ایکس – شبهه / پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات: نه تنها قرآن کریم، بلکه هر پیام، گزاره، نوشتار، نظم و نثری را می‌توان به هر شکلی تفسیر نمود؛ حتی قانون اساسی یا قوانین مصوب مجالس در ممالک متفاوت نیز قابل تفسیرهای گوناگون می‌باشد و به همین جهت است که در هر کشوری، بر اساس نظام سیاسی و ساختار آن، مفسری برای قوانین تعیین کرده‌اند.

الف – بدیهی است که یک کتاب هر چه جامع‌تر باشد، [به ویژه اگر موضوعاتش شامل جهان‌بینی، انسان‌شناسی و چه باید کردها و نکردهای فردی و اجتماعی باشد]، بیشتر از قابلیت برداشت‌ها و تفاسیر گوناگون برخوردار خواهد بود. پس این امر هیچ منافاتی با « يِهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ » ندارد، چنان چه نه گستردگی علم نافی علم است و نه گستردگی قوانین و قابلیت تفسیر آنها، منافی با قانون و آثار و فواید آن است.

ب – خداوند علیم و حکیم و هادی "قرآن کریم" را به تنهایی نفرستاده است تا خلقش در آن گیج شوند و هر کس هر طوری خواست تفسیرش کند؛ بلکه "عقل" را به عنوان نبی درونی عطا کرد تا انسان اسیر نفس نگردد و در بیرون فرمود: " لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ ... - به راستى [ما] فرستادگان خود را با دلايل آشكار روانه كرديم و با آنها كتاب و میزان (تمیز حق از باطل و الگو) را فرود آورديم تا مردم (در هر امر و شأنی) به انصاف برخيزند / الحدید، 25"، پس هدایت نمودن و هدایت شدن، مسلتزم برخورداری و تبعیت از هر سه است و البته تجزیه، فساد آور و نابود کننده می‌باشد.

هم چنین فرمود: تلاوت کننده، تزکیه کننده‌ی نفس، ابلاغ کننده، تعلیم دهنده، مفسر و بیان کننده حکمت فرستادیم:

«لَقَدْ مَنَّ اللّهُ عَلَى الْمُؤمِنِينَ إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولاً مِّنْ أَنفُسِهِمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِن كَانُواْ مِن قَبْلُ لَفِي ضَلالٍ مُّبِينٍ» (آل‌عمران، 164)

ترجمه: به يقين، خدا بر مؤمنان منت نهاد [كه‏] پيامبرى از خودشان در ميان آنان برانگيخت، تا آيات خود را بر ايشان بخواند و پاكشان گرداند و كتاب و حكمت به آنان بياموزد، قطعاً پيش از آن در گمراهى آشكارى بودند.

ج – اگر کتاب به تنهایی کفایت می‌کرد، دیگر خدا نبی و رسول و امام نمی‌فرستاد؛ اگر کتاب کفایت داشت، دیگر کسی به مدرسه و دانشگاه نمی‌رفت و هر کسی به تناسب ذوق و استعدادش، در رشته‌ای متخصص نمی‌شد و دیگران در نیاز خود به آنها رجوع نمی‌کردند. یک کتاب در فیزیک، شیمی، ادبیات، حقوق و ... چاپ می‌کردند و به تعداد آدمیان منتشر نموده و توزیع می‌کردند تا همه دانشمند شوند.

*- منتهی برخی پس از رحلت گفتند: «حسبنا کتاب الله – کتاب خدا برای ما کافیست» و چنین وانمودند که کتاب یعنی همین سطوری که روی چند برگ کاغذ نوشته شده و بین دو جلد قرار گرفته است؛ و برخی هنوز هم با همین شعار هر کاری که دلشان می‌خواهد می‌کنند. اگر در قالب حکومت باشند، می‌شوند، سعودی - اگر در قالب مذهب باشند، می‌شوند وهابی – اگر در قالب گروهک باشند، می‌شوند داعش – و اگر شخص باشند، می‌شوند مانند بسیاری از مسلمانان که در هر امری از امور فردی و اجتماعی، اخلاقی و فرهنگی، اقتصادی و ...، نام اسلام را حمل کرده، قرآن هم دارند، اما فقط به رأی خود عمل می‌کنند ... ، و اگر زیاد هم رسوا شوند، می‌گویند: "اسلام همین است، شما نفهمیدید" و یا "من می‌دانم و خدای خودم و یا ..." .

د – امامان علیهم‌السلام نیز از همان ابتدا قرآن را با تمامی شأن نزول‌ها، تفسیرها، تأویل‌ها و احکامش ارائه دادند، اما مردم نخواستند – به امیرالمؤمنین علیه السلام گفتند: نه تو را می‌خواهیم، نه عِلمَت را می‌خواهیم، نه امامت و رهبریت و حکومتت را می‌خواهیم و نه قرآنی که تو جمع و تفسیر کرده‌ای را می‌خواهیم. خب نتیجه می‌شود همین که تا کنون شده است.

*- امامان بعدی علیهم السلام نیز هر یک حد مقدور و شرایط، آن چه لازم بود از تفسیر و احکام بیان داشتند، به ویژه امام باقر و امام صادق علیهماالسلام که اندک فرصت بهتری داشتند.

