هم موحد باشد و هم مشرک.

●- آیا می‌شود به مرد یا زنی که فقط به همسر خود گرایش دارد، متعصب و دگم اطلاق نمود؟

●- آیا می‌شود به کسانی که در مقوله‌ی "ملیت"، فقط به کشور خود گرایش دارند، متعصب اطلاق نمود؟!

●- آیا می‌توان انسان‌های "حق‌گرا"، در هر موضوعی را متعصب و دگم قلمداد نمود؟!

یک جانبه گرایی‌هایی بد و مذموم:

یک جانبه‌گرایی بد و مذموم، همان تکبر به همراه جهالت می‌باشد – همان نادانی و بی‌بصیرتی می‌باشد. مانند انسانی که به جهات گوناگون توجه ندارد، یک چیز را می‌بیند و به همان نیز گرایش می‌یابد! البته اولین و تنها چیزی که می‌بیند، خودش است، و آن هم خودِ مادی و حیوانی!

●- اگر قرآن کریم را مطالعه کنیم، می‌بینیم که سراسر، نگاه به جوانب گوناگون را تعلیم داده و متذکر می‌گردد، از توحید و معاد گفته، چنان که از کفر و شرک و دنیاگرایی نیز گفته است – از هدایت، رشد، کمال و قرب الهی گفته است، چنان که از گمراهی، ضلالت، بُعد و جهنم گفته است - از خدا و رسول و اولیاء الله علیهم السلام گفته، چنان که از شیاطین انس و جنّ و دشمنان بشریت نیز گفته است – از متقی گفته است، چنان که از فاسق و فاسد نیز گفته است – از دوست گفته است، چنان که از دشمن نیز گفته است و ...، یعنی تمامی جوانب را به انسان نشان داده است، تا عقل آدمی به نور علم و آگاهی ببیند و او عقل شناختی، عقل تدبیری و عقل معاش خود را به کار بیندازد و هدف حقیقی را بشناسد، بدان گرایش یابد، سایر اهداف را در راستای آن قرار دهد و و راه درست را انتخاب نماید و در آن قدم بگذارد؛ اما در نهایت از او خواسته که یک جهت را انتخاب نماید، یک جانبه گرا باشد، و آن هم جهت حق و صراط مسقتیم باشد.

●- پس، در این عرصه، چند جانبه‌گرایی که از صفات مذبذبین و منافقین می‌باشد، مذموم است.

●- در هر حال از یک جانبه گرایی گریزی نیست، اما هر گونه یک جانبه گرایی که از نادانی و غفلت باشد، و سبب بی‌تفاوتی،گمراهی، و ادغام و مساوی قرار دادن حق و باطل گردد، بسیار بد است.

نگرش و گرایش:

به نظر کردن به جوانب متفاوت - شنیدن حرف دیگران - شنیدن استدلال‌های طرف مقابل یا مخالف – شنیدن اعتراضات و انتقادات، اگر چه به حق و وارد نباشند – و یا به شناخت حق و باطل – دوست و دشمن – مفید و مضر و ...، «چند جانبه‌گرایی» اطلاق نمی‌گردد، بلکه این «چند جانبه نگری – چند جانبه شناختی» است. مگر می‌شود کسی حق را بشناسد، اما باطل را نشناسد – یا مفید را بشناسد، اما مضر را نشناسد – یا دوست را بشناسد، اما دشمن را نشناسد ...، و بعد گرایش عاقلانه، بصیرانه و درستی نیز داشته باشد؟!

پس "شناخت" امریست و "گرایش" امر دیگری است، و آدمی هر چقدر هم که بشناسد، در آخر به یک جهت، یک جانب و یک مقصد گرایش می‌یابد.

●- لذا واژه‌ی «چند جانبه‌گرایی» دورغ است، چرا که وقوعش ممکن نیست؛ و متهم کردن به "یک جانبه‌گرایی" تحت عناوین ناخوشایندی چون تعصب، دگم بودن و ...، برای کسانی که گرایش به حق دارند، خودش تعصب در کفر و نوعی تاکتیک کلامی در جنگ نرم، برای تخطئه و جای‌گزینی خود (باطل) از یک سو و بیرون کردن دیگران از میدان از سوی دیگر می‌باشد. چنان که کفار، در کفر و دشمنی خود، به مراتب متعصب‌تر و یک جانبه‌گراتر از بسیاری از مؤمنان، در حق‌گرایی و دفاع از حق می‌باشند.

 

مشارکت و هم‌افزایی (سؤال به همراه نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی)

پرسش:

آیا "یک جانبه‌گرایی" بد و مذموم نیست و حاکی از تعصب و دگماتیسم نمی‌باشد؟

پاسخ:

http://www.x-shobhe.com/shobhe/9419.html

 

پیوستن و پیگیری در پیام‌رسان‌ها:

 

 

 

کلمات کلیدی:  گوناگون   جنگ و جهاد