این منابع، علوم، تفاسیر و احکام همه در اختیار همگان هست، منتهی تردیدی نیست که "علم" فقط در کتاب و نوشتار نیست، کتاب به تنهایی نه کسی را تزکیه می‌کند و نه به او علم مفید می‌بخشد، بلکه معلم، راهنما و الگوی عملی می‌خواهد؛ هدایت نیز بدون هیچ اقدام عملی و به صرف کتابخوانی میسر نمی‌گردد، بلکه باید برای آن قیام کرد و قوام داشت « يِهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ »؛ و بدیهی است که هیچ حرکتی به قوام نمی‌رسد، مگر با ولایت حق.

*- در آن روزگار مردم تفاوت اسلام محمدی، اسلام علوی، اسلام فاطمی، حسنی و حسینی علیهم السلام را با اسلام نهروانی، خوارجی، صفینی، معاویه‌ای و یزیدی دیدند، امروز نیز فرق اسلام ولایی، اسلام فقاهتی و اسلام ناب محمدی صلوات الله علیه و آله را با اسلام سعودی – اسلام القاعده‌ای – اسلام طالبانی – اسلام وهابی – اسلام داعشی ... و در یک کلمه "اسلام امریکایی و انگلیسی" می‌بینند و حجت بر همه آشکار و تمام می‌شود.

ﻫ - "إِنَّ هذَا الْقُرْآنَ یَهْدِی لِلَّتی هِیَ أَقْوَمُ"، یعنی قرآن (بدون نیاز به دیگران) خودش روی پای خودش ایستاده و قوام دارد (چه قرآن صامت که کتاب باشد و چه قرآن ناطق که امام باشد) و هر کسی (و هر جامعه‌ای) را که به آن تکیه کند "قوام" می‌بخشد، نه این که هر کس یک جلد قرآن خرید یا هدیه گرفت، قوام می‌یابد. از این رو در ادامه آیه فقط به کسانی بشارت این "قوام" را می‌دهد که اولاً ایمان آورده‌اند و ثانیاً به آن عمل می‌کنند، آن هم عمل صالح.

«إِنَّ هَـذَا الْقُرْآنَ يِهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ وَيُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْرًا كَبِيرًا» (الإسراء، 9)

ترجمه: به يقين اين قرآن [مردم را] به استوارترين [و كامل‏ترين آيين زندگى‏] راه مى‏نمايد، و به آن ايمان آوردگانى كه كارهاى شايسته انجام مى‏دهند نويد مى‏دهد كه براى آنان پاداشى بزرگ خواهد بود.

نکته: آیا جز این است که هر کس با استناد به آیه‌ای گفت: قرآن معلم و مفسر نمی‌خواهد، خودش نیز تفسیر کرده‌ است؟! منتهی تفسیر به رأی و تفسیر خطا و مطابق میل.

*- شعار "قرآن تفسیر نمی‌خواهد"، برای این است که مسلمانان را از فرهنگ، علوم و آموزه‌های اهل عصمت علیهم السلام جدا کنند و به سوی امیال و اهداف و منافع خود بکشانند. قرآنی که اهل عصمت (ع) و تابعین آنها و علما و فقهای راستین، مبین و معلم آن نباشند، انگلیس و امریکا مفسرش می‌شوند و وهابی و داعش بیرون می‌دهند.

*- شبهه‌ی "اگر مستلزم تفسیر است، پس چگونه همگان را هدایت می‌کند" نیز برای خدشه وارد کردن به ایمان ما نسبت به وحیانیت قرآن کریم و هدایت‌گری آن است.

آیا اگر گفته شود: پزشکی، مهندسی، حقوق و سایر علوم برای همگان مفید است، معنایش این است که پس دیگر معلم و استاد و الگو و مربی نمی‌خواهد؟! معنایش این است که هر کس یک کتابی خرید و روخوانی کرد، همان بهره‌ی لازم را می‌برد؟ پس چرا نوبت به "قرآن کریم" که می‌رسد، چنین شبهاتی را به اذهان القاء می‌کنند؟

*- بله، رسول، امام و قرآن، برای همگان آمده است، اما هیچ‌گاه نفرمود که همگان را هدایت می‌کنند، بلکه اهلش، رجوع کنندگانش، ایمان آورندگانش و عمل کنندگانش هدایت می‌شوند و مابقی به گمراهی و خسران بیشتر می‌افتند. اگر چنین نبود که هیچ کافر و ملحدی پیدا نمی‌شد و هیچ امامی به قتل نمی‌رسید، کسی با قرآن به جنگ قرآن نمی‌آمد و مسلمانان گروه گروه گمراه و یا کشته نمی‌شدند.

مرتبط:

*- آیا قرآن کریم نیاز به تفسیر دارد؟ مگر نفرمود قرآن را آسان قرار دادیم و مگر در آیات متعددی همه انسان‌ها مخاطب قرار نگرفتند؟ پس چرا به جای یا «ایها الناس» نفرمود: «یا ایها المفسرون»؟

*- مگر قرآن برای هدایت همگان نیامده است، پس چرا تفسیر؟ نگویید سنت و حدیث وجود دارد، فرض کنید به جز قرآن در اختیار ما نیست و پاسخ دهید.

 

 

کلمات کلیدی:  قرآن